تاثیر استعمار بر زنان افغان در رمان های محمدحسین محمدی

محورهای موضوعی : نقد ادبی و نظریه پردازی

سارا عبدلی ¹ , عالیه یوسف فام ² , شروین خمسه ³

1 - دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1402/07/05 تاریخ پذیرش : 1403/02/23 تاریخ انتشار : 1403/06/07

کلید واژه: هویت, استعمار, زنان افغان, مهاجرت, محمدی,

چکیده مقاله :

نقد پسااستعمارگرایی، گفتمانی است متشکل از نظریات افرادی چون فانون، ادوارد سعید و... که می‌توان آنهارا در زیر متنیت رشته‌هایی مانند:‌ هنر، ادبیات و علوم سیاسی قرار داد. در حوزة ادبیات رویکرد پسااستعماری به واکاوی ادبیات کشور مستعمره و بررسی آثار نویسندگان مهاجر آن می‌‌پردازد. این مقاله با روش تحقیق توصیفی _ تحلیلی به بررسی آثار داستانی محمدحسین محمدی نویسندة افغانی پرداخته که در آثارش، نحوة تسلط استعمار بر فرهنگ و میزان مقاومت این فرهنگ در برابر سلطه را به تصویر می‌کشد؛ مقاومتی که نوع کنش‌گری آن میان جنسیت زن و مرد متفاوت است. زنان اگر چه در جایگاه فرودست جنسی قرار گرفته‌اند اما ساختار‌های جدید هویتی بر اساس دیالکتیک حاکم بر جامعه سبب می‌شود تا خوانشی متفاوت از آن چه آنان را در قالب شی شدگی در جهان مردسالارانه می‌داند را به عرصة حضور برسانند. بررسی ادبیات از نگاه پسا استعماری گوش فرا دادن به صدای فراموش شدة مردمانی است که سال‌ها تحت استعمار بوده‌اند. این ادبیات فرایندی را به تصویر می‌کشد که مردمان مستعمره، از طریق آن یا خود را با شرایط موجود همراه دانسته‌اند و به نوعی دچار پدیدة ذوب شدگی گردیده‌اند و یا به تقابل با این هجمه پرداخته‌اند.

چکیده انگلیسی:

Criticism of post-colonialism is a discourse consisting of ideas of people such as Fanon, Edward Said, etc., which can be placed under the context of fields such as art, literature and political science .In the field of literature, the post-colonial approach studies the literature of the colonial country and the works of immigrant writers of that country. This article examines the fictional works of "Mohammed Hossein Mohammadi", an Afghan writer, using a descriptive-analytical research method. In his works, he depicts the way and dominance of colonialism over culture and the extent of resistance of this culture against domination. The type of activism of this resistance is different between male and female gender. Although women are placed in a sexually inferior position, new identity structures based on the dialectic ruling the society cause them to be read differently than what considers them as objects in the patriarchal world. Studying literature with a post-colonial perspective is listening to the forgotten voices of people who have been under colonialism for years. This literature portrays the process through which the people of the colony have either associated themselves with the existing conditions and somehow experienced a melting phenomenon or have faced this attack.

منابع و مأخذ:

منابع
کتاب‌ها
اریکسون، اریک، (۱۳۹۶). مقدمات روانشناسی، مترجم سهیلا خاوردیان، چاپ سوم، تهران: پندار تابان.
اسپیواک، کایاتری، (۱۳۹۷). آیا فرودست می‌تواند سخن بگوید؟ مترجم ایوب کریمی، تهران: فلات.
آلبر، ممی، (۱۳۵۱). چهره استعمارگر چهره استعمار زده، مترجم هما ناطق، چاپ چهارم، تهران: خوارزمی.
اشکرافت، بیل، (۱۳۹۶). فرهنگ اصطلاحات پسااستعماری، مترجم حاجی علی سپه وند، تهران: آریاتبار.
سعید، ادوارد، (۱۳۹۰). شرق‌شناسی، مترجم لطفعلی خنجی، تهران: امیرکبیر.
شاهمیری، آزاده، (۱۳۹۳). نظریه و نقد پسا استعماری، تهران: علم.
قانون، فرانتس، (۱۳۵۳). پوست سیاه صورتک‌های سفید، مترجم محمدامین کاردان، تهران: خوارزمی.
گاندی، لیلا، (۱۳۹۱). پسااستعمارگرایی، مترجم مریم عالم زاده، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی اجتماعی.
گیدنز، آنتونی، (۱۳۹۸). تجدد و تشخص، مترجم ناصر موفقیان، چاپ یازدهم، تهران: نی.
محمدی، محمدحسین، (۱۳۹۷). پایان روز، تهران: چشمه.
محمدی، محمدحسین، (۱۳۸۵). از یاد رفتن، تهران: چشمه.
محمدی، محمدحسین، (۱۳۸۹). ناشاد، کابل: تاک.

مقاله‌ها:
ابراهیمی، سید رضا، بیاد، مریم، (۱۳۹۸). برساخت گفتمانی هویت و شکل‌گیری‌های زنانه در فضای بینابینی فرهنگی در یاد نوشت‌های زنان مهاجر ایرانی، دوفصلنامة ادبیات پارسی معاصر، سال ۹، شماره ۲، صفحات ۲۲-9.
شیرزادیان، رضا، (۱۳۸۸). مطالعات پسااستعماری، نقد و ارزیابی قانون و هومی بابا، فصلنامه مطالعات سیاسی، دوره دوم، شماره ۵، صفحات ۱۷۹-۱۴۹.

Erickson, Eric, (2016). Introduction to psychology, translated by Soheila Khavardian, third edition, Tehran: Pandar Taban.
Spivak, Kayatri, (2017). Can the subaltern speak? translated by Ayub Karimi, first edition, Tehran: Flat.
Elbar, Mami, (1351). The face of the colonizer, the face of the colonized, translated by Homa Natiq, 4th edition, Tehran: Khwarazmi.
Ashcroft, Bill, (2016). A dictionary of post-colonial terms, translated by Haji Ali Sephovand, first edition, Tehran: Ariatbar.
Said, Edward, (1390). Orientalism, translated by Lotf Ali Khanji, first edition, Tehran: Amir Kabir.
Shahmiri, Azadeh (2013). Post-colonial theory and criticism, first edition, Tehran: Alam.
Fanon, Franz (1353). The Black Skin of White Faces, translated by Mohammad Amin Kardan, first edition, Tehran: Khwarazmi.
Gandhi, Leila (1391). Postcolonialism, translated by Maryam Alamzadeh, first edition, Tehran: Research Center for Cultural and Social Studies.
Giddens, Anthony, (2018). Modernity and individuality, translated by Nasser Moafaqian, 11th edition, Tehran: No.
Mohammadi, Mohammad Hossein, (2017). The end of the day, first edition, Tehran: Cheshme.
Mohammadi, Mohammad Hossein (1385). From learning, first edition, Tehran: Cheshme.
Mohammadi, Mohammad Hossein (1389). Nashad, first edition, Kabul: Tak.
Articles:
Ebrahimi, Seyed Reza, Bayad, Maryam (2018). Discursive construction of female identity and formations in the intercultural space in the notes of Iranian immigrant women, two chapters of Contemporary Persian Literature, year 9, number 2, pages 9-22.
Shirzadian, Reza (1388). Post-colonial studies, criticism and evaluation of Fanon and Homi Baba, Political Studies Quarterly, second volume, number 5, pages 149-179.