بررسی اثر بازده های درک شده گذشته، بر مکانسیم های روانشناختی سرمایه گذاران با تاکید بر نقش تعدیل گری جنسیت

محورهای موضوعی : اقتصاد مالی

محمد مهدی امینی زاده ¹ , احمد خدامی پور ² , امید پور حیدری ³

1 - دانشجوی دکترا، گروه حسابداری، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران
2 - استاد حسابداری، دانشگاه شهید باهنر کرمان، ایران
3 - استاد، گروه حسابداری، دانشکاه شهید باهنر، کرمان، ایران

تاریخ دریافت : 1401/12/08 تاریخ پذیرش : 1403/05/23 تاریخ انتشار : 1403/06/21

کلید واژه: بازده درک شده گذشته, مکانسیم های روانشناختی , جنسیت,

چکیده مقاله :

پدیده های روانشناختی نقش مهمی در تعیین رفتار بازارهای مالی دارند، بنابراین شناخت عوامل موثر بر مکانسیم های روانشناختی سرمایه گذاران و تاثیر جنسیت بر این خطاهای رفتاری در بازار سرمایه بسیار حائز اهمیت است. از این رو با توجه به اهمیت این مساله، در این پژوهش ضمن بررسی تأثیر بازده های درک شده گذشته، بر مکانسیم های روانشناختی سرمایه گذاران اثرات جنسیت سرمایه گذار به صورت متغیر تعدیلگر مورد مداقه قرار می گیرد. جامعه آماری پژوهش سرمایه گذاران فعال در بازار بورس اوراق بهادار تهران می باشند. آزمون فرضیه‌های پژوهش با استفاده از داده‌ های مربوط به 347 پرسش‌نامه جمع‌آوری‌شده از سرمایه گذاران در سال 1401 انجام شد. تجزیه تحلیل داده ها با استفاده از مدل معادلات ساختاری در نرم افزارایموس صورت گرفت. یافته های پژوهش نشان می دهد بازده های درک شده گذشته به طور قابل توجهی بر مکانسیم های روانشناختی تاثیرگذار است و جنسیت رابطه بین بازده های درک شده گذشته و مکانسیم های روانشناختی را تعدیل می کند، به عبارتی جنسیت رابطه بین بازده های درک شده گذشته و مکانسیم های روانشناختی را تقویت می کند. از نتایج پژوهش میتوان اینگونه استنباط نمود که سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران اغلب نه بر اساس تحلیل های بنیادی و منطقی، بلکه بر مبنای احساسات، میانبرهای ذهنی و هیجانات ناشی از تورش های رفتاری تصمیم گیری می کنند.

چکیده انگلیسی:

Psychological phenomena play an important role in determining the behavior of financial markets, so it is very important to know the factors affecting the psychological mechanisms of investors and the effect of gender on these behavioral errors in the capital market. Therefore, considering the importance of this issue, in this research, while investigating the effect of perceived past returns, the effects of investor gender on the psychological mechanisms of investors are studied as a moderating variable. The statistical population of the research is active investors in the Tehran Stock Exchange market. The research hypotheses were tested using data related to 347 questionnaires collected from investors in 1401. Data analysis was done using structural equation model in Amos software. The findings of the research show that past perceived returns significantly affect psychological mechanisms and gender moderates the relationship between past perceived returns and psychological mechanisms, in other words, gender is the relationship between past perceived returns and It strengthens psychological mechanisms. From the results of the research, it can be concluded that investors in the Tehran Stock Exchange often make decisions not based on fundamental and logical analysis, but based on emotions, mental shortcuts and emotions caused by behavioral biases.

منابع و مأخذ:


فهرست منابع
آسیابی، لیلا؛ رحیم زاده، اشکان؛ فلیحی، نعمت؛ رجایی، یدالله. (1400). انتخاب سبد دارایی سهام مبتنی بر روش‌ اقتصاد رفتاری ( مورد مطالعه بازار بورس تهران). اقتصاد مالی، 15 (55)، 155-190.
براری، شیروان؛ طالب نیا، قدرت اله؛ وکیلی فرد، حمیدرضا؛ ایزدی، حسین. (1401). بررسی تاثیر متغیر های روانشناختی بر تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران استفاده کننده از تحلیل کانسلیم و تحلیل مالی. دانش سرمایه‌گذاری، 11(43)، 463-481.
تقوی، رضا؛ داداشی، ایمان؛ زارع بهنمیری، محمد جواد؛ غلام نیاروشن، حمیدرضا. (1401). پیش‏ بینی گرایش‏ های احساسی سرمایه‏ گذاران با استفاده از نسبت ‏های مالی با تکیه بر روش تجزیه و تحلیل مولفه ‏های اساسی. اقتصاد مالی، 16(61)، 157-174.
حبیبی، آرش؛ عدن ور، مریم. (1396). مدل یابی معادلات ساختاری و تحلیل عاملی (آموزش کاربردی نرمافزار LISREL)، چاپ اول، تهران، سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
حیدرعلی، هومن. (1384). مدل یابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم افزار لیزرل ، تهران، انتشارات سمت، ص 359.
زینی وند، محمد؛ جنانی، محمد حسن؛ همت فر، محمود؛ ستایش، محمدرضا. (1400). سوگیریهای رفتاری و تصمیمات سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی مبتنی بر اطلاعات تکنیکال در بورس اوراق بهادار تهران. اقتصاد مالی، 15(57)،233-258.
سعادت زاده حصار، بهزاد؛ عبدی، رسول؛ محمدزاده سالطه، حیدر؛ نریمانی، محمد. (1400). بررسی ارتباط سوگیری شناختی در رفتار سرمایه گذاران با واسطه نوسانات قیمت سهام. اقتصاد مالی, 15(56), 303-320.
شیرویه پور، شهریار؛ بیات، روح الله؛ معافی، علی. (1401). تحلیل تأثیر سوگیری‌های ابتکاری بر تصمیمات سرمایه‌گذاری و کارایی بازار برای خط‌مشی‌ گذاری در آینده. مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار.
علی نژاد، شهناز؛ رهنمای رودپشتی، فریدون؛ رضایی، فرزین. (1401). آزمون محتوای اطلاعاتی تحت تاثیر رفتار احساسی سرمایه گذاران و کیفیت گزارشگری مالی. دانش سرمایه‌گذاری، 11(44)، 103-125.
وارث، حامد؛ آرین، حمیدرضا؛ آریانایکتا، بنیامین؛ بناءزاده، محمدجواد. (1399). بررسی رفتار توده‌ای در بورس اوراق بهادار تهران با مدل چیانگ و ژنگ. تحقیقات مالی، 22(3)، 388-407.
Acker, D., & Duck, N. W. (2008). Cross-cultural overconfidence and biased self-attribution. The Journal of Socio-Economics, 37(5), 1815-1824.
Ackert, L., & Deaves, R. (2009). Behavioral finance: Psychology, decision-making, and markets. Cengage Learning.
Afriany, A. N. (2023). Covid 19: Investment Decisions of Individual Investor Based on Behavioral Finance Factors.
Ahsan, S. M., Malik, H. (2016). Moderating role of conservatism bias in personality traits and investment management. Available at SSRN 2812604.
Albaity, M. S., & Rahman, M. (2012). Gender, ethnicity, and religion and investment decisions: Malaysian evidence. Journal of Sociological Research, 3(2), 502-519.
Alrabadi, D. W. H., Al-Abdallah, S. Y., & Aljarayesh, N. I. A. (2018). Behavioral biases and investment performance: Does gender matter? Evidence from Amman Stock Exchange. Jordan Journal of Economic Sciences, 5(1), 77-92.
Alsabban, S., & Alarfaj, O. (2020). An empirical analysis of behavioral finance in the Saudi stock market: Evidence of overconfidence behavior. International Journal of Economics and Financial Issues, 10(1), 73.
Andreassen, P. B., & Kraus, S. J. (1990). Judgmental extrapolation and the salience of change. Journal of forecasting, 9(4), 347-372.
Barberis, N., Huang, M., & Santos, T. (2001). Prospect theory and asset prices. The quarterly journal of economics, 116(1), 1-53.
Barberis, N., Shleifer, A., & Vishny, R. (1998). A model of investor sentiment. Journal of financial economics, 49(3), 307-343.
Bengtsson, C., Persson, M., & Willenhag, P. (2005). Gender and overconfidence. Economics letters, 86(2), 199-203.
Bhavani, P., & Senthil, D. (2022). Investor's Behaviour Biases On Investment Decisions In Tamilnadu. Journal of Positive School Psychology, 6(7), 4882-4891.
Bin, L. T. K. (2022). The effects of prior trading performance have on risk-taking of subsequent trading–The house money effect.
Byrne, B.M. (2013). Structural equation modeling with Mplus: Basic concepts, applications, and programming. New York, Routledge.
Chitra, K., Jayashree, T. (2014). Does demographic profile create a difference in the investor behavior?. The International Journal of Business & Management, 2(7), 24.
Corzo, T., Prat, M., & Vaquero, E. (2014). Behavioral Finance in Joseph de la Vega's Confusion de Confusiones. Journal of Behavioral Finance, 15(4), 341-350.
Fama, E. F. (1970). Efficient capital markets: A review of theory and empirical work. The journal of Finance, 25(2), 383-417.
Frankel, R., & Kothari, S. P. (2003). Testing behavioural finance theories using trends and sequences in financial performance. Sloan School of Management Massachusetts Institute of Technology, 14(1), 12-29.
Frensidy, B. (2016). Agile and tactical in the capital market: Armed with behavioral finance. Jakarta: Salemba Empat.
Greenwood, R., & Shleifer, A. (2014). Expectations of returns and expected returns. The Review of Financial Studies, 27(3), 714-746.
Hayes, A. F. (2018). Partial, conditional, and moderated moderated mediation: Quantification, inference, and interpretation. Communication monographs, 85(1), 4-40.
Hibbert, A. M., Lawrence, E. R., Prakash, A. J. (2018). The effect of prior investment outcomes on future investment decisions: is there a gender difference?. Review of Finance, 22(3), 1195-1212.
Hirshleifer, D. (2001). Investor psychology and asset pricing. The journal of Finance, 56(4), 1533-1597.
Hoffmann, A. O., Post, T., & Pennings, J. M. (2015). How investor perceptions drive actual trading and risk-taking behavior. Journal of Behavioral Finance, 16(1), 94-103.
Jordan Fieger , (2017) , "Behavioral Finance and Its Impact on Investing", A Senior Thesis submitted in partial fulfillment of the requirements for graduation in the Honors Program Liberty University.
Kahneman, D., & Tversky, A. (1979). Prospect theory: An analysis of decision under risk. Econometrica, 47(2), 263–291. https:// doi.org/10.2307/1914185.
Khan, M. T. I., Tan, S. H., & Chong, L. L. (2019). Overconfidence mediates how perception of past portfolio returns affects investment behaviors. Journal of Asia-Pacific Business, 20(2), 140-161.
Kim, K. A., & Nofsinger, J. R. (2008). Behavioral finance in Asia. Pacific-Basin Finance Journal, 16(1-2), 1-7.
Kumar, A. (2009). Hard-to-value stocks, behavioral biases, and informed trading. Journal of Financial and Quantitative Analysis, 44(6), 1375-1401 .
Kuo, M. H., Kuo, N. F., Chiu, Y. C., & Fan, P. H. (2005). Gender and investment behavior: On Taiwanese individual investors. Journal of Financial Studies, 13(2), 1.
Lee, K., Miller, S., Velasquez, N., & Wann, C. (2013). The effect of investor bias and gender on portfolio performance and risk. The International Journal of Business and Finance Research, 7(1), 1-16.
Maital,S., Filer, R.,& Simon, J.(1986) “What do people bring to the stock market (beside money)?” The Economic Psychology of Stock Market Behavior, In B. Gilad and S. Kaish (Eds.), Handbook of Behavioral Economics Behavioral Macroeconomics, Greenwich, Connecticut, JAI Press Inc, 273-307
Markowitz, H. (1952). The utility of wealth. Journal of political Economy, 60(2), 151-158.

Pompian, M. (2006). Behavioral Finance and Wealth Management. How to build optimal portfolios that accounts for investors biases. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons, Inc.
Pompian, M. M. (2012). Behavioral finance and investor types: managing behavior to make better investment decisions. John Wiley & Sons.
Rahim, A. (2019). Impact of Investor Biases on Investment Decisions of Investors: Evidence from Pakistan (Doctoral dissertation, university of Peshawar, Peshawar).
Schachter, S. (1964). The interaction of cognitive and physiological determinants of emotional state. In Advances in experimental social psychology (Vol. 1, pp. 49-80). Academic Press.
Septian, W., Hasnawati, S., & Hendrawaty, E. (2022). Impact Of Behavioral Factors Among Indonesian Individual Investor Towards Investment Decision During Covid-19 Pandemic. Journal of Economics and Finance, 13.
Shefrin, H. (2000). Beyond Greed and Fear: Understanding Behavioral Finance and the Psychology of Investing. Oxford University Press.
Shleifer, A., & Vishny, R. W. (1997). The limits of arbitrage. The Journal of finance, 52(1), 35-55.
Simon, H. A. (1957). Models of man; social and rational.
StarBiz (2012), “SC feels more can be done to attract retail investors”, Retrieved September 15,2012, from http://biz.thestar.com.my/news/story.asp?file=/2012/3/30/business/11016683.
Susanto, B., Afif, N., Maharani, B., Yuliani, N. L., & Ab Aziz, M. R. (2023). Gender Differences, Framing, and Responsibility in Investment Decision-Making: An Experimental Study. Journal of Accounting and Investment, 24(1), 137-154.
Subash, R. (2012). Role of behavioral finance in portfolio investment decisions: Evidence from India.
Syarkani, Y., & Alghifari, E. S. (2022). The influence of cognitive biases on investor decision-making: the moderating role of demographic factors. Jurnal Siasat Bisnis, 183-196.
Thaler, R. H., & Johnson, E. J. (1990). Gambling with the house money and trying to break even: The effects of prior outcomes on risky choice. Management science, 36(6), 643-660.
Tversky, A., & Kahneman, D. (1974). Judgment under Uncertainty: Heuristics and Biases: Biases in judgments reveal some heuristics of thinking under uncertainty. science, 185(4157), 1124-11.