جستاری در رهیافت‌های تاریخی و حقوقی بین‌المللیِ نحوه سرکوب عملیات‌های تروریستی ناقض امنیت هوانوردی
محورهای موضوعی : تحقیقات حقوقی بین المللی
1 - استادیار گروه حقوق دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اراک، اراک، ایران. رایانامه: p-namamian@araku.ac.ir
کلید واژه: تروریسم, شورای امنیت, امنیت هوانوردی, تروریسم هوایی, ایکائو, معاهدات بین‌المللی ضد تروریسم,
چکیده مقاله :
زمینه و هدف: ارتکاب عملیات تروریستی ناقض امنیت هوانوردی از بدو راه‌اندازی این صنعت، از عوامل مؤثر در ایجاد تهدید و چالش‌های بسیار گسترده‌ای بوده که یکی از مهم‌ترین آن از حیث وسعت حادثه، حوادث 11 سپتامبر 2001 است. این حوادث ضمن اینکه بزرگ‌ترین و تکان‌دهنده‌ترین درک تا به امروز از تهدید همیشه در حال تحول حملات تروریستی علیه هوانوردی است، موجب شد تا چالش‌های موجود در شناسایی تهدیدات نوظهور و جدید برای هواپیمایی کشوری و واکنش مؤثر و جامع به آنها، اعاده اعتماد مردم به سفر هوایی و ارتقای سلامت حملونقل هوایی احراز گردد. روش: روش پژوهش در مطالعات حاضر، از نظر هدف، اکتشافی و توسعه‌ای و از حیث گردآوری داده‌ها، توصیفی و کتابخانه‌ای است. یافته‌ها و نتایج: آنچه بیش از پیش نگرانی‌ها را افزایش داده است، حوادث 11 سپتامبر 2001 بود که به طرز دهشتناکی امنیت هوانوردی را با مخاطره مواجه نمود و آشکار ساخت که چارچوب مقررات حاکم بر نظام امنیت هوانوردی در ابعاد ملی و بین‌المللی دارای نقایص بسیار گسترده‌ای است. تهدیدات جهانی و ماهیت فراملی این صنعت به‌گونه‌ای است که راهبردهای مواجهه با آن باید جهانی باشند و به توجه مبرم و مداوم ایکائو و همکاری گسترده کلیه دولت‌های عضو نیاز دارد. با این حال، جامعه بین‌المللی از طریق همکاری جهانی در رابطه با جرم‌انگاری عملیات تروریستی علیه هواپیمایی کشوری موفقیت‌ها و دستاوردهایی را داشته است. البته رعایت عوامل مؤثر در تأمین امنیت هواپیما به‌ویژه رعایت استانداردها و مقررات مزبور در پیشگیری از اقدامات تروریستی ضرورتی انکار‌ناپذیر است.
- شناسایی، هدایت‌الله. (1399). تحلیل حقوقی تصویب کنوانسیون 2010 پکن در تقویت امنیت هوانوردی در پرتو رویکردهای بازدارندگی ایکائو. پژوهش‌های حقوقی، 160(41)، 109-87.
- جباری، منصور. (1381). حقوق بینالملل هوایی. چاپ اول. فروزش.
- جباری، منصور. (1389). مفهوم حادثه در حقوق حملونقل هوایی. پژوهش‌های حقوق تطبیقی. 14(67)، 108-72.
https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=115537
- جباری، منصور. (1392). ضرورت رعایت ایمنی در صنعت هوانوردی: وظایف و مسئولیت دولت‌ها. در: جامعه بین‌المللی و حقوق بینالملل در قرن بیست و یکم (مجموعه مقالات اهدایی به استاد دکتر محمدرضا ضایی‌بیگدلی). به‌اهتمام سیدقاسم زمانی. چاپ اول. مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوق شهردانش.
- صفدری، سیروس؛ طاهره مقری، مؤذن. (1393). بررسی حقوقی امنیت پروازهای غیرنظامی با تمرکز بر ماجرای حمله ناو آمریکایی به هواپیمای مسافربری ایرباس ایران. راهبرد، 23(71)، 46-7.
https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=301545
- میرمحمدصادقی، حسین. (1381). نگاهی به پرونده لاکربی از منظر حقوق جزای بینالملل. دیدگاههای حقوق قضایی، 7 (27)، 94-85.
- نمامیان، پیمان؛ شیرزاد، امید (1399). جرم‌انگاری رفتارهای غیرقانونی علیه امنیت هواپیمایی کشوری در قلمرو کنوانسیون ۲۰۱۰ پکن و پروتکل الحاقی آن. مطالعات بین‌المللی پلیس، 11(41)، 209-182.
http://journals.police.ir/article_94739.html
- Aras. J. (2003). Interview with the Echo Newspaper, 15 July.
available at: http://www2.echoaz.com/archive/foreign.shtml
- Aras, J. (2003). Terrorism: Yesterday, Today and Forever. Sada publishing house
- Aras, J. (2002). World War Four. The Handbook on Non-Government Paramilitary Systems.Sada publishing.
- Arasly, J. (2004). paper presented to a meeting of the Combating Terrorism Working Group of the PFP Consortium, Sarajevo, February.
- Blalock, G., Kadiyali, V., & Simon, D. H. (2007). The impact of post-9/11 airport security measures on the demand for air travel. The Journal of Law and Economics, 50(4), 731-755.
https://www.journals.uchicago.edu/doi/abs/10.1086/519816
- Biernacki, H. M. (2008). Aviation security challenges and actions by the International Civil Aviation Organization. In Illicit nuclear trafficking: Collective experience and the way forward. Proceedings of an international conference.
- Crouse, J. T. (2012). Criminalization of Aviation: Does It Enhance Safety?. in: Aviation in General, Aviation Resources, Aviation Safety, Commercial Air Travel, General Aviation, Helicopter Safety.
- Cook, N. J.(2004). Stories of Modern Technology Failures and Cognitive Engineering Successes,CRC Press. 2007, PP77. Gunaratna, Rohan, “Al-Qaeda Adapts to Disruption,” Jane’s Intelligence Review (February).
- Damasceno, G. (2014). Airport Security, Terrorism and Mega Events: how far can and should we go?. Revista Brasileira de Ciências Policiais, 5(2), 113-147.
- Deuchesneau, J. (2015). Aviation Terrorism: Thwarting High-Impact, Low-Probability Attack[Doctoral Thesis, Royal Military College of Canada]
-Hastings, J. V., & Chan, R. J. (2013). Target hardening and terrorist signaling: The case of aviation security. Terrorism and Political Violence, 25(5), 777-797.
https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/09546553.2012.699906
-Ghobrial, A., & Irvin, W. A. (2004). Combating air terrorism: Some implications to the aviation industry. Journal of Air Transportation, 9(3).
http://webhome.auburn.edu/~johnsrd/4160/Readings/Combating%20Air%20Terrorism.pdf
- Karpenko, A.(1993). Russian missiles: 1943–1993 (St. Petersburg).
- Kozhushko, E. (2000). Modern Terrorism: An Analysis of Modern Trends. Harvest.
- Kalfoglou, S. (2019). Aviation Security: Illusion of Safety or Reality?, Lectio Socialis, 3(1), 1-8.
- LaBrecque, B. (2017). Terrorism and General Aviation. The Journal of Public and Professional Sociology, 9(2), 6.
https://digitalcommons.kennesaw.edu/jpps/vol9/iss2/6/
- Hunter, T. (2001). The proliferation of MANPADS. Jane’s Intelligence Review, 13(9).
https://www.ojp.gov/ncjrs/virtual-library/abstracts/proliferation-manpads
- Inan, T. T. (2021). The Historical Development Of Civil Aviation Security With Applications Of Time Series Modelling. The Collegiate Aviation Review International, 39(1).
http://156.110.192.75/ojs-2.4.8/index.php/CARI/article/view/8055
- Radomyski, A., & Bernat, P. (2018). Contemporary Determinants of Organising Effective Protection of Civil Aviation Against Terrorism. Transportation research procedia, 35, 259-270.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2352146518303612