بررسی شکل‌گیری زبان زنانه در آثار فریبا وفی از منظر نظریة طرحوارههای تصویری
محورهای موضوعی : نقد ادبی و نظریه پردازیحسین آریان 1 , مهری تلخابی 2 *
1 - 1- دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران.
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران.
کلید واژه: فریبا وفی, استعاره, طرحوارههای تصویری, زبان‌شناسی شناختی, زبان زنانه.,
چکیده مقاله :
هدف مقالة حاضر، تبیین پایه‌های شناخت فریبا وفی و نحوة شکل‌گیری زبان زنانه‌اش، بر اساس نظریة طرحوارههای تصویری است. از این رو، پژوهش حاضر بر آن است که نشان دهد، از منظر زبان‌شناسی شناختی، استعاره صرفاً ابزاری زبانی در راستای تزئین کلام نیست؛ بلکه، ابزاری شناختی است که بی‌تردید با جنسیت نویسنده نیز در ارتباط است. این مقاله به روش تحلیلی–توصیفی بر مبنای مطالعات کتابخانه‌ای به انجام رسیده است و چارچوب نظری آن، وامدار نظریة طرحوارههای تصویری جانسون است. در این مقاله، پس از تأملی بر سمت و سوی زبان‌شناسی شناختی، بر روی استعاره درنگ کرده‌ایم و سپس با معرفی نظریة طرحوارههای تصویری و شاخه های آن، به گزارش طرحوارههای تصویری آثار فریبا وفی پرداخته‌ایم. در پایان، این مقاله، به این نتیجه می‌رسد که طرحوارههای تصویری وفی، نشانگر نظام شناختی او به عنوان یک زن هستند و تقویت‌کنندة شالودة تجربیات او برای دستیابی به زبانی خاص به حساب می‌آیند. به مدد کشف طرحوارههای تصویری به‌کارگرفته‌شده در آثار وفی، می‌توان دریافت که طرحوارههای تصویری آثار این نویسنده، از وحدت نگرش وکنش‌های پایدار او به عنوان یک زن با محیط فرهنگی و فیزیکی‌اش سرچشمه می‌گیرند و این همه در نهایت منجر به شکل‌گیری زبانی خاص برای او می‌شود.
The purpose of the present article is to explain the foundations of Fariba and Fafi's knowledge and the formation of her feminine language, based on the theory of image schemas. Therefore, the present research aims to show that, from the perspective of cognitive linguistics, metaphor is not just a linguistic tool in order to decorate words; Rather, it is a cognitive tool that is undoubtedly related to the author's gender. This article has been done by analytical-descriptive method based on library studies and its theoretical framework is indebted to Johnson's visual schema theory. In this article, after reflecting on cognitive linguistics, we have lingered on metaphor, and then by introducing the theory of image schemas and its branches, we have reported the image schemas of Fariba Wafi's works. In the end, this article comes to the conclusion that Wafi's image schemas represent her cognitive system as a woman and are considered to strengthen the foundation of her experiences to achieve a specific language. By discovering the image schemas used in Wafi's works, it can be seen that the image schemas of this author's works originate from the unity of her stable attitude and actions as a woman with her cultural and physical environment, and all of this ultimately leads to the formation of a special language for her.
منابع و مآخذ
1- تیلر،جان رابرت،(1383 )بسط مقوله مجاز واستعاره،ترجمه: مریم صابری پور نوری فام،استعاره مبنای تفکر و زیبایی آفرینی،به کوشش: فرهاد ساسانی،تهران،سوره مهر
2- صفوی، کوروش، (1382)، بحثی درباره طرح‌های تصویری از دیدگاه معنی‌شناسی شناختی، نامه فرهنگستان، دوره 6، شماره 1، (پیاپی 21)، 65-85
3- صفوی، کوروش،( 1387)، درآمدی بر معنی‌شناسی، چاپ سوم، تهران، سوره مهر.
4- فتوحی، محمود،( 1390)، سبک‌شناسی نظریه‌ها، رویکردها و روش‌ها، تهران، انتشارات سخن.
5- فیاضی،مریم سادات ودیگران ( 1387)خاستگاه استعاری افعال حسی چند معنا در زبان فارسی از منظر معنی شناسان شناختی،نشریه ادب پژوهی،شماره 6 صص87 -109
6- قاسم‌زاده، حبیب‌اله(1379) استعاره و شناخت، تهران، فرهنگستان.
7- گلفام، ارسلان، یوسفی‌راد، فاطمه،( 1381)، زبان‌شناسی شناختی و استعاره، مجله تازه‌های علوم‌شناختی، سال چهارم، شماره سوم، صص 64-59
8- لیکاف، جورج،( 1382) نظریه معاصر استعاره، استعاره مبنای تفکر و ابزار زیباآفرینی، به کوشش فرهاد ساسانی، تهران، سوره مهر.
9- معصومی، علی، کردبچه، مریم (1389 )استعاره هستی شناسی در دست نوشته کودکان،پازند،سال 6،شماره 22 و23،صص 79-97
10- وفی، فریبا، (1389)، ماه کامل می‌شود. تهران، نشر مرکز.
11- ---، ---، (1388) رازی در کوچه ها، تهران، نشر مرکز.
12- ---، ---، (1392). «پرنده ی من»، تهران: نشر مرکز، چاپ پانزدهم.
13- ---، ---، (1382)ترلان،تهران،نشر مرکز.
14- ---، ---، (1389 )رویای تبت، تهران.
15- هاشمی، زهره،( 1389) نظریه استعاره‌ی مفهومی‌از دیدگاه لیکاف و جانسون، ادب‌پژوهی، شماره 12، تابستان 89، صفحات 140-119
16- هام،مگی وسارا گمبل (1382 )فرهنگ نظریه های فمنیستی،ترجمه: فیروزه مهاجر ودیگران،تهران،توسعه
17- هاوکس، ترنس( 1377) استعاره، ترجمه: فرزانه طاهری، تهران، نشر مرکز.
18- Cixous, H. (1981) castration or decapitation, pluto, London
19- Evans, V and Green, M (2006) Cognitive Linguistic: An introduction. Edinburgh university press
20- Gibbs & Steen, (1997) Metaphor in cognitive Linguistics, selected papers from the fifth international cognitive linguistics conference, Amsterdam, John Benjamin
21- Johnson, M, (1987), The body in the mind: The bodily Basis of meaning, Reason and Imagination, Chicago: Chicago university press
22- Kovecses, Z (2010), Metaphor, A practical Introduction, New York, oxford university press
23- Lakoff, G and Johnson (1980) the Metaphors we live by, university of Chicago press.
24- Lakoff, G, (1993) the contemporary theory of metaphor, Newyork
25- Lee, David, (2007), cognitive linguistics, New York, oxford university press
26- Loebner, S, (2002), understanding semantics, first edition, Rutledge
27- O'Grady, J. E, (2007), Metaphor, the oxford Hand book of cognitive Linguistics. Oxford, oxford university press, s 188-213
28- Saeed, J.I, (2013), Semantics, Oxford, Black well
29- Yu, N, (1998), the contemporary theory of metaphor. Amsterdam: John Benjamin B.V.