بررسی و مقایسه اثر عدم تقارن تکانههای قیمت نفت بر رشد اقتصادی (کشورهای منتخب صادرکننده و وارد کننده نفت به روش GMM)
محورهای موضوعی : اقتصاد مالیناصر سیف الهی 1 , علی امامی 2 , حمید آماده 3 , عاطفه تکلیف 4
1 - دانشجوی دکترای اقتصاد نفت و گاز دانشگاه علامه طباطبائی و استادیار گروه مدیریت و اقتصاد دانشگاه محقق اردبیلی، تهران، ایران
2 - دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
3 - استادیار گروه اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
4 - استادیار گروه اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
کلید واژه: واژه‌های کلیدی: تابلویی پویا, رشد اقتصادی, سرمایه‌گذاری, نفت, GMM. طبقه بندی JEL : C13, C52, B41و O47,
چکیده مقاله :
هدف تحقیق بررسی عدم تقارن تکانه های قیمت نفت بر رشد اقتصادی در دو گروه کشورهای منتخب صادره کننده نفت (OPEC) و وارد کننده نفت (OECD) در بازه زمانی 2015-1961 با استفاده از الگوی تابلویی پویا و به روش GMM است. برازش الگو در هر دو گروه کشورها نشان داد که اثر تکانه های قیمت نفت نامتقارن است. در کشورهای اوپک( OPEC ) و OECD به ترتیب قیمت نفت بر رشد اقتصادی آن ها اثر مثبت و منفی دارد. اثر متقاطع سرمایه گذاری و قیمت نفت بر رشد اقتصادی در هر دو گروه کشورها منفی و اثر سرمایه گذاری و رشد جمعیت بر رشد اقتصادی در هر گروه مثبت است. اثر تکانه های (افزایش و کاهش) قیمت نفت بر رشد اقتصادی در گروه کشورهای OPEC مثبت است، اما اثر تکانه های مثبت در مقایسه با تکانه های منفی بر رشد اقتصادی بزرگ تر می باشد. اثر تکانه های افزایش و کاهش قیمت نفت بر رشد اقتصادی کشورهای OECD به ترتیب منفی و مثبت است. The aim of research is to study the asymmetry of oil price shocks on economic growth in the two groups of Petroleum Exporting Countries (OPEC) and oil importer (OECD) in the period 1961-2015 with using dynamic panel model and the GMM method. Fitting the pattern, in both countries showed that the effect of oil price shocks is asymmetric. In both countries, OPEC and OECD, respectively, the effect of oil prices on economic growth is positive and negative. The effect of cross-investment and oil prices , population growth and investment on economic growth in both countries ,respectively is negative and positive. The effect of shocks (rising and falling) oil prices on economic growth in OPEC countries is positive. But the effect of the positive shocks , is greater than negative shocks on economic growth. The shocks effect of the rise and fall of oil prices on economic growth in OECD countries, respectively, is negative and positive. Keywords: Dynamic Panel, Economic Growth, Investment, Oil.GMM Classification JEL: O47، C13، C52, B41
فهرست منابع
1) ابراهیمی، سجاد (1390)، اثر شوک های قیمت نفت و نوسانات نرخ ارز و نااطمینانی حاصل از آنها بر رشد
2) اقتصادی کشورهای منتخب، فصلنامۀ پژوهشنامۀ بازرگانی، شمارة 53 ، صص 83-105
3) بیدآباد، بیـژن و کـامبیز پیکـارجو (1386) شـبیه سـازی و پـیش بینـی قیمـت جهـانی نفـت، پژوهشنامۀ اقتصادی، شماره 4 صص: 117-83.
4) جلالی فر، بهناز و نیلوفر بابایی (1395) بررسی اثرات نوسانات قیمت نفت خام بر سرمایه گذاری در کشورهای عضو اوپک در بخش بالادستی صنعت نفت، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، شماره 56 صص 195-228.
5) فتاحی، شهرام ، سهیلی، کیومرث و حامد عبدالملکی (1393)، نااطمینانی قیمت نفت و رشد اقتصادی در ایران: شواهدی از الگوی نامتقارن، فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی شماره 17 صفحات 57- 86.
6) سوری، علی(1392) اقتصاد سنجی پیشرفته انتشارات نشر فرهنگ شناسی.
7) شکری، نوشین(1390)،تکانۀ قیمتی نفت، سیاست پولی و بازار سهام در ایران پایاننامۀ کارشناسی ارشد علوم اقتصادی ، دانشکدة اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان.
8) مولایی، محمد، گلخندان، ابولقاسم و داود گلخندان (1393) عدم تقارن آثار تکانههای قیمت نفت بر رشد اقتصادی کشورهای صادرکننده نفت: کاربردی از رهیافت غیر خطی هم انباشتگی پانلی، سال سوم شماره 10، صحفات 201-229.
9) التجائی، ابراهیم و محمد افضلی(1391) اثر نامتقارن درآمدهای نفتی بر متغیرهای کلان اقتصادی ایران: کاربردی از الگوهای GARCH و SVAR مجله: تحقیقات توسعه اقتصادی، شماره 7 ،صص 89 تا 110.
10) مهرگان، نادر و یونس سلمانی(1393) نوسانات قیمتی نفت و رشد پایدار اقتصادی: مطالعه ی موردی ایران وژاپن فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات اقتصادیِ کاربردی ایران، سال سوم، شماره 10 ،صفحات 107-125
11)Bernanke, B. S., M. Gertler and M.W. Watson., (1997), "Systematic Monetary Policy and the Effects of Oil Price Shocks", Brookings Papers on Economic Activity.
12)Berument, H. and N. B. Ceylan, (2005), The Impact of Oil Price Shocks on The Economic Growth of The Selected MENA Countries,Working Paper, Bilkent University.
13)Bredin, Don, Elder, John, Fountas, Stilianos, & Schools, UCD Business. (2010). the Effects of Uncertainty about Oil Prices in G-7 Working Papers series, No.200840, Geary Institute, University College Dublin.
14)Federer, J. P .1996) ,“ Oil Price Volatility and the Macroecon my. Journal of Macroeconomics, Winter, 1 8 (1), pp. 1 - 26
15)Farzanegan, M. and G. Markwardt., (2007), “The Effect of Oil Price Shocks on Iranian Economy”, “Energy Economics”, Vol. 31, PP.134-151.
16)Lee, Kiseok, S. Ni & Ronald, A. Raati (1995), "Oil Shocks and the Macroeconomy: The Role of Price Variability", The Energy Journal , Vol. 16, PP. 39-56.
17)Manera, M. and Cologni, A, (2005), Oil Prices, Inflation and Interest Rates in a Structural Cointegrated VAR Model for the G-7 Countries, University of Milan-Bicocca, Italy, FEEM Working Paper No. 101.
18)Nelson, D.B. (1991), Conditional Heteroskedasticity in Asset Returns: A New Approach, Econometrica, Vol. 59, Pp. 347–370.
19)Polterovich, V., Popov, V. and Tonis, A., (2010), Resource abundance: A curse or blessing?, ST/ESA/2010/DWP/93, DESA Working Paper No. 93
20)Rahman, S and Serletis, A., (2010). The asymmetric effects of oil price and monetary policy shocks: A nonlinear VAR approach. Energy Economics, 32(6), 1460-1466.
21)Tansuchat, Roengchai, Chang, Chia-Lin and McAleer, Michael. (2010). "Crude Oil Hedging Strategies Using Dynamic Multivariate GARCH" CIRJE Discussion Papers, CIRJE-F-704, http://www. e. u-tokyo. ac. jp/cirje/research/03research02dp. html .
22)World Bank, (2014), World Development Indicators
یادداشت‌ها