بررسی عوامل موثربر رشد بهینه مخارج دولت در اقتصاد با استفاده از روش کنترل بهینه

محورهای موضوعی : اقتصاد مالی

محسن زاینده رودی ¹ , سیدعبدالمجید جلائی اسفندآبادی ² , مهدی فاطمی ³

1 - گروه اقتصاد، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران
2 - گروه اقتصاد، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران
3 - گروه اقتصاد، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران

تاریخ دریافت : 1402/01/14 تاریخ پذیرش : 1402/03/20 تاریخ انتشار : 1402/04/01

کلید واژه: مخارج دولت, H21, H50, کنترل بهینه, C61, واژه‌های کلیدی: اندازه دولت, مطلوبیت. طبقه بندی JEL : E62,

چکیده مقاله :

چکیده تعیین میزان اندازه دولت و اثر آن بر اقتصاد یکی از موضوعات مهم در حوزه اقتصاد بخش عمومی می باشد .این تحقیق بدنبال تعیین عوامل موثر بر نرخ رشد بهینه مخارج دولت می باشد. افزایش مخارج دولت برمتغیر های اقتصادی تاثیر گذار بوده و می تواند منجر به افزایش تولید و عرضه کالاها و خدمات عمومی گردد و بر رفاه خانوارها و همچنین مطلوبیت خانوارها تاثیرگذارمی باشد.هدف این نحقیق بررسی عوامل موثر بر رشد بهینه مخارج دولت در اقتصاد ایران می باشد. اطلاعات مورد استفاده در دوره زمانی 1360 تا 1397 می باشد . در این مطالعه برای بررسی عوامل موثر بر رشد مخارج دولت از رهیافت کنترل بهینه پویا استفاده شده است.نتایج حاصل از بررسی نشان می دهد که نرخ ترجیح زمانی، ضریب پیشرفت فنی ، کشش تولید نسبت به سرمایه گذاری بخش خصوصی و دولتی، نسبت مصرف بخش خصوصی به دولتی، موجودی سرمایه اثر منفی و معکوس بر رشد بهینه مخارج دولت در اقتصاد داشته اند . از طرفی نسبت سرمایه گذاری بخش دولتی به خصوصی، کشش جانشینی بین زمانی و نرخ استهلاک سرمایه ها اثر مثبت بر نرخ رشد بهینه مخارج دولت در اقتصاد ایران داشته است. همچنین حساسیت نرخ رشد مخارج دولت برای مقادیر مختلف متغیرهای مذکور برآورد گردید.نتایج محاسبات نشان می دهد بسته به مقدار پارامترها نسبت مخارج دولت به دوره قبل بین 0.91 تا 1.024 درصد متغیر است

چکیده انگلیسی:

Abstract Determining the size of the government and its effect on the economy is one of the important issues in the field of public sector economics. This research seeks to determine the factors affecting the optimal growth rate of government expenditures. The increase in government spending has an effect on economic variables and can lead to an increase in the production and supply of public goods and services and affects the well-being of households as well as the desirability of households. The purpose of this research is to investigate the factors affecting the optimal growth of government spending in Iran's economy. The information used is for the period 1360 to 1397. In this study, the dynamic optimal control approach has been used to investigate the factors affecting the growth of government expenditures. The results of the study show that the time preference rate, the coefficient of technical progress, the elasticity of production in relation to the investment of the private and public sectors, the consumption ratio of the sector Private to public, capital stock has had a negative and inverse effect on the optimal growth of government spending in the economy. On the other hand, the ratio of public sector investment to private sector, the elasticity of substitution between time and capital depreciation rate have had a positive effect on the optimal growth rate of government spending in Iran's economy. Also, the sensitivity of the growth rate of government expenditures was estimated for different values ​​of the mentioned variables. The calculation results show that depending on the parameters, the ratio of government expenditures to the previous period varies between 0.91 and 1.024 percent.

منابع و مأخذ:

فهرست منابع

• آلفا.سی.چیانگ(1394)"اصول بهینه یابی پویا"، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، ترجمه عباس شاکری و فریدون اهرابی


• اخباری .م و زیدی زاده . س (1390) " برآورد اندازه بهینه دولت در اقتصاد ایران با استفاده از تخمین منحنی آرمی"، فصلنامه روند پژوهش های اقتصادی، سال نوزدهم، شماره ٦، صص 112-81.


• اشرفی پور. م (1392) ، ]ثار سیاست مالی بر مصرف بخش خصوصی در ایران ، مجله اقتصادی ، شماره 7 و 8، صفحات 51-72.


• بازمحمدی.ح و چشمی. ا(1385)"اندازه دولت در اقتصاد ایران، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران"، مجموعه پژوهشهای اقتصادی، شماره29


• بانک مرکزی ایران ، گزارش اقتصاد ی سالهای مختلف ، داده های سری زمانی


• بخشی دستجردی.ر وشیخ انصاری .م(1394)" تأثیر بانکهای تجاری و رشد جمعیت بر تورم بهینه در مدل سیدراسکی برای اقتصاد ایران ، فصلنامه اقتصاد مقداری )بررسیهای اقتصادی سابق( ، دوره 12 ، شماره3 ،صص117-140


• پژویان ، جمشید(1383) مالیه عمومی و تعیین خط مشی دولتها، انتشارات دانشگاه پیام نور ، چاپ هفدهم


• پورکاظمی.م و لطفی مزرعه شاهی .ل(1390) " شبیه سازی رشد اقتصادی ایران با استفاده از مدل رشد اوزاوا - لوکاسبا به کارگیری کنترل بهینه ی پویا"، فصلنامه اقتصاد مقداری )بررسیهای اقتصادی سابق) ، دوره 8، شماره 1، صص147-172.


• دشتبان فاروجی. م و جباری . ا (1395) " سیاست پولی و مالی بهینه در ایران براساس الگوی نسلهای همپوشان"، فصلنامه پژوهش ها و سیاست های اقتصادی، سال بیست و چهارم، شماره 77 ،  37-62.صص


• رازینی ، ا .سوری ، ا و تشکینی. ا (1389) "بیکاری و اندازه دولت ، آیا رابطه قابل قبولی وجود دارد ؟ "، فصلنامه پژوهش های اقتصادی ، سال یازدهم ، شماره دوم ، صص 57-35.


• رجبی .م ، رنجبر . ه و تدین، ف (1388) " کاربرد نظریه کنترل بهینه در تعیین مسیر بهینه حجم تقدینگی ایران ، فصلنامه اقتصاد مالی  دوره 3، شماره 9 - شماره پیاپی 9 ، صص 70-84


• رضایی.ا و ملا ابراهیمی.ا(1396) " تأثیر سیاست های مالیاتی بر پویایی های رشد، سرمایه و مصرف، بر پایه یک مدل رشد بهینه مورد مطالعه: ایران و گروهی از کشورهای شرق آسیا"، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی )رشد و توسعه پایدار( سال 17، شماره1  ، صص 73-94.


• حیدری.ح و ملا ابراهیمی.ا(1395) " تأثیر شوکهای اعتباری بر پویایی متغیرهای عمده مالی و کلان اقتصادی ایران در قالب یک مدلDSGE"، فصلنامه پژوهش ها و سیاست های اقتصادی ، سال 24 ،شماره 80 ، صص85-118


• خلیلی عراقی .م ،شکوری وزنگنه، م (1388) " تعیین قاعدة بهینة سیاست پولی در اقتصاد ایران با استفاده از تئوری کنترل بهینه" ، SID.ir


• جوان .م، افشاری.ز وتوکلیان. ا( 1396)، " اثر اختلالات بازارکار برپویاییهای اقتصاد کلان در چارچوب یک الگوی یک الگوی کینزینهای جدید"، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره 84 ،صص، 229-265.


• صیادی. م،دانش جعفری .د، بهرامی.ج و رافعی .م(1394 )" ارائه چارچوبی برای استفاده بهینه از درآمدهای نفتی در ایران؛ رویکرد تعادل عمومی تصادفی پویا "DSGE ، فصلنامه علمی پژوهشی برنامه و بودجه ، سال 20 ، شماره 2 ، صص21-58


• علی پور ،ب،. پدرام ، م و مجدمی ، س (1392) " بررسی تاثیرکوتاه مدت و بلند مدت اندازه دولت  بررشد اشتغال ایران طی سالهای 90-1350 "، پژوهشها ی رشد و توسعه اقتصادی ، سال چهارم ، شماره 14 ،صص 83-74.


• علی پور .ب، پدرام .م، اقبالی . ع، مهدی ومجدمی ، س (1395)" رابطه بین اندازه دولت و نرخ بیکاری در دو گروه کشورهای عضو Mena و کشورهای عضوOECD "،مجله اقتصادی ، شماره 11 و 12 ، صص64-39.


• غفاری، ه. پورکاظمی، م.خدادادکاشی،ف و یونسی ، ع (1394) " نرخ بهینه مالیات به عنوان ابزار سیاست مالی: رهیافت تئوری کنترل بهینه پویا"، پژوهشنامه مالیات،شماره بیست و نهم )مسلسل 77 (، صص 33-66


• غلامی . ا، هژبرکیانی . ک (1395) بررسی کارایی سیاستهای مالی انبساطی در ایران: مقایسه تطبیقی الگوی VAR خطی و آستانه ای ، فصلنامه اقتصاد مالی ، سال 10 ، شماره 35 ، صص1 -25    


• فخرحسینی. س ف،شاهمرادی.ا و احسانی .م(1390 )"چسبندگی قیمت و دستمزد و سیاست پولی در ایران" ، فصلنامه پژوهش های اقتصادی ، سال 12 ، شماره 1 ،صص1-30.


• فرامرزی . ا، دلالی اصفهانی .ر و صمدی ، س (1392) تعیین نرخ بهینه چاپ پول با استفاده از الگوی نسل های تداخلی فصلنامه اقتصاد مالی ، سال هفتم، شماره بیست و پنجم صص9-30


• فلاحی، ف و منتظری شورکچالی، ج (1393 ) " اندازه دولت و رشد اقتصادی در ایران: آزمون وجود منحنی آرمی با استفاده از مدل رگرسیون انتقال ملایم"، فصلنامه پژوهشها و سیاستهای اقتصادی، سال بیست و دوم، شماره 69.صص150-131


• کمیجانی.ا، هژبرکیانی.ک وحق شناس. ه (1392) "بررسی تاثیر اندازه و کیفیت دولت بر رشد اقتصادی در ایران به روش همجمعیARDL" ، فصلنامه اقتصاد کاربردی،سال چهارم ، پاییز 93 ،صص60-49.


• کیارسی.م ، دلالی اصفهانی .ر و طیبی.ک(1389)" تعیین نرخ بهینه مالیات و مخارج دولتی در چارچوب الگوی رشد درونزا- مورد ایران" ، مطالعات اقتصاد بین الملل ، سال 21 ، شماره 2 ، صص 43-62.


• محمد زاده.ر، زیبایی.م و بخشوده ،م(1386) "بررسی اندازه بهینه دولت در کشورهای منتخب با تأکید بر بخش کشاورزی"، اقتصادکشاورزی و توسعه، سال پانزدهم، شماره ۶، صص 103-124


• محمدیان.ف، اماده.ح وشاکری.ع(1392) " ارایه و آزمون الگویی جدید برای تبیین اندازه دولت،فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی (رویکرد اسلامی ایرانی)،سال سیزدهم، شماره 49 ، صص150-117.


• مکیان . س ن ، توکلیان ،ح و نجفی فراشاه .س م (1398) بررسی اثر شوک مالیاتهای مستقیم بر تولید ناخالص داخلی و تورم در  ایران در چارچوب یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی   ، فصلنامه اقتصاد مالی ، سال 13 شماره 49 صص 1-45 


• ملک ،ح(1393) "محاسبه اندازه بهینه دولت در اقتصاد ایران در سالهای 91-1357 "، فصلنامه تحقیقات توسعه اقتصادی ، سال سیزدهم ، صص88-


• موسوی نیک. س ه ،صباغ کرمانی .م ،یاوری.ک وحسینی نسب. ا (1389) " بررسی اثر حاکمیت مالی بر رفاه اجتماعی ایران در چارچوب یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی(DSGE ) "، فصلنامۀ اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی، سال1 ، شماره 4 ، صص183-215.


• نیلی، م.درگاهی . ح، کردبچه. م ونیلی، ف( 1393)،" دولت و رشد اقتصادی در ایران"، نشر نی .


• ولی بیگی.ح، یاوری.ک،ابراهیمی.ا وسحابی.ب(1396 )" تحلیل اثر سیاستهای پولی و مالی بر تجارت خارجی ایران با رویکرد "DSGE، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره 83 ،صص1-34


• یونسی ، ع. غفاری، ه. پورکاظمی، م وخدادادکاشی،ف (1394)" نرخ رشد بهینه مخارج دولت: تئوری کنترل بهینه پویا"،فصلنامه علمی پژوهشی، پژوهش های رشد و توسعه اقتصادی، سال ششم، شماره بیست و دوم،صص145-163.


• یونسی ، ع. غفاری، ه و پورکاظمی، م (1394 )،" سیاست های مالی و مطلوبیت خانوار: رویکرد یک مدل ریاضی"، فصلنامه سیاست های مالی و اقتصادی، سال سوم، شماره 12 ،صص104-79.

• Chobanov and maladenova (2009), what is the optimum size of Government, IME, institute for market Economic.Bulgaria, www.ime.bg


• Karras, G, (1993), Employment and output effects of government spending, Is government size important? Economic Inquiry, vol, xxx, pp.354-369.


• Mickael melki and Francois Facchini(2011),optimal Government size and economic growth in France(1971-2008):An explanation by the state and market failures.Documents de travial du centre d,economic de la sorbonne


• Mahamuda Firoz , Nair Sultana & Farhana Sultana)2018) , Determinants of the Size of the Government Expenditure: An Empirical Study on Bangladesh, International Journal of Economics and Finance; Vol. 10, No.11, pp 149-158


• Ridha Nouiraa and Mohamed Kouni (2021), Optimal government size and economic growth in developing and MENA countries: A dynamic panel threshold analysis, Middle East Development Journal  vol13, issue1


• Sugata Ghosh and Andros Gregoriou (2006). On the Composition of Government Spending, Optimal Fiscal Policy, and endogenous Growth: Theory and Evidence. Department of Economics and Finance, Brunel Business School, Brunel University


• Tehranchian.A, Abdi Seyyedkolaee .M, Imani.N & Zakeritabar.SZ (2020), The Effect of Financial Openness Measure on the Government Size in Selected Countries, IRANIAN ECONOMIC REVIEW, Vol24 , Issue3, Pp 723-741


• W, Zungwe Lazarus, H, Khobai and P, Le Roux, (2017), Government Size and Economic Growth in Africa and the Organization for Economic Cooperation and Development Countries, International Journal of Economics and Financial IssuesVol 7, No 4, pp627-637.