بررسی رابطه غیرخطی مابین جهانی شدن، رشد اقتصادی، توسعه مالی و رد پای اکولوژیکی در ایران

محورهای موضوعی : اقتصاد مالی

مریم محمدی نیا ¹ , غلامرضا عباسی ² , بیژن باصری ³ , رضا رحیمی ⁴

1 - دانشجوی دکتری توسعه اقتصادی دانشکده علوم اقتصادی دانشگاه ازاد اسلامی تهران مرکزی
2 - گروه اقتصاد، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - گروه اقتصاد، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
4 - گروه اقتصاد، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1401/12/14 تاریخ پذیرش : 1403/05/23 تاریخ انتشار : 1403/06/21

کلید واژه: جهانی شدن, رشد اقتصادی, توسعه مالی, رد پای اکولوژیکی, مدل غیرخطی NARDL,

چکیده مقاله :

مطالعه حاضر با بکارگیری مدل غیرخطی NARDL به بررسی رابطه غیرخطی مابین جهانی شدن، رشد اقتصادی، توسعه مالی و رد پای اکولوژیکی در ایران طی دوره زمانی 1400-1360 می‌پردازد. مطابق با نتایج تخمین مدل غیرخطی NARDL؛ فرض صفر مبنی بر تساوی ضرایب شوک‌‌های مثبت و منفی نوسانات جهانی شدن و توسعه مالی را نمی‌توان رد کرد. بنابراین اثر این شوک‌های مثبت و منفی بر ردپای اکولوژیک در بلند مدت نامتقارن نیست. اما برای متغیر رشد اقتصادی این اثر نامتقارن بوده است، به این معنا که شوک‌های مثبت و منفی رشد اقتصادی اثرات یکسان و برابری حتی در جهت مخالف بر ردپای اکولوژیک ندارند و بنابراین این رابطه، یک رابطه غیرخطی است. افزایش رشد اقتصادی با افزایش سطح تولید ناخالص داخلی، منجر به افزایش تولید و افزایش صادرات خواهد شد که ضمن نیاز به افزایش انرژی، بر ردپای اکولوژیک تاثیرگذار است. از سوی دیگر براساس نتایج روش NARDL تاثیر توسعه مالی بر روی ردپای اکولوژیک مثبت و معنی‌دار بوده است. افزایش شاخص توسعه مالی منجر به افزایش تولید کالا و همچنین ارائه خدمات و در نتیجه مصرف انرژی و مواد اولیه بیشتری است که تاثیرات مثبتی بر شاخص ردپای اکولوژیک خواهد داشت.

چکیده انگلیسی:

The present study investigates the nonlinear relationship between globalization, economic growth, financial development and ecological footprint in Iran during the period of 1360-1400 by using the NARDL nonlinear model.According to the estimation results of NARDL nonlinear model; The null hypothesis based on the equality of the coefficients of positive and negative shocks of globalization and financial development fluctuations cannot be rejected.Therefore, the effect of these positive and negative shocks on the ecological footprint is not asymmetric in the long term. But for the variable of economic growth, this effect has been asymmetric, in the sense that positive and negative shocks of economic growth do not have the same and equal effects, even in the opposite direction, on the ecological footprint, and therefore this relationship is a non-linear relationship.An increase in economic growth with an increase in the level of GDP will lead to an increase in production and an increase in exports, which, while requiring an increase in energy, affects the ecological footprint.On the other hand, based on the results of the NARDL method, the impact of financial development on the ecological footprint has been positive and significant.The increase in the financial development index leads to an increase in the production of goods as well as the provision of services, and as a result, more energy and raw materials are consumed, which will have a positive effect on the ecological footprint index.

منابع و مأخذ:


پارساشریف، حدیثه، امیرنژاد، حمید، و تسلیمی، مهسا. (1400). بررسی عوامل موثر بر ردپای اکولوژیکی کشورهای منتخب آسیا و اروپا. تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 13(2 )، 155-172.
جعفری، سعید، اسفندیاری، مرضیه، و پهلوانی، مصیب. (1399). نقش سرمایه انسانی در رشد اقتصادی, مصرف انرژی و آلودگی زیست محیطی در راستای توسعه پایدار در ایران. مطالعات اقتصادی کاربردی ایران (مطالعات اقتصادی کاربردی)، 9(34 )، 77-107.
دادگر، یداله؛ ناجی میدانی، علی اکبر. (1392). آثار جهاني شدن تجارت بر رشد اقتصادي در ايران، فصلنامه نامه مفید، شماره (42)، صص: 633.
دلیری، حسن. (1399). ارتباط بین جای پای اکولوژیک و رشد اقتصادی در کشورهای D8: آزمون فرضیه زیست محیطی کوزنتس با استفاده از مدل PSTR. تحقیقات مدل سازی اقتصادی، 10(39 )، 81-111.
سیف اللهی ناصر ، سیف اللهی انار حامد (1400) بررسی مکانیسم اثرگذاری نوسانات نرخ ارز، قیمت نفت و رشد اقتصادی برشاخص کل بورس اوراق بهادار، فصلنامه اقتصاد مالی، دوره 15، شماره 55 - شماره پیاپی 55 شهریور 1400 صفحه 353-333
طرازکار، محمدحسن، کارگر ده بیدی، نوید، اسفنجاری کناری، رضا، و قربانیان، عفت. (1399). اثر رشد اقتصادی بر تخریب محیط زیست در منطقه خاورمیانه: کاربرد ردپای اکولوژیکی. محیط زیست طبیعی (منابع طبیعی ایران)، 73(1 )، 77-90.
فاخر، حسینعلی، عابدی، زهرا، شایگانی، بیتا (1396)، بررسی رابطه باز بودن تجاری مالی با ردپای اکولوژیکی،فصلنامه مدلسازی اقتصادی، سال یازدهم، شماره 4.
فرحی، هادی؛ درویشی، هادی. (1397). بررسی اثر جهانی شدن بر رشد اقتصادی در کشورهای در حال توسعه، دومین کنفرانس بین¬المللی تحولات نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری، تهران
فقه¬مجیدی، علی؛ صمدی¬پور، شهلا؛ سلامی، فریبا. (1398). تأثیر جهانی‌شدن بر رشد اقتصادی کشورهای درحال ‌توسعه، فصلنامه سیاست¬های راهبردی و کلان، شماره (25)، صص: 45-30.
محمودی مقداد، دامن کشیده مرجان ، نصابیان شهریار(1400) اثرات شاخص اقتصاد دانش بنیان بر رشد اقتصاد کشورهای اسلامی ( مدل آزمون بارو سالای مارتین) فصلنامه اقتصاد مالی ، دوره 15، شماره 56 - شماره پیاپی 56 آبان 1400 صفحه 241-217
نگین تاجی زریر ، گلمرادی آدینه وند حسن ، علی صادقی‌نژاد مرتضی (1401) بررسی رابطه میان رشد اقتصادی، توسعه بخش بانکی و بازار سرمایه در ایران، فصلنامه اقتصاد مالی، دوره 16، شماره 60 - شماره پیاپی 60 آذر 1401 صفحه 212-195

ب- انگلیسی
Ahmad, N., Du, L., Lu, J., Wang, J., Li, H.-Z., & Hashmi, M. Z. (2019). Modelling the CO2 emissions and economic growth in Croatia: Is there any environmental Kuznets, curve? Energy, 123, 16172.
Ahmed, Z., Wang, Z., Mahmood, F., Hafeez, M., Ali, N. (2019). Does globalization increase the ecological footprint? Empirical evidence from Malaysia. Environ. Sci. Pollut. Res. 26 (18), 18565–18582.
Ahmed, Z; Zhang, B; Cary; Z. (2021). Linking economic globalization, economic growth, financial development, and ecological footprint: Evidence from symmetric and asymmetric ARDL, Ecological Indicators.
Aldi, H. A., & Oldham, D. J. (1995). Determination of The Scattering Parameters of Fittings in Industrial Buildings for Use in Computer Based Factory Noise Prediction Models: Part 1–Theoretical Background. Building Acoustics, 2(2), 461-481.‏
Baloch, M.A., Zhang, J., Iqbal, K., Iqbal, Z. (2019). The effect of financial development on ecological footprint in BRI countries: evidence from panel data estimation. Environ. Sci. Pollut. Res. 26 (6), 6199–6208.
Doytch, N. (2020). The impact of foreign direct investment on the ecological footprints of nations. Environmental and Sustainability Indicators, 8, 100085.‏
Frankel, J. A., & Romer, D. (1999). Does trade cause growth?. American economic review, 89(3), 379-399.‏
Frankel, J., & Rose, A. (2002). An estimate of the effect of common currencies on trade and income. The quarterly journal of economics, 117(2), 437-466.‏
Gygli, S., Haelg, F., Potrafke, N., Sturm, J.-E. (2019). The KOF Globalisation Index – revisited. Rev. Int. Organ. 14 (3), 543–574.
Grossman, G. M., & Krueger, A. B. (1991). Environmental impacts of a North American free trade agreement.
Hu, J., Wang, Z., Huang, Q., & Zhang, X. (2019). Environmental regulation intensity, foreign direct investment, and green technology spillover—An empirical study. Sustainability, 11(10), 2718.‏
Kel', A. E., Kolchanov, N. A., Kel', O. V., Romashchenko, A. G., Anan'Ko, E. A., Ignat'eva, E. V., ... & Naumochkin, A. N. (1997). TRRD: database on transcription regulatory regions of eukaryotic genes. Molecular Biology, 31(4), 521-530.‏
Li, R., & Leung, G. C. (2021). The relationship between energy prices, economic growth and renewable energy consumption: Evidence from Europe. Energy Reports, 7, 1712-1719.
Liu, H., Kim, H., Liang, S., Kwon, O.S. (2018). Export diversification and ecological footprint: A comparative study on EKC theory among Korea, Japan, and China. Sustainability 10. https://doi.org/10.3390/su10103657.
Omri, A., Nguyen, D. K., & Rault, C. (2014). Causal interactions between CO2 emissions, FDI, and economic growth: Evidence from dynamic simultaneous-equation models. Economic Modelling, 42, 382-389.‏
Majeed, Muhammad Tariq, Mazhar, Maria.(2019).Financial Development and Ecological Footprint: A Global Panel Data Analysis, Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences, Vol. 13 (2), 487-514.
Meena, Ashvin Kumar.(2019). What is Ecological Footprint and Why is it Important? Agronomy, VOL. NO. XVIII, ISSUE NO. 01. Pegess 25-26.
Mosconi, Enrico Maria& Colantoni, Andrea& Gambella, Filippo et at al.(2020). Revisiting the Environmental Kuznets Curve: TheSpatial Interaction between Economy and Territory, Economies 2020, 8, 74, www.mdpi.com/journal/economies.
Muhammad Tariq, Majeed, Mazhar, Maria.(2019). Financial development and ecological footprint: A global panel data analysis, Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences (PJCSS), ISSN 2309-8619, Johar Education Society, Pakistan (JESPK), Lahore, Vol. 13, Iss. 2, pegess. 487-514.
Saud, S., Chen, S., Haseeb, A., & Sumayya. (2019). the role of financial development and globalization in the environment: Accounting ecological footprint indicators for selected one-belt-one-road initiative countries. Journal of Cleaner Production, 119518. doi:https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2019.119518.
Selden, T. M., & Song, D. (1994). Environmental quality and development: is there a Kuznets curve for air pollution emissions?. Journal of Environmental Economics and management, 27(2), 147-162.
Shafiq, F., & Eisenberg, R. (1994). Synthesis, structure and reactivity of binuclear rhodium dicationic carbonyl complexes. Journal of organometallic chemistry, 472(1-2), 337-345.‏
Simmons, M. P., & Ochoterena, H. (2000). Gaps as characters in sequence-based phylogenetic analyses. Systematic biology, 49(2), 369-381.‏
Saud, S., Chen, S., Haseeb, A., Sumayya. (2020). the role of financial development and globalization in the environment: accounting ecological footprint indicators for selected one-belt-one-road initiative countries. J. Cleaner Prod. 250, 119518. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2019.119518.
Topolewski, Ł. (2021). Relationship between energy consumption and economic growth in European countries: Evidence from dynamic panel data analysis. Energies, 14(12), 3565.‏