َ تحلیل باستان‌شناختی و هنری از نسخه‌های خطی مصور ایران در دوره ایلخانی و ملوک‌الطوایفی
محورهای موضوعی : باستان شناسی
1 - عضو هییت علمی دانشگاه ازاد اسلامی واحد ورامین و پیشوا
کلید واژه: : ایلخانی, مینیاتور , تحلیل, نسخه های خطی, ملوک الطوایفی,
چکیده مقاله :
نسخه هاي خطي مصور ايران دردوره اسلامی، اطلاعات مختلف فرهنگی،باستان شناسی،تاريخي و هنري دارند که اين اطلاعات براي مورخان ، باستانشناسان و محققان داراي اهميت مطالعاتی هستند. بعضی ازحاکمان ایلخانی و ملوک الطوایفی از تولید نسخه های خطی مصور با موضوعات: مذهبی ،حماسی و علمی حمایت می کردند . در این دوران کتابهای مختلف با حمایت حاکمان بازنویسی و مصورگردیدند. نسخه های خطی مصور ایلخانی ودوره ملوک الطوایفی مینیاتورهایی دارند که اطلاعات فرهنگی ، باستان شناسی ،هنری و تاریخی مهمی از این دوران را به ما ارایه می نمایند . یکی ازاهداف اين مقاله معرفی نسخه های خطي مصور دوره ایلخانیان و ملوک الطوایفی به عنوان منابع مطالعاتی باستانشناسي، تاریخ وهنر است. هدف دیگر این تحقیق، تجزیه و تحلیل باستان شناختی و هنری مینیاتورهای این نسخه های خطی مصور می باشد.دراین پژوهش با کار میدانی و مطالعات کتابخانه ای، تعدادی ازمینیاتورهای نسخه های خطی دوره ایلخانی و ملوک الطوایفی با روش های توصیفی و تحلیلی مورد مطالعه قرارگرفته است.. سوالات تحقیق شامل موارد زیر هستند: ایا با کمک نسخه های خطی مصور می توان قسمتی از فرهنگ دوره ایلخانی و ملوک الطوایفی را بازسازی نمود ؟ با مطالعه ی ویژگی های مینیاورهای دوره ایلخانی و ملوک الطوایفی می توان الگویی را برای شناسایی سایر نسخه های خطی مصور ناشناخته پیدا نمود ؟ نتیجه این پژوهش بیانگر اهمیت نسخه های خطی مصور دوره ایلخانی و ملوک الطوایفی در مطالعات باستان شناسی و تاریخ هنر ایران در دوره اسلامی است .
Illustrated manuscripts of Iran in the Islamic period have various cultural, archeological, historical and artistic information, which are important for historians, archaeologists and researchers. Some Ilkhani rulers and al-Tawaifi kings supported the production of illustrated manuscripts with religious, epic and scientific subjects. During this period, various books were rewritten and illustrated with the support of the rulers. The illustrated manuscripts of the Ilkhani period and the Meluk al-Tawaifi period have miniatures that provide us with important cultural, archeological, artistic and historical information from this period. One of the goals of this article is to introduce the illustrated manuscripts of the Ilkhanian and Moluk al-Tawaifi periods as archeology, history and art study sources. Another goal of this research is the archaeological and artistic analysis of the miniatures of these illustrated manuscripts. In this research, with fieldwork and library studies, a number of miniature manuscripts of Ilkhani and Moluk al-Tawaifi periods have been studied with descriptive and analytical methods. The research questions include the following: Is it possible to reconstruct a part of the culture of Ilkhani period and Moluk al-Tawaifi period with the help of illustrated manuscripts? By studying the characteristics of the miniatures of Ilkhani period and Moluk al-Tawaifi period, can we find a pattern to identify other unknown illustrated manuscripts?The result of this research shows the importance of the illustrated manuscripts of Ilkhani period and Moluk al-Tawaifi period in archeology and art history studies of Iran in the Islamic period.
اکبری ، کاشانی،تیمور ، پوریا. )1388) . تاریخ هنر نقاشی و مینیاتور در ایران .تهران : سبحان نور
اکبری ،تیمور. (1390 ). تحلیل باستان شناختی از نسخه ها ی خطی مصورایران در دوره تیموری. پایان نامه دکتری ، سوسن بیانی ، دانشگاه ازاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران .
اکبری،تیمور.(.1400).آشنایی با معماری ایران در قرون میانی اسلامی تهران:اانتشارات سمیرا
بلر،شيلا .ام بلوم ، جاناتان. (1381 .( هنر ومعماري اسلامي ،ترجمه اردشير اشراقي . تهران :انتشارات سروش
بیانی،شیرین. (1382).مغولان و حکومت ایلخانی در ایران .تهران: سمت
پاكباز ، رويين (1384). نقاشي ايران . تهران :انتشارات زرين وسيمين
توحیدی ،فایق. (1390) .مبانی هنرهای فلزکاری ...چاپ دوم .تهران :سمیرا.
خوسفی بيرجندی . ابن حسام .(1381). خاوران نامه ، تهران : وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
رزسگاي، ماری .)1385) ،معراجنامه" سفرمعجزه آسای پیامبر.ترجمه مهناز شایسته فر، چاپ اول . تهران :موسسه مطالعات هنر اسلامی
عكاشه ،ثروت . (1380). نقاشي ايران .ترجمه غلامرضا تهامي ، تهران :انتشارات سازمان تبليغات اسلامي
گري ،بازيل )1369). نقاشي ايران.ترجمه عربعلي شروه . تهران : انتشارات عصر جديد
گودرزی،مرتضی.(1384) .تاریخ نقاشی ایران .تهران :انتشارات سمت