سمت در جرایم محیط زیستی در حقوق اتحادیه اروپا و ایران
محورهای موضوعی : تحقیقات حقوقی بین المللی
حسین نوروزی
1
(
دانشجوی دکتری مدیریت محیط زیست - حقوق محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
)
محمدرصا پروین
2
(
استادیار حقوق، بخش بیوتکنولوژی میکروبی، پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی ایران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
)
منصور پورنوری
3
(
استادیار حقوق دانشکده حقوق دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز
)
کلید واژه: سمت , جرایم محیط زیستی , اتحادیه اروپا, حقوق ایران, مسؤلیت کیفری,
چکیده مقاله :
چکیده جرایم محیط زیستی سه ویژگی شاخص در مقایسه با دیگر جرایم دارند: گستردگی از جهت مرتکب، تنوع از جهت رفتار، پویایی و رابطه سببیت از جهت نتیجه. امروزه علاوه بر دولت ها، شهروندان و نهادهای غیر دولتی نیز می توانند نقش مهمی در حفاظت از محیط زیست داشته باشند. اما مقوله داشتن سمت و ذینفع بودن، دسترسی اشخاص حقیقی و حقوقی غیر دولتی به مرجع قضایی را به نوعی محدود می کند. سمت به معنای داشتن صلاحیت جهت اقامه دعواست. چالش اصلی ملحوظ در نوشتار حاضر مربوط به سمت در جرایم محیط زیستی و ایجاد مسؤلیت کیفری برای آلوده کنندگان یا تخریب گران محیط زیست است. امروزه اغلب کشورها به این نتیجه رسیده اند که احراز سمت در حوزه جرائم محیط زیستی بسیار متفاوت از دیگر حوزه ها می باشد. لذا در بسیاری از کشورهای اتحادیه اروپا امکان اقامه دعوا توسط شهروندان بر اساس منافع عمومی میسر شده است. در این مقاله با استفاده از منابع کتابخانه ای و روش تحلیلی - تطبیقی، مقدمتاً به مفاهیم و کلیات مربوط به سمت و تفاوت سمت در پرونده های زیست محیطی در ایران و اتحادیه اروپا پرداخته شده و بر همین اساس، چالشهای احراز سمت در ایران و در نهایت راهکارهای رفع این چالشها نیز تبیین شده است. در خاتمه، این نتیجه حاصل شده که رویکرد سنتی به نقش سمت در جرایم محیط زیستی مانعی مهم برای پیگرد این قبیل جرایم بوده و عملی کردن مسوولیت کیفری را با شکست مواجه می سازد.
Abstract Environmental crimes have three distinctive features compared to other crimes: wideness in terms of perpetrator, diversity in terms of behavior, dynamism and causal link in terms of results. Today, in addition to governments, citizens and non-governmental organizations can also play an important role to protect the environment. But, beneficiary designation has somehow limited the access of non-governmental natural and legal persons to justice. Beneficiary is a person (or entity) who is authorized to file a lawsuit. This study focuses on beneficiary designation challenges in environmental crimes and criminal responsibility for those who pollute or destroy the environment. Today, most countries have come to the conclusion that beneficiary designation in the field of environmental crimes is different from other fields. For example, in many countries of the European Union, it is possible to file lawsuits by citizens for public interest purposes. The present study, based on library resources and analytical-comparative method, tries to examine the concepts and generalities related to beneficiary and to explore and analyze its characteristics in Iranian environmental cases law compared to the European Union. In this context, the challenges of beneficiary designation in Iran and ultimate solutions have also been explained. The results shows that the traditional approach to beneficiary in environmental crimes is an important obstacle for prosecuting such crimes and fails to fulfil criminal responsibility.