مقایسه عملکرد نظریه قیمت‌گذاری آربیتراژ مبتنی بر ریسک نامطلوب و مدل بتای پاداشی در پیش‌بینی بازده سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران Comparing the performance of downside arbitrage pricing theory (D-APT) and reward beta approach (RBA) in predicting stock returns in Tehran Stock Exchange

محورهای موضوعی : اقتصاد مالی

میثم بلگوریان ¹ , بابک حاجی زاده ² , مجید افشاری راد ³

1 - گروه علوم مهندسی مالی، دانشکده علوم مالی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
2 - گروه مدیریت مالی، دانشکده علوم مالی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
3 - گروه اقتصاد امور عمومی، دانشکده اقتصاد، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1400/04/05 تاریخ پذیرش : 1400/06/08 تاریخ انتشار : 1400/08/30

کلید واژه: بتای نامطلوب, G12, G1, واژه‌های کلیدی: بتای پاداشی, نظریه قیمت‌گذاری آربیتراژ. طبقه بندی JEL : C58, G17G12,

چکیده مقاله :

افراد فعال در حوزه مالی برای اتخاذ تصمیمات بهینه از ابزارهای مختلفی استفاده می‌کنند. یکی از مهم‌ترین این ابزارها بازده مورد انتظار سهام شرکت‌هاست که آن را توسط مدل‌هایی پیش‌بینی می‌کنند. در این مطالعه مدل بتای پاداشی و نظریه قیمت‌گذاری آربیتراژ مبتنی بر ریسک نامطلوب مورد بررسی قرار گرفته و مقایسه شده‌اند. برای آزمون مدل بتای پاداشی دوره پژوهش به دو دوره تقسیم شده است که در دوره اول ضرایب بتا تخمین زده شده و در دوره دوم به عنوان متغیر توضیحی جهت آزمون این مدل مورد استفاده قرار گرفته‌اند. در بررسی نظریه قیمت‌گذاری آربیتراژ مبتنی بر ریسک نامطلوب تنها انحرافات پایین‌تر از میانگین در محاسبه بازده سهام و بازده این متغیرها در نظر گرفته می‌شوند. برای آزمون این مدل نیز جهت تخمین همزمان ضرایب و صرف ریسک‌ متغیرها از سیستم رگرسیون‌های به ظاهر نامرتبط غیرخطی تکراری استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که طی دوره 1380 تا 1397 در مورد سهام با ارزش بازار کوچکتر، نظریه قیمت‌گذاری آربیتراژ مبتنی بر ریسک نامطلوب عملکرد بهتری در پیش‌بینی بازده در بورس اوراق بهادار تهران نسبت به مدل بتای پاداشی از خودنشان میدهدComparing the performance of downside arbitrage pricing theory (D-APT) and reward beta approach (RBA) in predicting stock returns in Tehran Stock Exchange Meysam BolgorianBabak HajizadehMajid Afshari radActivists in finance use various instruments to make optimal decision. One of the most important instruments isstocks expected return that is predicted by some models. In this study two methods named reward beta approach and downside arbitrage pricing theory are investigated and compared. To test reward beta model sample period is divided into two sub-periods. First beta coefficients are estimated in the first period and then are used as explanatory variables to test the model in the second period. In investigating downside arbitrage pricing theory, only downside deviations of mean in calculating macroeconomic variables and stock returns are considered. To test this model, in order to predict beta coefficients and risk premiums of variables simultaneously, iterated nonlinear seemingly unrelated regression are used. The results indicate that during the period 1380-1397 in the case of stocks with lower market value, downside arbitrage pricing theory has better performance in predicting returns in Tehran Stock Exchange compared with reward beta approach.

چکیده انگلیسی:

Activists in finance use various instruments to make optimal decision. One of the most important instruments is stocks expected return that is predicted by some models. In this study two methods named reward beta approach and downside arbitrage pricing theory are investigated and compared. To test reward beta model sample period is divided into two sub-periods. First beta coefficients are estimated in the first period and then are used as explanatory variables to test the model in the second period. In investigating downside arbitrage pricing theory, only downside deviations of mean in calculating macroeconomic variables and stock returns are considered. To test this model, in order to predict beta coefficients and risk premiums of variables simultaneously, iterated nonlinear seemingly unrelated regression are used. The results indicate that during the period 1380-1397 in the case of stocks with lower market value, downside arbitrage pricing theory has better performance in predicting returns in Tehran Stock Exchange compared with reward beta approach.

منابع و مأخذ:

فهرست منابع

• بادی، زوی، کین، الکس و مارکوس، آلان جی. (2009). «مدیریت سرمایه‌گذاری»، ترجمه سید مجید شریعت‌پناهی، روح‌الله فرهادی و محمد ایمنی‌فر، تهران: انتشارات سمت، جلد اول، ویرایش هشتم.


• تالانه، عبدالرضا، قاسمی، اکرم (1390). «آزمون تجربی و مقایسه مدل قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای و نظریه قیمت‌گذاری آربیتراژ در بورس اوراق بهادار تهران»، فصلنامه بورس اوراق بهادار، شماره 14، صص 28-5.


• تهرانی، رضا، پیمانی، مسلم (1388). «بررسی مقایسه‌ای بین معیارهای رایج ریسک (واریانس و بتا) و معیارهای ریسک نامطلوب (نیمه‌واریانس و بتای نامطلوب)»، تحقیقات مالی، دوره 10، شماره 26، صص 92-77.


• جلائی، سید عبدالمجید، حبیب‌دوست، امیر (1392). «تئوری قیمت‌گذاری آربیتراژ و فرآیند تولید مقادیر غیرمنتظره متغیرهای کلان»، مجله دانش مالی، سال چهارم، شماره 15، صص 148-129.


• خدادادی، ولی، دستگیر، محسن، نصر اصفهانی، حمید (1389). «بررسی دقت پیش‌بینی دو مدل قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای و مدل بتای پاداشی در بورس اوراق بهادار تهران»، پژوهشنامه علوم اقتصادی، دوره 10، شماره 39، صص 98-81.


• رضایی، فرزین، اکبری‌مقدم، بیت الله، نوروزی، علی (1392). «مقایسه قدرت پیش‌بینی بازده موردانتظار سهام با استفاده از مدل‌های قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای و بتای پاداشی»، پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، سال پنجم، شماره 17، صص 232-213.


• سجادی، حسین، فرازمند، حسن، بادپا، بهروز (1390). «کاربرد تئوری قیمت‌گذاری آربیتراژ با استفاده از متغیرهای کلان اقتصادی در بورس اوراق بهادار تهران»، تحقیقات اقتصادی، دوره 46، شماره1، صص 66-45.


• سوری، علی (1394). «اقتصادسنجی پیشرفته»، تهران: نشر فرهنگ‌شناسی، چاپ چهاردهم.


• شاهپوری، احمدرضا، قربانی، محمد، دوراندیش، آرش، کهنسال، محمدرضا (1393). «جایگاه زعفران ارگانیک در سبد مصرفی آتی خانوراها و عوامل موثر بر آن (مطالعه موردی)»، نشریه زراعت و فناوری زعفران، جلد 2، شماره 3، صص 114-107.


• کمالی، احسان، هاشمی، سیدعباس، فروغی، داریوش (1395). «ارزیابی و مقایسه توان مدل‌های مبتنی بر شاخص‌های حسابداری ریسک و بتای پاداشی در پیش‌بینی بازده سهام»، پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، دوره 8، شماره 32، صص 118-99.


• مرادزاده، مسلم، شهیکی‌تاش، محمدنبی، اعزازی، محمداسماعیل (1395). «آزمون تجربی تئوری قیمت‌گذاری آربیتراژ با رویکرد ریسک نامطلوب در بورس اوراق بهادار تهران»، پژوهش‌های مدیریت عمومی، دوره 9، شماره 34، صص 292-267.


• Afzal, F., & Haiying, P. (2020). Evaluating the effectiveness of CAPM and APT for risk measuring an asset pricing. Financial Risk and Management Reviews, 6(1), 14-21.


• Azeez, A. A., & Yonezawa, Y. (2006). Macroeconomic factor and the empirical content of the arbitrage pricing theory in the Japanese stock market. Japan and the World Economy, 18(4), 568-591.


• Beenstock, M., & Chan, K. F. (1988). Economic forces in the London stock market. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 50(1), 27-39.


• Bornholt, G. N. (2006). Expected utility and mean-risk asset pricing models. Working paper, Griffith University-Department of Accounting, Finance and Economics, Australia, Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=921323.


• Bornholt, G. N. (2007). Extending the capital asset pricing model: the reward beta approach. Accounting and Finance, 47(1), 69-83.


• Burmeister, E., & McElroy, M. B. (1988). Joint estimation of factor sensitivities and risk premia for the arbitrage pricing theory. Journal of Finance, 43(3), 721-735.


• Chen, M. M., Roll, R., & Ross, S. A. (1986). Economic forces and the stock market. Journal of Business, 59(3), 383-403.


• Chunhachinda, P., Dandapani, K., Hamid, S., & Prakash, A. J. (1997). Portfolio selection and skewness: evidance from international stock market. Journal of Banking and Finance, 21(2), 143-167.


• Elshqirat, M. (2019). An empirical examination of the arbitrage pricing theory: evidence from Jordan. Journal of Studies in Social Sciences, 18(2), 46-67.


• Elton, E. J., & Gruber, M. J. (1988). A multi-index risk model of the Japanese stock market. Japan and World Economy, 1(1), 21-24.


• Estrada, J. (2000). The cost of equity in emerging markets: a downside risk approach. EFMA 2000 Athens, EFA 2000 London, FMA 2000 Edinburgh, Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=170749.


• Estrada, J. (2002). Systematic risk in emerging markets: the D-CAPM. Emerging Market Review, 3(4), 365-379.


• Fama, E. F., & French, K. R. (1992). The cross-section of expected stock returns. Journal of finance, 47(2), 427-465.


• Fama, E. F., & French, K. R. (1993). Common risk factors in the returns on stocks and bonds. Journal of Financial Economics, 33(1), 3-56.


• Fama, E. F., & French, K. R. (2004). The capital asset pricing model: Theory and Evidence. Journal of Economic Perspectices, 18(2), 325-346.


• Gabriel, F. G., & Silva, P. R. (2014). And the winner is ..."CAPM, Fama and French Three-Factor or Reward Beta"? International Journal of Advances in Management and Economics, 3(4), 60-70.


• Galagedera, D. U. (2007). An alternative perspective on the relationship between downside beta and CAPM beta. Emerging Market Review, 8(1), 4-19.


• Grinblatt, M., & Titman, S. (2005). Mercados financeiros & estrategias corporativas. Bookman Companhia Ed.


• Jensen, M. C., Black, F., & Scholes, M. S. (1972). The capital asset pricing model: Some empirical tests. Praeger Publisher Inc., Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=908569.


• Mao, J. C. (1970). Model of capital budgeting, E-V vs E-S. Journal of Financial and Quantitative Analysis, 4(5), 657-675.


• McElroy, M. B., & Burmeister, E. (1988). Arbitrage Pricing Theory as a Restricted Nonlinear Multivariate Regression Model Iterated Nonlinear Seemingly Unrelated Regression Estimates. Journal of Business & Economics Statistics, 6(1), 29-42.


• McElroy, M. B., Burmeister, E., & Wall, K. D. (1985). Two estimators for the APT model when factors are measured. Economics Letters, 19(3), 271-275.


• Ouysse, R., & Kohn, R. (2009). Bayesian variable selection and model averaging in the arbitrage pricing theory model. Computational Statistics and Data Analysis, 54(12), 3249-3268.


• Pasquariello, P. (1999). The Fama-MacBeth Approach Revisited. Stern School of Business, New York University.


• Priestley, R. (1996). The arbitrage pricing theory, macroeconomic and financial factor, and expectation generating processes. Journal of Banking & Finance, 20(5), 869-890.


• Reilly, K. F., & Brown, K. C. (2000). Investment Analysis and Portfolio Management (6 ed). Pennsylvania: State University.


• Roll, R., & Ross, S. (1980). An empirical investigation of the arbitrage pricing theory. Journal of Finance, 35(5), 1073-1103.


• Sadorsky, P., & Henriques, I. (2001). Multifactor risk and the stock returns of Canadian paper and forest products companies. Forest Policy and Economics, 3(3), 199-208.


• Shah, S. A., Khan, M. & Raza, H. (2019). Pricing downside risk in arbitrage pricing theory: a comparison across emerging and developed markets. Numl International Journal of Business & Management, 14(2), 111- 127.


• Sharpe, W. F., & Cooper, G. M. (1972). Risk-return classes of New York stock common stocks. Financial Analysts Journal, 28(2), 46-81.


• Tavakoli Baghdadabad, M. R., & Glabadanidis, P. (2014). An extensile method on the arbitrage pricing theory based on downside risk (D-APT). International Journal of Managerial Finance, 10(1), 54-72.

 

یادداشت‌ها