تحلیل اثر سیاست مالی (مالیات بر مجموع درآمد) بر توزیع درآمد کشورهای منتخب OECD*

محورهای موضوعی : اقتصاد مالی

حسن ملااسمعیلی دهشیری ¹ , جمشید پژویان ² , فرهاد غفاری ³ , سید شمس الدین حسینی ⁴

1 - گروه اقتصاد واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - گروه اقتصاد واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
3 - گروه اقتصاد واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران.ایران
4 - گروه اقتصاد واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1400/10/16 تاریخ پذیرش : 1400/12/17 تاریخ انتشار : 1401/02/01

کلید واژه: ضریب جینی, سیاست مالی, واژه‌های کلیدی: توزیع درآمد, داده‌‌های پانلی. طبقه بندی JEL : H11, F13, F14, F10,

چکیده مقاله :

چکیدهعدالت اقتصادی و توزیع عادلانه درآمد در کنار مباحث مهمی چون رشد و توسعه ی اقتصادی، کاهش نرخ تورم و بیکاری، همواره مورد دغدغه ی غالب اقتصاددانان بوده است. توزیع عادلانه درآمد و کاهش نابرابری درآمدی در جامعه و همچنین شناسایی عوامل موثر بر نابرابری درآمدی به منظور سیاستگذاری صحیح یک امر ضروری و بدیهی است. هدف این تحقیق تحلیل اثرات سیاست مالی ( با تاکید بر مالیات بر مجموع درامد) بر توزیع درآمد کشورهای منتخب OECD می باشد. در همین راستا تأثیر مالیات بر مجموع درامد بر ضریب جینی با استفاده از مدل رگرسیون مبتنی بر داده‌‌های پانلی برای 6 کشور منتخب برای سال‌های 2000 تا 2015 مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان ‌می‌دهد شاخص‌ تورم و شاخص بیکاری اثر منفی و شاخص مالیات بر مجموع درامد اثر مثبت بر بهبود توزیع درآمد کشورهای منتخب دارند.

چکیده انگلیسی:

Abstract Economic justice and equitable distribution of income, along with important issues such as economic growth and development, the reduction of inflation and unemployment, have always been of concern to economists. Fair distribution of income and reduction of income inequality in society, and the identification of factors affecting income inequality to make the right policy are necessary and obvious. The purpose of this paper is to examine the impact of financial policy (total  income tax) on income distribution (GINI CO) in OECD countries. In this regard, panel data approach has been used to investigate the impact of total income tax on gini CO for 6 selected OECD countries from 2000 to 2015. The results show that an increase in inflation index and unemployment index leads to a increase in income inequality and that an increase in income tax revenues leads to a reduction in income inequality.

منابع و مأخذ:

فهرست منابع
ابونوری، اسماعیل (1376). اثر شاخصهای کلان بر توزیع درآمد در ایران، مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 51.
پروین، سهیلا و قره باغیان، مرتضی (1375). آثار توزیعی مالیات در ایران، مجله اقتصاد دانشکده اقتصاد شهید بهشتی، شماره 15.
پژویان، جمشید و درویشی، باقر (1389). اﺻﻼﺣﺎت ﺳﺎﺧﺘﺎری در ﻧﻈﺎم ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ اﻳﺮان، پژوهشنامه مالیات، شماره 8، 48-9.
پژویان، جمشید (1385). ﻣﻨﺎﺑﻊ ﮔﺴﺘﺮش ﭘﺎﻳﻪ ﻫﺎی ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ در اﻗﺘﺼﺎد اﻳﺮان، مجموعه مقالات ﻫﻤﺎﻳﺶ اﻗﺘﺼﺎد اﻳﺮان در ﮔﺎم ﻧﻬﻢ  ﺑﺎ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺑﺮ اﻗﺸﺎر ﻛﻢ دراﻣﺪ و ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺤﺮوم، وزارت اﻣﻮر اﻗﺘﺼﺎد و دارایی.
پژویان، جمشید و اسکندری، مارال (1391). اثرات انتظاری معرفی مجدد مالیات بر مجموع درآمد در اقتصاد ایران، پژوهشنامه مالیات، شماره 14، 59-31.
تودارو ، مایکل، توسعه اقتصادی در جهان سوم، ترجمه غلامعلی فرجادی، چاپ هفدهم، تهران: انتشارات کوهسار، 1383.
رضاقلی زاده، مهدیه و آقایی، مجید (1394). بررسی تاثیر مالیات های مستقیم بر توزیع درآمد در ایران، مجلس راهبرد، شماره 84، 156-129.
رفعت میلانی، مژگان؛ پژویان، جمشید؛ حسینی، سید شمس الدین و غفاری، فرهاد (1399). بررسی تاثیر مالیات محلی برتوزیع درآمد درکشورهای منتخب OECD و ارائه راهکارهایی جهت پیاده سازی مالیاتهای محلی دراقتصاد ایران، فصلنامه اقتصاد مالی، شماره 53، 21-43.
سیفی پور، رویا و رضایی، محمد قاسم (1390). ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﺗﻮزﻳﻊ درآﻣﺪ در اﻗﺘﺼﺎد اﻳﺮان ﺑﺎ تاکید بر ﻣﺎﻟﻴﺎت ﻫﺎ، پژوهشنامه مالیات، شماره 10، 142-121. 
فرامرزی، ایوب؛ دشتبان فاروجی، مجید؛ حکیمی پور، نادر؛ علیپور، صادق و جباری، امیر (1394). بررسی رابطه مالیات و رشد اقتصادی، مطالعه موردی ایران و کشورهای عضو اوپک و سازمان همکاریهای اقتصادی(OPEC) و (OECD) فصلنامه اقتصاد مالی، سال 9، شماره 13.
فلاحتی، علی؛ الماسی، مجتبی و آقایی، فاطمه (1388). تاثیر سیاستهای مالی بر توزیع درآمد و رشد اقتصادی طی سالهای 1352-1384، جستارهای اقتصادی، شماره 11، 131-109. 
کیانگ چو؛ داوودی، حمید و سانجیوگوپتا (1381). ترجمه محسن کلانتری: فصلنامه پژوهشها و سیاستهای اقتصادی، شماره 23. 
ﻛﻤﻴﺠﺎﻧﻲ، اکبر و فهیم یحیایی، فریبا (1370). برآورد ظرفیت مالیاتی کشور، دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران.
خطیب زاده، مریم (1377). اثر مالیات بر درامد بر توزیع درامد در ایران، دانشکده امور اقتصادی و دارایی.
مهرآرا، محسن و اصفهانی، پوریا (1394). بررسی رابطه بین توزیع درآمد و ساختار مالیاتی کشورهای منتخب، پژوهشنامه مالیات، شماره بیست و هشتم، (مسلسل 76).
ناصری گلعذاری، رسول (1374). نقش مالیات در توزیع درآمد، مطالعه تجربی در خصوص ایران 70-1350، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه مازندران. 
نور محمدی، خسرو ؛ عرب مازار، عباس؛ مهرگان، نادر و پرتویی، بامداد (1399). تحلیل اثرگذاری مخارج دولت بر نابرابری درآمدی در استان های کشور (روش GMM)، فصلنامه اقتصاد مالی، شماره 53، 19-1.
Duncan, D., & Sabirianova Peter, K. (2008). Tax Progressivity and Income Inequality, Andrew Young School of Policy Studies
Erik Borge,Lars and Jorn Rattso (2001), “Income Distribution and tax structure: Microeconomic Test of the Meltzer – Richard Hypothesis”, CES Working paper, Number 543. 
Gornia, G. A. (2012). Inequality Trends and their Determinants. World Institute for Development Economics Research Working Paper No. 2012/09.
Musgrave ,Richard(1959), “The Theory of Public Finance ”,Mc Grow Hill   ,Newyork.
Obaretin, O., Akhor, S. O., & Oseghale, O. E. (2017). Taxation an Effective Tool for Income Re-distribution in Nigeria. Mediterranean Journal of Social Sciences, 8(4), 187-196.
Palm,Marten(1996), “Income Distribution Effects the Swedish 1991 Tax Refor”, Journal of policy Modeling 18.4 .419-43.
Ramirez,Juan f Rubio (2002), “Redistribution and Fiscal policy”, Federal reserve  Bank of Atlanta, working paper.
Right, Randle(1995), “taxes redistribution and growth”,department of economics, university of pennsylvania , Philadelphia.
Weller, C. E. (2007). The Benefits of Progressive Taxation in Economic Development. Review of Radical Political Economy, 39, 368-376. 
World Bank (2014). "InequalIty in Focus, Analyzing the World Bank's Goal ofAchieving Shared Prosperity", www.worldbank.org.