بررسی فقهی تأثیر متقابل اقاله و حق شفعه بر یکدیگر

محورهای موضوعی : فقه و مبانی حقوق

اکبر ذاکریان ¹ , سید عبدالمطلب احمدزاده بزار ²

1 - دانشجوی دکترای حقوق خصوصی، دانشگاه آزاد، اراک، ایران
2 - استادیار گروه حقوق، دانشگاه مفید قم، قم، ایران

تاریخ دریافت : 1395/05/02 تاریخ پذیرش : 1395/06/29 تاریخ انتشار : 1395/07/01

کلید واژه: مبیع, اقاله, مشتری, حق شفعه, شفیع,

چکیده مقاله :

شفعه عملی حقوقی است که شارع آن را بنا بر مصالحی برای احد شرکاء مال مشاع، تحت شرایطی به تبع عقد بیعی که فی مابین احد شرکا و ثالث منعقد می‌گردد به رسمیت شناخته است. از آنجایی که ممکن است این عقد تحت تاثیر رضایت طرفین مورد اقاله قرار گیرد و این رهگذر مبیع به ملکیت بایع و ثمن به ملکیت مشتری باز گردد، دو حالت به وجود خواهد آمد، حالت اول جایی است که قبل از اعمال حق شفعه توسط شفیع اقاله صورت می گیرد و در حالت دوم بعد از اعمال حق شفعه اقاله صورت می‌گیرد. مشهور فقها بر این اعتقادند که چون حق شفعه به مجرد عقد بیع به وجود می‌آید و به عنوان یک حق مکتسب برای شفیع خواهد بود اقاله بعدی نمی تواند بر آن تاثیر گذاشته و موجب از بین رفتن آن گردد بلکه این حق شفعه است که اگر بعد از اقاله صورت گیرد باعث رفع اقاله می گردد. در مقابل این قول برخی از فقها نیز معتقدند که چون با اقاله مبیع به ملکیت بایع باز می گردد بنابراین محلی برای حق شفعه باقی نمی ماند زیرا مجرای حق شفعه آن است که حصه مبیعه در تملک مشتری باشد.

چکیده انگلیسی:

ABSTRACT: Dre-emption is a right that lawgiver under a condition has recognized it of an interests for one of the jointly-owned proprietary ,which the source of it ; is a contract of sale that is concluded between the one of the partners and third parties, since this contract may cancelled of the contract by the affected of mutual agreement , and through sales get returned to the proprietary of the seller and the price go back to the proprietary of the purchaser, there will be two situation, the first situation is a where cancelling of the contract gets before the actions of the per-emption by middleman and in the second situation cancelling of the contract gets after the pre-emption . Most jurisprudents believe that because creation of pre-emption arises as soon as the contract of sale and it as an earned right will be to the middleman ; the next cancelling of the contract can not affect it and causing it to be destroyed rather, it is pre-emption that if it be done after the cancelling of contract causes the resolve of the cancelling of contract .Against this statement , some of jurists also believe that sinse it get returned to the proprietary of the seller object of sale the cancelling of contract ; so does not remain local for the pre-emption because it's the parts of pre-emption that parts of selling owned by the purchaser. KEY WORDS: Pre-emption, Cancelling Of The Contract, Object Of Sale , Purchaser, Middleman.