بررسی تطبیقی عناصر ادبیات مقاومت در شعر جابر محمد جابری و فرخی یزدی
محورهای موضوعی : شعرروح الله تقی زاده 1 , سیداکبر غضنفری 2 , محمد جنتی فر 3
1 - دانشجوی دکتری تخصصی زبان و ادبیات عرب، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، ایران
2 - استادیار و عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات عرب، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، ایران
3 - دانشیار و عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات عرب، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، ایران
کلید واژه:
چکیده مقاله :
ادبیات مقاومت، شاخه‌ای از ادبیات متعهد و التزام است که تحت تأثیر شرایطی چون اختناق، استبداد داخلی، نبود آزادی‌های فردی و اجتماعی و... شکل می‌گیرد. در دو کشور ایران و عراق با توجه به اوضاع سیاسی و اجتماعی آن‌ها، این نوع ادبیات جایگاه ویژه‌ای یافته است. مقاومت و پایداری مردم عراق نیز قابل توجه است و به خوبی در آثار شاعران و نویسندگان عراقی نمود دارد. جابر محمد جابری مشهور به مدین الموسوی از جمله شاعران معاصر عراقی است که شاهد ظلم، استبداد و استعمار بوده است. فرخی یزدی شاعر مشروطه از جمله شاعران ایرانی است که با شعر خود به دفاع از ملت خود در برابر بیگانگان و ظلم و ستم داخلی پرداخته است. نتایج تحقیق بیانگر آن است که مضامین وطن دوستی و غیرت ملی، دعوت به مبارزه طلبی و جانفشانی، اعتراض به مسائل داخلی، امید به رهایی و تلاش برای آزادی و دعوت به وحدت از مضامین مشترک در شعر دو شاعر است. این پژوهش، ضمن بیان مضامین ادبیات مقاومت در شعر هر دو شاعر، به مقایسه این مضامین در شعر آن‌ها پرداخته است.
Resistance literature is a branch of obliged and committed literature that is formed under the influence of conditions such as oppression, internal tyranny, lack of individual and social freedoms, and so on. In both Iran and Iraq, according to their political and social situation, this type of literature has found a special position. The resistance and stability of the Iraqi people is also significant and is well reflected in the works of Iraqi poets and writers. Jaber Muhammad Jaberi, known as Madin al-Musawi, is one of the Iraqi contemporary poets who witnessed oppression, tyranny and colonialism. Farrokhi Yazdi, a constitutional poet, is one of the Iranian poets who have defended his nation against foreigners and domestic oppression with his poetry. The results of the research indicate that the themes of patriotism and national zeal, invitation to struggle and self-sacrifice, protest against internal issues, hope for liberation and struggle for freedom and invitation to unity are common themes in the poetry of the two poets. This study, while expressing the themes of resistance literature in the poetry of both poets, has compared these themes in their poetry.
قرآن کریم.
اشتر، صالح. 1960م، فی شعر النکبة، چاپ اول، دمشق: مطبعة جامعة دمشق.
جابرى، جابر. 2010م، دیوان(مختارات 1978-2008م)، عراق: مؤسسة آفاق للدراسات والأبحاث العراقیة.
جیوسی، سلمی الخضـراء. 2007م، الاتجاهات والحرکات فی الشعر العربی الحدیث، بیروت: مرکز دراسات الوحدة العربیة.
حسام پور، سعید و احمد حاجبی. 1387ش، سهم ادبیات پایدارى در کتاب‌هاى درسى، نامه پایداری، به کوشش دکتر احمد امیری خراسانی، تهران: بنیاد حفظ و نشر ارزش‌های دفاع مقدس.
خضر، عباس. 1986م، ادب المقاومة، قاهره: دار الکاتب العربی.
سنگری، محمدرضا. 1380ش، نقد و بررسی ادبیات منظوم دفاع مقدس، تهران: پالیزان.
سیدی، سید حسین. 1390ش، نیما و نازک الملائکة، بررسى تطبیقى نظریه ادبى، مشهد: ترانه.
شورل، ایول. 1386ش، ادبیات تطبیقی، ترجمه طهمورث ساجدی، تهران: امیرکبیر.
عبّاس، احسان. 1978م، اتّجاهات الشعر العربی المعاصر، کویت: عالم المعرفة.
فرخی یزدی، محمد. 1369ش، دیوان اشعار، حسین مکی، تهران: امیرکبیر.
فرخی یزدی، محمد. 1376ش، دیوان فرخی یزدی، حسین مکی، تهران: نشر جاویدان.
فرخی یزدی، محمد. 1378ش، دیوان اشعار، حسین مکی، تهران: امیرکبیر.
کاکائی، عبدالجبار. 1380ش، بررسى تطبیقى موضوعات تطبیقى در شعر ایران و جهان، تهران: پالیزان.
کیالی، عبدالرحمن. 1975م، الشعر الفلسطینى فینکبةفلسطین، چاپ اول، بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.
لک، منوچهر. 1384ش، ایران زمین در شعر فارسی، تهران: مؤسسه مطالعات ملی.
محمد، محمد صادق. بی تا، معجم المقالاتالحسینیة، لندن: المرکز الحسینی للدراسات.
مرهون، حسین. 2009م، حوار مع الجابرى، ملتقی البحرین.
هاشم رشید، هارون. بی تا، الشعر المقاتل فی الأرضالمحتلة، بیروت: المکتبة العصریة.
مقالات
جابری. 1999م/1420ق، مجلة القصب، العدد الثامن عشر، السنة الرابعة، بیروت، لبنان، صص51-64.
رفیعی، یدالله و رمضان رمضانی. 1392ش، «اندیشه دینی در اشعار ملک الشعرای بهار و احمد صافی النجفی»، مجله مطالعات ادبیات تطبیقی جیرفت، شماره 25، صص71-49.
فدوی، طیبه و مسعود باوان پوری. 1396ش، «مقایسه جلوه‌های ادبیات مقاومت در شعر علی فوده و فرخی یزدی»، مجله مطالعات ادبیات تطبیقی جیرفت، شماره 44، صص71-101.
سایت‌هاى الکترونیکى
www.bahrainonline.org
_||_
The Holy Quran.
Ashtar, Saleh. 1960, Fi Sher Al-Nakba, first edition, Damascus: Damascus University Press.
Jaberi, Jaber. 2010, Diwan (Mukhtarat 1978-2008), Iraq: Afaq Foundation for Iraqi Studies and Research.
Jiusi, Salami Al-Khazra, 2007, Reflections and Movements in the Arabic Poetry of Hadith, Beirut: Center for the Studies of the Unity of Arabic.
Hesampour, Saeid and Ahmad Hajebi. 2008, The contribution of sustainability literature in textbooks, sustainability letter, by Dr. Ahmad Amiri Khorasani, Tehran: Foundation for the Preservation and Publication of Sacred Defense Values.
Khezer, Abbas. 1986 AD, Literature of Resistance, Cairo: Dar Al-Kateb Al-Arabi.
Sangari, Mohammad Reza 2001, Review of the Poetry Literature of the Holy Defense, Tehran: Palizan.
Seyedi, Seyed Hussein 2011, Nima and Nazak Al-Malaeka, A Comparative Study of Literary Theory, Mashhad: Taraneh
Shurl, Eval. 2007, Comparative Literature, translated by Tahmouras Sajedi, Tehran: Amirkabir.
Abbas, Ehsan. 1978, Reflections on Contemporary Arabic Poetry, Kuwait: Alem Al-Marefat
Farokhi Yazdi, Mohammad 1990, Poetry Divan, Hossein Maki, Tehran: Amirkabir.
Farrokhi Yazdi, Mohammad 1997, Divan Farrokhi Yazdi, Hossein Maki, Tehran: Javidan Publishing.
Farokhi Yazdi, Mohammad 1999, Poetry Divan, Hossein Maki, Tehran: Amirkabir.
Kakai, Abdul Jabbar 2001, A Comparative Study of Comparative Themes in Iranian and World Poetry, Tehran: Palizan.
Kiyali, Abdul Rahman 1975 - Palestinian Poetry in the Palestine Nation, First Edition, Beirut: Arab Foundation for Studying and Publishing.
Lak, Manouchehr. 2005, Iran Zamin in Persian Poetry, Tehran: Institute of National Studies.
Mohammad, Mohammad Sadegh, no date, Maajam Al-Maghalat Al-Husseini, London: Husseini Center for Studies.
Marhun, Hussein 2009, Hawar Maa Al-Jaberi, Bahrain.
Hashem Rashid, Haroon. No date, Al-Sher Al-Maghatel Fi Al-Arz Al-Mahtala, Beirut: Al-Maktaba Al-Asriya
Articles
Jaberi. 1999 AD /1420 AH, Al-Qasab Magazine, Number Twelve, Al-Sunnah Al-Raba'a, Beirut, Lebanon, pp. 51-64.
Rafiei, Yadollah and Ramazan Ramezani. 2013, "Religious Thought in the Poems of Malek Al-Shoaraye Bahar and Ahmad Safi Al-Najafi", Journal of Comparative Literature Studies, Jiroft, No. 25, pp. 71-49.
Fadavi, Tayyeba and Massoud Bavanpouri. 2017, "Comparison of the effects of resistance literature in the poetry of Ali Foudeh and Farrokhi Yazdi", Journal of Comparative Literature Studies of Jiroft, No. 44, pp. 71-101.
Electronic sites
www.bahrainonline.org