جایگاه مصوّبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در سلسله مراتب قواعد حقوقی
محورهای موضوعی : دستاوردهای نوین در حقوق عمومیعابد رمضانپور بلوچی 1 , حجت الله ابراهیمیان 2
1 - عضو هیات علمی واحد بندر انزلی
2 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم
کلید واژه: قانون نگاری, شورای عالی انقلاب فرهنگی, مجلس شورای اسلامی, فرمان رهبر, قانون اساسی,
چکیده مقاله :
رعایت قانون و تمکین در مقابل آن از سوی تمامی بخشهای حکومت امری لازم وضروری است وهرگونه ابهام و استنکاف در این خصوص، نابخشودنی است و چنانچه این امر با مجوّز نهادهای حکومتی صورت گیرد، منجر به سلب اعتماد مردم و ایجاد گسست میان حکومت و ملّت خواهد شد. شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال 1363 با توجّه به مقتضیات زمان بهفرمان امام خمینی (ره) و برای کمک و مشورت به سایر قوا بالأخص قوّۀ مجریه در امور فرهنگی و دانشگاهی و در جهت تعیین خطمشی کلّی فرهنگی تأسیس گردید؛ لیکن با توجّه به گستردگی که امروزه در خود ایجاد نموده و با توجّه به بودجۀ قابل توجّه و شمار مصوّبات آن، به نظر میرسد که در برخی موارد با عدول از وظایف و اختیارات خود، اقدام به وضع مواردی در حکم قانون و حتّی ورای قوانین عادی مینماید. لذا پژوهش حاضر با شیوۀ تحلیلی - توصیفی و بهصورت کاملاً استدلالی در پی پاسخ به جایگاه مصوّبات این شورا میباشد تا از این رهگذر بتواند به برخی از پرسشها و نقدهای موجود پایان دهد؛ البته به نظر میرسد که باوجود تحلیل شورا در خصوص در حکم قانون دانستن مصوّبات آن و آنچه در عمل با آن مواجه هستیم، راهحل حقوقی موضوع در به رسمیت شناختن شورا و تصویب حدود وظایف و اختیارات آن توسّط نمایندگان ملّت در مجلس شورای اسلامی نهفته است تا از این رهگذر بهصورت نهادی قانونی جهت مشورت، سیاستگذاری و احیاناً صدور آییننامههای دولتی در خصوص مسائل فرهنگی در لوای قوّۀ مجریه به فعالیتهای خود ادامه دهد.
Observance of the law by all parts of the government is essential and action against it is unforgivable, and if this action is with the permission of government institutions, it will cause people to distrust the ruling system. The Supreme Council of the Cultural Revolution, which was established in 1984 by the order of Imam Khomeini to assist and consult with other three branches, especially the executive branch in cultural and academic affairs. However, in some cases, by deviating from his duties and powers, he has attempted to legislate. Therefore, the present study seeks to answer the position of the resolutions of this council in an analytical-descriptive manner and in an argumentative manner, in order to put an end to some of the existing questions and criticisms. Of course, it seems that the only legal and reasonable solution is the recognition of the council and the approval of the limits of its duties and powers by the representatives of the nation in the Islamic Consultative Assembly so that this council becomes a legal institution. Eventually, the council will be able to continue its activities as a subset of the executive branch in policy-making and the issuance of government regulations on cultural issues.
_|قرآن کریم
2 .امیرارجمند، اردشیر، 1381 ،سیاستهای کلّی نظام در پرتو اصل حاکمیت قانون و
جمهوریت، مجلّۀ راهبرد، شمارۀ 26( .صفحۀ 70 تا 90)
3 .شریف، محمّد، 1384 ،جایگاه قانونی شورای عالی انقالب فرهنگی و مرتبۀ مصوّبات
آن، مجلّۀ حقوق و سیاست، دورۀ 7 ،شمارۀ 15 و 16( .صفحۀ 213 تا 248)
4 .عبّاسی، بیژن؛ سهرابلو،علی؛ 1395 ،شوراهایمحلّی و کارکرد وضع قواعد عامالشمول؛
بررسی نظریات شورای نگهبان و دیوان عدالت اداری، فصلنامۀ حقوق اداری، سال
دوم، شمارۀ 2( .صفحۀ 11 تا 31)
5 .غمامی، سیّد محمّدمهدی؛ خدامرادی، کمال؛ هادیزاده، علی، 1395 ،آسیبشناسی تعدّد
نهادهای قانونگذاری در نظام تقنینی جمهوری اسالمی ایران، فصلنامۀ شهر قانون،
شمارۀ 18( .صفحۀ 95 تا 118)
6 .قاضی شریعتپناهی، سیّد ابوالفضل، 1390 ،بایستههای حقوق اساسی، تهران: انتشارات
میزان.
7 .مرادخانی، فردین؛ تکلو، سمیه، 1400 ،تعدّد نهادهای قانونگذاری با تأکید بر جایگاه
مصوّبات شورای عالی فضای مجازی در نظام حقوقی ایران، فصلنامۀ مطالعات
حقوق تطبیقی معاصر، دورۀ 12 ،شمارۀ 22( .صفحۀ 25 تا 67)
8 .مصطفوی خمینی، سیّد روحاهلل، 1385 ،صحیفۀ امام، جلد 12 ،تهران: انتشارات موسسه تنظیم
و نشر آثار امام خمینی )ره(.
9 .واقدی، محمّد بن عمر، 1409 هت.ق، المغازی، جلد 1 ،بیروت: مؤسسۀ األعلمی للمطبوعات.
10 .هاشمی، سیّد محمّد، 1391 ،حقوق اساسی جمهوری اسالمی ایران، جلد 2 ،تهران:
انتشارات میزان.
11 .قانون اساسی
12 .قانون دیوان عدالت اداری
فصلنامه دستاوردهای نوین در حقوق عمومی، سال اول،شماره چهارم،زمستان1401
102
13 .مصوّبات ستاد انقالبفرهنگی
14 .مصوّبات شورای عالی انقالبفرهنگی
15 .قانون استخدام کشوری مصوّب 1345
16 .آئیننامۀ داخلی مجلس مصوّب 1361
17 .قانون محاسبات عمومی مصوّب 1366
18 .مادّه واحدۀ قانون تعیین وضعیت استخدامی شورای عالی انقالب فرهنگی مصوّب 1375
19 .قانون بودجۀ سال 1397
20 .قانون بودجۀ سال 1399
21 .قانون بودجۀ سال 1401
22 .پایگاه رایانهای پژوهشهای مجلس
23. www.shora-gc.ir/fa/news/7992/
24. www.irna.ir/news/84748733/
25. www.imam-khomeini.ir/fa/n22641/
26. www.farsnews.ir/news/13960502001574/
2- Latin
1. Holy Quran
2. Amir Arjamand, Ardeshir, 2013, the general policies of the system
in the light of the rule of law and democracy, Strategy magazine,
number 26. (pages 70 to 90)
3. Abbasi, Bijan, Sohrablo, Ali, 2015, local councils and the function
of setting general rules; Examining the views of the Guardian
Council and the Administrative Court of Justice, Administrative
Law Quarterly, Year 2, Number 2. (Pages 11 to 31)
4. 4. Sharif, Mohammad, 1384, the legal status of the Supreme
Council of the Cultural Revolution and the order of its approvals,
Law and Politics Magazine, Volume 7, No. 15 and 16. (Pages 213
to 248)
فصلنامه دستاوردهای نوین در حقوق عمومی، سال اول،شماره چهارم،زمستان1401
103
5. 5. Ghamami, Seyyed Mohammad Mahdi; Willingness, perfection;
Hadizadeh, Ali, 2015, Pathology of the plurality of legislative
institutions in the legislative system of the Islamic Republic of Iran,
ShahrQonun Quarterly, No. 18. (Pages 95 to 118)
6. 6. QaziShariatPanahi, SeyyedAbolfazl, 2013, Essentials of Basic
Rights, Tehran: Mizan Publications.
7. 7. Moradkhani, Fardin; Teklo, Samiyeh, 1400, the plurality of
legislative institutions with an emphasis on the position of the
Supreme Council of Cyber Space in Iran's legal system,
Contemporary Comparative Law Studies Quarterly, Volume 12,
Number 22. (Pages 25 to 67)
8. 8. Mostafavi Khomeini, SeyyedRuhollah, 1385, Imam Khomeini's
Book, Volume 12, Tehran: Publications of the Institute for Editing
and Publishing the Works of Imam Khomeini (RA).
9. Waqidi, Muhammad bin Omar, 1409 A.H., Al-Maghazi, Volume 1,
Beirut: Est. Al-Alami Press.
10. Hashemi, Seyyed Mohammad, 2013, Fundamental Rights of the
Islamic Republic of Iran, Volume 2, Tehran: Mizan Publications.
11. Constitution
12. Administrative Court Law
13. Approvals of the Cultural Revolution Headquarters
14. Approvals of the Supreme Council of Cultural Revolution
15. National employment law approved in 1345
16. The internal regulations of the parliament approved in 1361
17. Public Accounts Law approved in 1366
18. The single article of the Law on Determining the Employment
Status of the Supreme Council of the Cultural Revolution approved
in 1375
19. Budget Law of 2017
20. 2019 budget law
21. Budget Law of 1401
22. Computer database of Assembly researches|_