بررسی اثر صادرات غیرنفتی بر نرخ ارز حقیقی در ایران
محورهای موضوعی : اقتصاد مالیبهمن طهماسبی 1 , احمد جعفری صمیمی 2 , غلامعلی فرجادی 3
1 - مدرس دانشگاه، کارشناس ارشد علوم اقتصادی تهران.ایران
2 - استاد اقتصاد.گروه اقتصاد دانشگاه مازندران.مازندران.ایران
3 - استاد اقتصاد گروه اقتصاد موسسه عالی پژوهش در مدیریت و برنامه ریزی .تهران.ایران
کلید واژه: صادرات غیرنفتی, نرخ ارز حقیقی, E42, B22, رابطه مبادله, کسری بودجه طبقه بندی JEL : H62,
چکیده مقاله :
با توجه به این که نرخ ارز حقیقی یکی از متغیرهای اصلی اقتصاد هر کشور به‌شمار می‌رود و میزان قدرت رقابت‌پذیری اقتصاد را در عرصه بین‌المللی تبیین می‌نماید، به‌منظور اجتناب از هرگونه نوسان در نرخ ارز حقیقی می‌بایست عوامل موثر بر آن مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرد. با توجه به اهمیت صادرات غیرنفتی و تاثیر آن بر نرخ ارز، در مقاله حاضر سعی شده است تا اثرات این متغیر به‌همراه سایر متغیرها از قبیل رابطه مبادله، کسری بودجه، درآمدهای نفتی، نقدینگی و غیره بر روی نرخ ارز حقیقی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرد و یک مدل تخمینی منطبق با فرضیه‌ها و اهداف تحقیق و بر مبنای روش‌های اقتصاد‌سنجی با استفاده از نرم‌افزار Eviews به‌کار گرفته شده است. نتایج نشان می‌دهد که طی سال‌های (88-1350)، نرخ ارز حقیقی با متغیرهای صادرات غیرنفتی و کسری بودجه ارتباط معکوس و با متغیرهای رابطه مبادله و نقدینگی رابطه مثبت دارد.
1) امیری، حنیفه، (1391)؛ "بررسی اثر درآمدهای نفتی بر نرخ ارز حقیقی در ایران"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی
2) بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، نماگرهای اقتصادی (88-1350)
3) تقوی، مهدی و همکاران، (1386)؛ "بررسی سهم تغییرات رابطه مبادله بر بی‌ثباتی نرخ ارز در ایران"، پژوهشنامه اقتصادی
4) تقوی، مهدی، (1376)؛ "عوامل موثر بر نرخ ارز و بازار موازی در اقتصاد ایران"، اطلاعات سیاسی اقتصادی سال بیست و یکم شماره 5 و 6
5) جعفری صمیمی، احمد، (1387)؛ "اقتصاد سنجی به روش ساده"، انتشارات دانشگاه مازندران
6) جلائی، عبدالمجید و همکاران، (1385)؛ "برآورد رفتار نرخ ارز واقعی در ایران"، پژوهشنامه اقتصادی
7) ختایی، محمود و همکاران،(1386)؛ "بررسی اثر تغییرات درآمدهای نفتی بر نرخ ارز حقیقی در اقتصاد ایران"، پژوهشنامه اقتصادی
8) در‌گاهی، حسن و جعفر، گچلو، (1380)؛ "بررسی رفتار کوتاه مدت و بلندمدت نرخ ارز حقیقی در اقتصاد ایران"، پژوهشنامه بازرگانی شماره 21
9) رحیمی بروجردی، علیرضا، (1376)؛ "ارز و صادرات غیرنفتی"، پژوهشکده پولی و بانکی
10) رحیمی بروجردی، علیرضا، (1379)؛ "مالیه بین الملل"، موسسه تحقیقاتی پولی و بانکی
11) سالواتوره، دومینیک، (1390)؛ "مالیه بین الملل"، ترجمه ارباب، نشر نی
12) شاکری، عباس، (1383)؛ "عوامل تعیین کننده صادرات غیرنفتی ایران"، پژوهشهای اقتصادی ایران
13) طهماسبی، بهمن، (1391)؛ "بررسی اثر رابطه مبادله و کسری بودجه بر نرخ ارز حقیقی در ایران"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی
14) فرجی، یوسف، (1388)؛ "پول، ارز و بانکداری"، چاپ و نشر بازرگانی
15) کرمانی، مجید و همکاران، (1384)؛ "عوامل موثر بر نرخ ارز واقعی در ایران"، پژوهشنامه اقتصادی
16) کریمی هسنیجه، حسین، (1386)؛ "جهانی شدن، رقابت‌پذیری و توسعه صادرات غیرنفتی: بررسی رابطه علت و معلولی در اقتصاد ایران"، فصلنامه اقتصاد مقداری (فصلنامه بررسی‌های اقتصادی)
17) میشکین، فردریک، (1387)؛ "پول، ارز و بانکداری، ترجمه جهانخانی و پارسائیان"، انتشارات سمت
18) هادیان، ابراهیم و طاهری فرد،احسان، (1378)؛ "تاثیر تغییرات درآمدهای حاصل از صادرات نفت بر نرخ واقعی ارز"، مجله برنامه و بودجه،سال چهارم، شماره 45
19) یاوری، کاظم و همکاران، (1390)؛ "بررسی تاثیر سیاست‌های ارزی در توسعه صادرات غیرنفتی کشور"، پژوهشهای اقتصادی
20) Barbosa – Filho Nelson H.(2004), “Terms of Trade Fluctuations And their Implications for Exchange Rate Coordination in Mercosur”, Institute of Economics , Federal University of Rio de Janeir.
21) Broda , Christian (2004), “Terms of Trade and Exchange Rate Regimes in Developing Countries”, Journal of International Economics , No . 63: 31-58.
22) Diebold , F. x., and Nerlove , M . (1989), “The Dynamics of Exchange Rate Volatility: Mutivariate Latent-Factor ARCH Model”, Journal of Applied Econometrics, No.41, 1-22.
23) Doroudian , M (2002), “Real Exchange Rate in Turkey”, LMF Working Paper , No.52.
24) Dungey , Mardi. (2004), “Identifying Terms of Trade Effects in Real Exchange Rate Movements: Evidence from Asia”, Journal of Asian Economics , NO. 15,: 217-235.
25) Edwards , s and Van, W. Tariffs(1989), “ The Real Exchange Rate and the Terms of Trade”, Oxford Economic Paper, No.39.
26) Edwards, S (1991), “ The Real Exchange Rate Devaluation and Adjustment : Exchange Rate Policy in Developing Countries”. The IMF press, Cambridge, England.
27) Faruqee , H (2004), “Exchange Rate Pass-Through in the Euro Area: The Role of Asymmetric pricing Behavior” IMF Working paper.
28) Feldstein , Martin and et.al (1995), “Overview in budget deficits and debt: lssues & Options” A symposinm sponsored by the Federal Reserve Bank of Kansas City, p.403-412.
29) Friedman , M (1953), “The Case For Flexible Exchange Rates, Essays in Positive Economics” Chicago, University of Chicago Press.
30) Habermeier , K. and Mesquita (1999), “A. Long-Run Exchange Rate Dynamics, A Panel Data Study” IMF Working Paper 50.
31) Hakkio , Craig s (1996), “The Effects on Budget Deficit Reduction on the Exchange Rate” Economic Review third Ouarter.
32) Halpern & C. Wyplosz (1996), “Equilibrium Exchange Rate in Transition Economies” IMF Working Papers, No 125.
33) M. Melvin (1985) “The Choice of an Exchange Rate Systems and Macroeconomics Stability” Journal at Money, Credit and Banking, Vol.17,No.4.
34) Mahieu. R. and Schotman, P. Neglected (1994), “Common Factors in Exchange Rate Volatility” Journal of Emprical Finance, No 1, 279-3110.
35) Mendoza, R (1995), “The Terms of Trade, The Real Exchange Rate, and Economic Fluctuation” International Economic Review , No. 36, 101-137.