طراحی الگوی مدیریت راهبردی بازارگرا با تأکید بر صادرات در شرکت سایپا

محورهای موضوعی : مدیریت کسب و کار

فاطمه کریمی ¹ , حسین وظیفه دوست ^{2 *} , میثم شیرخدائی ³ , مهدی نعیمی نظام آباد ⁴

1 - دانشجوی دکترا، گروه مدیریت بازرگانی، واحد علی آبادکتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی آبادکتول، ایران
2 - استاد، گروه مدیریت بازرگانی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - دانشیار، گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه مازندران، ساری، ایران
4 - استادیار، گروه مدیریت، واحد علی آباد کتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی آباد کتول، ایران

تاریخ دریافت : 1403/08/24 تاریخ پذیرش : 1403/09/20 تاریخ انتشار : 1403/12/06

کلید واژه: بازارگرایی, صادرات خودرو, نظریه داده بنیاد, مدیریت راهبردی,

چکیده مقاله :

هدف این پژوهش طراحی الگوی جامع مدیریت راهبردی بازارگرای شرکت سایپا با تمرکز بر استراتژی‌های صادراتی است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی-توسعه‌ای و از منظر ماهیت، اکتشافی با رویکرد کیفی است. جامعه آماری تحقیق شامل متخصصان، مدیران ارشد و خبره در صنایع خودروسازی و حوزه‌های مرتبط با صادرات محصولات خودرویی می‌باشد. با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند، نمونه آماری شامل ۱۸ نفر از اعضای علمی (اساتید دانشگاه) و مدیران و کارشناسان صنعت خودرو انتخاب گردید. برای جمع‌آوری داده‌ها، از مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته و مطالعات کتابخانه‌ای استفاده شد. تحلیل داده‌ها با رویکرد داده‌بنیاد و به کمک نرم‌افزار MAXQDA v10 انجام گردید و فرآیند کدگذاری در سه مرحله باز، محوری و انتخابی صورت پذیرفت. نتایج تحلیل داده‌های کیفی منجر به طراحی مدل پارادایمی الگوی مدیریت راهبردی بازارگرای با تأکید بر صادرات در شرکت سایپا گردید که این مدل شامل شش بعد اصلی است.

 کلمات کلیدی: بازارگرایی، صادرات خودرو، نظریه داده‌بنیاد، مدیریت راهبردی

 

 

چکیده انگلیسی:

The aim of this research is to design a comprehensive model for strategic market-oriented management of Saipa Company, with a focus on export strategies. This research is applied and developmental in terms of its objective, and exploratory with a qualitative approach in terms of its nature. The statistical population of the study includes specialists, senior managers, and experts in the automotive industry and sectors related to automotive product exports. Using purposeful sampling, the sample consisted of 18 academic members (university professors), managers, and experts from the automotive industry. Data collection was carried out through semi-structured interviews and library research. Data analysis was performed using a grounded theory approach, assisted by MAXQDA v10 software, and the coding process took place in three stages: open, axial, and selective coding. The results of the qualitative data analysis led to the design of a paradigmatic model for market-oriented strategic management with an emphasis on exports at Saipa Company. This model includes six main dimensions.

Keywords: Market orientation, car exports, grounded theory, strategic management

منابع و مأخذ:

ابن‌رسول، م. و همکاران (1387). "تهدیدها و فرصت‌های محیطی که منجر به مزیت رقابتی می‌شوند." مجله مدیریت استراتژیک.
اژدری، ف. و شجاعی، ح. (1394). "موانع رقابت‌پذیری و رشد در صنعت خودروی ایران." مجله مدیریت صنعتی ایران.
امینی، ف. و خبازبویل، س. (1388). "صادرات خودرو به‌عنوان استراتژی توسعه اقتصادی در ایران." مجله تحقیقات اقتصادی.
بابایی، م. (1382). "استراتژی‌های ابتدایی برای ورود به بازار: تصمیمات استراتژیک مبتنی بر قابلیت‌های سازمانی و شرایط بازار." مجله تحقیقات بازرگانی ایران.
پورطهماسبی، م. و تاجور، ر. (1390). "تحلیل استراتژی‌های صادراتی شرکت‌های خودروسازی ایران." مجله تحقیقات بازرگانی ایران.
تیموری، م. و جوکار، ا. (1394). "نقش بازارگرایی در ایجاد ارزش و مزیت رقابتی." مجله توسعه سازمانی.
حسنقلی‌پور، ع. و همکاران (1389). "حمایت دولت از فعالیت‌های صادراتی و تأثیر آن بر عملکرد." مجله تجارت بین‌المللی و اقتصاد.
رحيمی کلور، حسین، مرضیه، تینا (1402)، بهبود عملکرد صادرات از طریق بررسی تاثیر مشتری گرایی فعال و قابلیت جذب دانش با نقش میانجی گری نوآوری خدمات. مدیریت کسب و کارهای بین المللی، سال 6 ، شماره 3 ، صص 47-67.
سیف‌اللهی، ع. (1398). "بازارگرایی به‌عنوان استراتژی برای موفقیت سازمانی: یک چارچوب مفهومی." مجله تحقیقات بازاریابی.
فرج‌پور، س. و اردستانی، م. (1398). "بازارگرایی و مزیت رقابتی پایدار در سازمان‌ها." مجله مدیریت و کسب‌وکار.
موسوی، ع. و همکاران (2023). "چالش‌ها و فرصت‌های استراتژی‌های بازارگرایی پایدار در صنعت خودروی ایران." مجله تجارت و اقتصاد بین‌المللی.
محمودی، ع. و همکاران (2023). "چالش‌ها در استراتژی‌های صادرات خودرو: محدودیت‌های مالی، تحریم‌ها و شکاف‌های فناوری در ایران." مجله تجارت بین‌المللی و اقتصاد.
محتشمی‌پور، ا. و میرجلیل، س. (1389). "موانع صادرات محصولات پتروشیمی در ایران: چالش‌ها و راه‌حل‌ها." مجله توسعه صادرات ایران.
یزدی، ح. و فرشید، ن. (1399). "چالش‌های مدیریت و موانع توسعه صادرات نرم‌افزار در ایران." مجله صنعت نرم‌افزار ایران.
یوشانلویی، م. و همکاران (1392). "موانع صادرات صنایع غذایی و چالش‌های صنایع کوچک و متوسط." مجله صنایع غذایی و تجارت.
یداللهی، م. (1387). "اثرهای گرایش‌های استراتژیک بر ریسک سهامداران: یک مطالعه تجربی." مجله مدیریت مالی.
آدامز، ج. و همکاران (2019). "گرایش‌های استراتژیک و عملکرد سازمانی: نقش گرایش به مشتری و تکنولوژی." مجله استراتژی کسب‌وکار.
الکس، ج. و همکاران (2022). "گرایش به بازار و رقابت‌پذیری در صنعت خودروسازی: پیامدها برای تولیدکنندگان ایرانی." مجله بین‌المللی مطالعات خودرویی.
بیانکی، س. و ویکراماسکریرا، ر. (2016). "پیش‌نیازهای شدت صادرات شرکت‌های کوچک و متوسط در یک بازار آمریکای لاتین." مجله تحقیقات کسب‌وکار، 69 (10): 4368-4376.
براون، آ. و سینگ، ر. (2023). "چالش‌های لجستیکی و هزینه‌های حمل‌ونقل در صادرات جهانی." بازبینی لجستیک بین‌المللی.
سیسلیک، ج.، کاسیاک، ای. و تنگ‌پاپانل، ن. (2015). "اثر تجربه صادرات و استراتژی گستره بازار بر عملکرد صادرات: شواهدی از لهستان." بازبینی تجارت بین‌المللی، 24 (5): 772-780.
دِ سوزا، س. و فارلی، ج. (2008). "گرایش به بازار و عملکرد سازمانی." مجله بازاریابی.
ابن‌رسول، م. و همکاران (2008). "تهدیدها و فرصت‌های محیطی که منجر به مزیت رقابتی می‌شوند." مجله مدیریت استراتژیک.
اسیکدیلی، م. و همکاران (2020). "نقش گرایش به بازار در ارتقاء نوآوری و عملکرد صادرات." مجله استراتژی کسب‌وکار.
جانسون، ر. و لی، س. (2024). "کاهش تقاضای جهانی و تأثیر آن بر بازارهای صادراتی." بازبینی تجارت جهانی.
میلر، ج. و ژانگ، و. (2023). "نوسانات ارزی و تأثیر آن بر عملکرد صادرات." مجله اقتصاد بین‌الملل.
موهتاشامی‌پور، ا. و میرجلیل، س. (2010). "موانع صادرات محصولات پتروشیمی در ایران: چالش‌ها و راه‌حل‌ها." مجله توسعه صادرات ایران.
ناگلیچ، آ.، تومینک، پ. و لوگوژار، ک. (2020). "تأثیر صنعت 4.0 بر گرایش به بازار صادراتی، تنوع بازار و عملکرد صادرات." سازمان، 53(3)، 228-240. https://doi.org/10.2478/orga-2020-0015
ناوارو، ج. و همکاران (2016). "گرایش به بازار به‌عنوان محرک قابلیت‌های بازاریابی و عملکرد صادرات." مجله بازاریابی بین‌الملل.
پیچاچی‌اوغلو، ف. (2020). "گرایش به بازار و تأثیر آن بر قابلیت‌های شرکت‌ها و موفقیت صادرات." مجله تجارت جهانی.
رودریگز، پ. و همکاران (2020). "دینامیک‌های بازار و تطبیق استراتژی‌های بازاریابی در صنعت خودروی جهانی." مجله مدیریت خودروی بین‌الملل.
اسمیت، ج. (2024). "اختلالات زنجیره تأمین جهانی و تأثیر آن بر صادرکنندگان." مجله تجارت و اقتصاد بین‌الملل.
تاکاریجا، ر. و همکاران (2019). "تأثیر گرایش به بازار بر عملکرد سازمانی و ریسک‌های ذینفعان." مجله مدیریت استراتژیک.
تامپسون، هـ. و همکاران (2024). "مقررات زیست‌محیطی و تأثیر آن‌ها بر عملکرد صادرات." مجله کسب‌وکار اروپایی.
واجیر، گ. گ. (2023). "تأثیر گرایش به بازار بر عملکرد صادرات: نقش میانجی‌گری قابلیت توسعه محصول جدید." مجله بین‌المللی علوم میان‌رشته‌ای آدپیبی، جلد 2، شماره 2، صفحات 156-164.
ویلیامز، ت. و پاتل، آ. (2023). "تنش‌های ژئوپولیتیکی و موانع تجاری تأثیرگذار بر صادرات جهانی." مجله کسب‌وکار و سیاست بین‌الملل.
Adams, J. and colleagues (2019). "Strategic orientations and organizational performance: The role of customer and technology orientations." Journal of Business Strategy.
Alex, J. and colleagues (2022). "Market orientation and competitiveness in the automotive industry: Implications for Iranian manufacturers." International Journal of Automotive Studies.
Bianchi, C. & wickramasekera, R. (2016). Antecedents of SME export intensity in a Latin American market, Journal of Business Research, 69 (10): 4368-4376.
Brown, A. & Singh, R. (2023). "Logistical challenges and transportation costs in global exports." International Logistics Review.
Cieslik, J., Kaciak, E. & Thongpapanl, N. (2015). Effect of export experience and market scope strategy on export performance: evidence from Poland. International Business Review. 24 (5): 772-780.
D'Souza, S. and Farley, J. (2008). "Market orientation and organizational performance." Journal of Marketing.
Ebn-Rasoul, M. and colleagues (2008). "Environmental threats and opportunities leading to competitive advantage." Journal of Strategic Management.
Esikdili, M. and colleagues (2020). "The role of market orientation in enhancing innovation and export performance." Journal of Business Strategy.
Johnson, R. & Lee, S. (2024). "Global demand reduction and its impact on export markets." Global Trade Review.
Miller, J. & Zhang, W. (2023). "Currency fluctuations and their impact on export performance." Journal of International Economics.
Mohtashamipour, E. and Mirjalil, S. (2010). "Barriers to petrochemical exports in Iran: Challenges and solutions." Iranian Journal of Export Development.
Naglič, A., Tominc, P., & Logožar, K. (2020). "The Impact of Industry 4.0 on Export Market Orientation, Market Diversification, and Export Performance." Organizacija, 53(3), 228-240. https://doi.org/10.2478/orga-2020-0015
Navarro, J. and colleagues (2016). "Market orientation as a driver of marketing capabilities and export performance." Journal of International Marketing.
Pichagcioglu, F. (2020). "Market orientation and its effect on companies’ capabilities and export success." Global Business Journal.
Rodriguez, P. and colleagues (2020). "Market dynamics and the adaptation of marketing strategies in the global automotive industry." International Journal of Automotive Management.
Smith, J. (2024). "Global supply chain disruptions and their impact on exporters." Journal of International Trade and Economics.
Tacharija, R. and colleagues (2019). "The impact of market orientation on organizational performance and stakeholder risks." Journal of Strategic Management.
Thompson, H., et al. (2024). "Environmental regulations and their effects on export performance." European Business Journal.
Wakjira, G. G. (2023). The effect of Market Orientation on Export Performance: The Mediating role of New Product Development capability. Adpebi International Journal of Multidisciplinary Sciences. Vol. 2, No. 2, Pp.156-164.
Williams, T. & Patel, A. (2023). "Geopolitical tensions and trade barriers affecting global exports." Journal of International Business and Politics.
Ibn-Rasoul, M., et al. (2008). "Environmental threats and opportunities leading to competitive advantage." Strategic Management Journal.
Azadri, F., & Shojai, H. (2015). "Barriers to competitiveness and growth in the Iranian automotive industry." Iranian Journal of Industrial Management.
Amini, F., & Khabbazbavil, S. (2009). "Car exports as an economic development strategy in Iran." Economic Research Journal.
Babayee, M. (2003). "Initial strategies for market entry: Strategic decisions based on organizational capabilities and market conditions." Iranian Business Research Journal.
Pourtahmasbi, M., & Tajoor, R. (2011). "Analysis of export strategies of Iranian automotive companies." Iranian Business Research Journal.
Teymouri, M., & Jookar, E. (2015). "The role of market orientation in creating value and competitive advantage." Organizational Development Journal.
Hasanqolipour, A., et al. (2010). "Government support for export activities and its impact on performance." International Trade and Economics Journal.
Deyshpand, S., & Farley, J. (2008). "Market orientation and organizational performance." Marketing Journal.
Rahimi Kelvor, H., Marzieh, & Tina (2024). "Improving export performance through the impact of active customer orientation and absorptive capacity with the mediating role of service innovation." International Business Management, Vol. 6, Issue 3, pp. 47-67.
Seifollahi, A. (2019). "Market orientation as a strategy for organizational success: A conceptual framework." Marketing Research Journal.
Farajpour, S., & Ardestani, M. (2019). "Market orientation and sustainable competitive advantage in organizations." Management and Business Journal.
Mousavi, A., et al. (2023). "Challenges and opportunities of sustainable market orientation strategies in the Iranian automotive industry." International Trade and Economics Journal.
Mahmoudi, A., et al. (2023). "Challenges in automotive export strategies: Financial limitations, sanctions, and technological gaps in Iran." International Trade and Economics Journal.
Mohtashamipour, E., & Mirjalil, S. (2010). "Barriers to petrochemical exports in Iran: Challenges and solutions." Iran Export Development Journal.
Yazdi, H., & Farshid, N. (2020). "Challenges in management and barriers to software export development in Iran." Iran Software Industry Journal.
Youshanlouei, M., et al. (2013). "Barriers to food industry exports and challenges of small and medium-sized enterprises." Food Industry and Trade Journal.
Yadollahi, M. (2008). "Effects of strategic orientations on shareholder risk: An empirical study." Financial Management Journal.