ارزیابی پارامترهای باروری اسپرم افعی زنجانی (Vipera albicornuta) در بستان آباد و طارم
محورهای موضوعی : فصلنامه زیست شناسی جانوری
پروانه صفدریان
1
(گروه زیست شناسی، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران)
فاطمه توده دهقان توده دهقان
2
(بخش جانوران سمی، موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی، حصارک کرج، ایران)
عبدالحسین شیروی
3
(گروه زیست شناسی، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران)
کلید واژه: کیفیت اسپرم, افعی زنجانی نر, مجرای وازدفران,
چکیده مقاله :
ارزیابی کیفیت اسپرم به عنوان یک ابزار کارآمد در بررسی پتانسیل تولیدمثلی جانور نر به منظور ثکثیر و تداوم نسل گونه های مورد مصرف پزشکی، حائز اهمیت می باشد. در این مطالعه 66 حلقه مار زنجانی نر از سال 1390 تا 1391 از دو زیستگاه کوهستانی و سردسیری، بستان آباد در استان آذربایجان شرقی و طارم زنجان ایران، جمعآوری شدند. خصوصیات مورفولوژی جانور شامل، وزن بدن، طول بدن از پوزه تا کلوآک، مشخصات مجرای وازدفران و پارامترهای اسپرم مجرایی شامل: غلظت،تحرک وبقاء اسپرممورد مطالعه قرار گرفت و مجرا از لحاظ حضور و عدم حضور اسپرم بررسی گردید. نتایج نشان داد که حداکثر وزن بدن و طول پوزه تا کلوآک در نمونه های هر دو منطقه در فصل پاییز بود. مورفولوژی مجرای وازدفران افعی زنجانی نر شامل سه قسمت پروکسیمال، مدین و دیستال میباشد. بیشترین میانگین طول مجرای وازدفران راست و چپ در نمونه های بستان آباد در پاییز و کمترین اندازه آن در بهار بود در حالیکه در نمونههای طارم بر عکس آن بود. بیشترین میانگین درصد غلظت اسپرم در نمونه های بستان آباد در بهار و در نمونه های طارم در پاییز بود. بر اساس یافته ها میتوان نتیجه گرفت که میزان اسپرم های بالغ با کیفیت تولیدمثلی قابل قبول در مجرای وازدفران در اردیبهشت، مهر و آبان در بالاترین حد ممکن است و این افعی ها در بهار و پاییز دارای اسپرم های پرتحرک و به میزان نسبتا زیاد در بخش دیستال هستند و به نظر میرسد آماده جفتگیری باشند.
Sperm quality evalution is a valuable tool to study the reproduction potential of male animals and is important for breeding and preservation of medical species. In this study, 66 Zanjani male snakes were collected from two mountainous and cold habitats, Bostanabad in eastern Azarbaijan and Tarom of Zanjan Province of Iran, in year 2011 to 2012. Morphological characteristics of animals, including body weight, body length from snout to vent, specifications of vas deferen duct and sperm parameters including: concentration, motility, viability of sperm and also the presence and absence of ductal sperm were examined. Results show the morphology of vas deferens in Zanjani viper consists of three parts: proximal, median and distal. The longest values of vas deferen (right and left) lengths in Bostanabad viper was observed in the autumn and the shortest lengths in the spring, whereas these values for Tarom snakes were opposite. The highest mean percentage of sperm concentration in Bostanabad samples was observed in the spring and in Tarom samples was in the autumn. According to the results we can recommend concentration of mature sperms with suitable reproductive parameter are highest in the vas deferen in May, October and November and sperms with highest motility are present in the distal part of the duct in the spring and autumn, and it seems animal is ready for mating.