بررسی تطبیقی اشعار سهراب سپهری و مِری اولیور از منظر طبیعت¬گرایی

محورهای موضوعی : شعر

فاطمه سعیدی ^{1 *} , لیلا هاشمیان ²

1 - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بوعلی سینا
2 - عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بوعلی سینا

تاریخ دریافت : 1403/01/24 تاریخ پذیرش : 1403/05/16 تاریخ انتشار : 1403/12/20

کلید واژه: ادبیات تطبیقی, سهراب سپهری, طبیعت¬گرایی, مری اولیور.,

چکیده مقاله :

چکیده سهراب سپهری و مری اولیور دو شاعری هستند که هردو اشعار ارزشمندی را آفریده¬اند و تأثیر شگرفی بر شعر سرزمین خود گذاشته¬اند. این دو شاعر با تفاوت فرهنگ و زبان، در آثارشان به¬دنبال کمال و حقیقت انسانی بوده¬اند و به¬دلیل تجربه‌های زیستی مشترک، اشعاری با درون¬مایة نسبتاً مشابه خلق کرده¬اند که البته این موضوع را می توان، در میان آثار شاعران بسیاری که تفکر و جهان بینی مشابه داشته اند، مشاهده کرد. از¬همین¬رو پژوهش حاضر طبیعت¬گرایی را در اشعار آنها به¬شیوه¬ای تطبیقی بررسی کرده است و در چهاربخش صورت شعر، مضامین معنایی، نشانه¬شناسی و آرایه¬ها به¬شیوه¬ای توصیفی-تحلیلی انجام شده¬است. به¬جز صورت شعر، توجه به طبیعت در سه بخش دیگر از اشتراکات این دو شاعر نمایان است. سپهری طبيعت را موجود زنده‌ای می‌داند و همة انسان‌ها را به بازگشت به¬آن دعوت می‌کند. از¬طرف¬دیگر اشعار اولیور نیز اکثراً دررابطه‌با طبیعت و الهام از آن سروده¬شده¬است. نتایج به‌دست‌آمده در بین مؤلفه¬ها، درصد بیشتر اشتراکات را در مؤلفة مضامین معنایی در شعر اولیور را نسبت به سپهری نشان می¬دهد.

چکیده انگلیسی:

Sohrab Sepehri and Marry Oliver are two poets created valuable poems and had a great impact on the poetry of their country. They have sought human perfection and truth in their works by difference in culture and language and due to their common life experiences, they have created poems with relatively similar content. Of course, this issue can be seen among the works of many poets who have similar thinking and worldview. The present research has studied naturalism in their poems in a comparative manner in four parts: poem form, semantic themes, semiotics, and arrays in descriptive-analytical methods. Except the poem form, attention to nature is visible in three other parts their works. Sepehri considers nature as a living being and invites all people to return to it. On the other hand, Oliver's poems are mostly written in relation to nature and inspired by it. The results obtained among the components show a higher percentage of commonalities in the component of semantic themes in Oliver's poem compared to Sepehri's

منابع و مأخذ:

منابع
اسماعیلی، فاطمه¬زهرا. (1399). نور و ظلمت در اندیشة سهراب سپهری و نیما یوشیج. تهران: سپهر حکمت.
اکبری بیرق، حسن. (1388). «بررسی تطبیقی شعر و اندیشة فروغ فرخزاد و سیلویا پلات»، نشریة زبان و ادبیات دانشگاه تبریز. 52 (211)، صص 19-44.
امامی، کریم. (1365). «از آواز شقایق تا فراترها: نگاهی به شعر و نقاشی سهراب سپهری»، ایران¬نامه، شمارة 18، صص 326-346.
بابالو، ونوس. (1399). اندیشه مرگ از دیدگاه سهراب سپهری. تهران: انتشارات مؤسسه آموزشی تألیفی ارشدان.
بارت، رولان. (1965). مبانی نشانه‌شناسی. ترجمه صادق رشیدی و فرزانه دوستی. تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
بذرگرزاده، المیرا، دشت‌پیما، ناصر، اسمعیلی کردلر، دکتر مقصود. (1400). «صدای انسان به صدای غیرانسان تبدیل می‌شود: پروژة سبز مری اولیور». زبان‌شناسی کاربردی و ادبیات کاربردی: پویش‌ها و پیشرفت¬ها، 9(2)، صص 251-267.
بذرگرزاده، المیرا، دشت‌پیما، ناصر، و اسمعیلی کردلر، مقصود. (1401). «تخیل شاعرانه در ارتباط با طبیعت: بررسی موردی اشعار منتخب مری الیور». افق‌های زبان، 6(2 (12))، 31-47.
بهرامی، طاهره. (1401). چکه‌های وقت: گزیده اشعار هشت کتاب سهراب سپهری همراه با ترجمه فرانسه. قم: عطف.
بهلولی، زهرا. (1400). گلخانة فکر (تصویرسازی از طبیعت را از دیدگاه سهراب سپهری و منوچهری دامغانی). تهران: تیرگان.
پارساپور، زهرا و فتوحی، فرناز. (1392). «تأثيرپذيري سهراب سپهري از عرفان شرق در حوزة اخلاق زیست‌محیطی». ادبيات پارسي معاصر، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي. 3 (4). صص 19-37.
حیدریان شهری، احمدرضا. (1391). «بررسی تطبیقی «شهرگریزی» و «بدوی‌گرایی» در شعر سهراب سپهری و عبدالمعطی حجازی». زبان و ادبیات عربی (مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی مشهد)، 4(6/2/167)، صص 39-62.
خسروی، شهناز. (1391). خواب در جنگل: گزیدة اشعار مری اولیور. تهران: شاپور خواست.
رجایی، فرهنگ. (1382). پدیدة جهانی‌شدن، وضعیت بشری و تمدن اطلاعاتی، ترجمة عبدالحسین آذرنگ، تهران: نشر آگه.
رهنما، فریدون. (1339). «تاریک و روشن سهراب سپهری»، نشریة نقش‌ونگار، شمارة 7.
زهره وند، سعید و مسعودی، مرضیه. (1392). «نگاهی اجمالی به شعر سهراب سپهری از دیدگاه نشانه‌های فرهنگی»، هشتمین همایش بین‌المللی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی ایران، زنجان.
سپهری، سهراب. (1389). مجموعة سروده‌ها، تهران: انتشارات شادان. چاپ دوم.
شایگان، داریوش. (1398). واحه‌ای در لحظه (برگردان اشعار سهراب سپهری به زبان فرانسه). تهران: نشر فروزان روز.
شرکت مقدم،صدیقه.(1388). مکتب های ادبیات تطبیقی. فصلنامه ی مطالعات ادبیات تطبیقی؛دوره 3، شماره 12.صص 51-71.
شمیسا، سیروس. (1401). نگاهی به سپهری. تهران: مروارید.
طاهری، فائزه، و طهماسبی، فرهاد. (1396). «بررسی تطبیقی اشعار سهراب سپهری و سن ژون پرس با نگاهی به عرفان شرق دور». ادبیات تطبیقی (ادب و زبان نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی کرمان)، 9(16)، 87-100.
عابدی، کامیار. (1393). از مصاحبت آفتاب: زندگی و شعر سهراب سپهری. تهران: ثالث.
عطاری کرمانی، عباس. 1386. دیوان کامل و جامع هدیه سهراب سپهری. چاپ اول، تهران: آسیم.
فیض‌اللهی، زینب. (1394). جلوه‌های جهان‌وطنی در شعر معاصر (با تکیه بر اشعار نیما، شاملو، طاهره صفارزاده، اخوان ثالث، فریدون مشیری، سهراب سپهری، شمس لنگرودی، فروغ فرخزاد)، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه لرستان.
قائمی، پروین. (1385). چه کسی بود صدا زد سهراب، تهران، گوهر منظوم، چاپ سوّم.
کبری بیرق، حسن و سنایی، نرگس. (1391). «بررسي تطبيقي شعر و اندیشة تی. اس. الیوت و احمد شاملو بر اساس مؤلفه‌های مدرنيته». فصلنامة پژوهش‌های ادبیات تطبیقی دانشگاه کرمان. 3 (4)، صص 43-66.
لطفی، معصومه. (1399). جهان وطنی در شعر معاصر فارسی (شاملو، فروغ و سهراب). تهران: انتشارات سنجش و دانش.
مالمیر، محمدابراهیم، صمدی، سیده معصومه، و وفاپور، حامد. (1393). ادبیات تطبیقی و مطالعات میان‌رشته‌ای (مطالعه موردی: بررسی تطبیقی استعاره‌های مشترک سهراب سپهری و تی. اس. الیوت). همایش ملی ادبیات تطبیقی دانشگاه رازی.
مروتی، محمدامین. (1399). نگاهی نو به ذهن و زبان سهراب سپهری. تهران: ربیدان.
مسکوب، شاهرخ. (1387). خواب و خاموشی. قم: مؤسسه فرهنگی اطلاع¬رسانی تبیان.
مظفری¬معارف، نگار. (1399). تفسیر اشعار سهراب سپهری (ما هیچ ما نگاه). تهران: جالیز.
نجفی‌پور، الهه و سعادت¬فرد، سارا. (1399). اندیشه‌های سهراب سپهری و نقاشی‌هایش. کرج: دانش بهمن.
هاشمیان, لیلا و بهرامی‌پور, نوشین. (1388). «مقایسة داستان رستم و اسفندیار با نمایش‌نامة مکبث از منظر سیر روایت، رخدادها و شخصیت‌ها». فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی. 3(12). صص 163-175.
هاشمیان، لیلا و اتونی، بهزاد. (1388). «بررسی تطبیقی داستان «زیباترین کتاب دنیا» اثر اریک امانوئل اشمیت و دیدگاه های مولانا در مثنوی معنوی» (عنوان عربی: دراسة مقارنة بین روایة «أجمل کتاب فی العالم» لإریک ایمانوییل شمیت وآراء مولانا فی مثنوی). ادبیات تطبیقی جیرفت، سال سوم، شمارة 10، صص 273-287.
Barthes, R. (1964). Éléments de sémiologie. Translated by Sadegh Rashidi and Farzaneh Doosti, Communications, 4(1), 91-135.
Davis, Todd.(2009). The Earth as God's Body: Incarnation as Communion in the Poetry of Mary Oliver. Vol. 58, No. 4, SPECIAL ISSUE: Christianity And Contemporary Poetry (Summer 2009), pp. 605-624 (20 pages).
Eggemeier, Matthew T. (2014). Ecology and Vision: Contemplation as Environmental Practice. Vol. 18, No. 1 (2014), pp. 54-76 (23 pages).
Macdonald, N .(2010). Flourishing as Productive Paradox in Mary Oliver’s Poetry, A thesis submitted for the degree of Doctor of Philosophy University of Otago New Zealand.
McNew, Janet. (1989). Mary Oliver and the Tradition of Romantic Nature Poetry. Contemporary Literature, Vol. 30, No. 1 (Spring, 1989), pp. 59-77 (19 pages)
Oliver, M. (1992). House of light. Boston: Beacon.
Oliver, M. (2001). The Leaf and the Cloud: A Poem Paperback. Boston: Da Capo Press.
Oliver, M. (2007). New and selected poems, Volume one. Boston: Beacon.
Oliver, M.(1986). Dream work , Washington, D.C: The Atlantic monthly press.
Oliver, M.(2012), A thousand mornings. New York : Penguin Press.
Zona, K. H. (2011). An attitude of noticing: Mary Oliver‘s ecological ethic.-Interdisciplinary Studies in Literature & Environment, Vol 18, No 1, Pp 123-142.