خسارت ناشی از کاهش ارزش پول در حقوق ایران و انگلستان

محورهای موضوعی : تحقیقات حقوقی بین المللی

سمیه تفقدی زارع ¹

1 - دانشگاه پیام نور

تاریخ دریافت : 1396/07/12 تاریخ پذیرش : 1396/08/17 تاریخ انتشار : 1395/09/01

کلید واژه: خسارت, تأخیر تأدیه, ارزش پول, حقوق ایران و انگلستان,

چکیده مقاله :

ارزش پول ، همواره در حال کاهش است و گسترش نقدینگی در جامعه، سبب کاهش قدرت خرید شده، بر اثر توّرم از ارزش حقیقی پول می کاهد؛ به گونه ای که اگر شخص، مدّت مدیدی عین پول خویش را در گوشه ای نگه دارد، فقط از نظر شکلی، پول خود را نگه داشته؛ ولی از نظر اقتصادی از ارزش تهی شده است. در سالهای اخیر که از یک طرف اکثر قرضها و معاملات مدت دار اشخاص حقیقی و حقوقی چون بانکها با پول رایج است و از طرف دیگر اقتصاد دچار تورم های بالاست، طلبکاران در اثر تأخیر تأدیه مواجه با خسارت کاهش ارزش بدهی می شوند. برخی اندیشمندان برای حل مشکل تأخیر تأدیه، به عنوان خسارت تمسک می کنند و معتقدند طلبکار حق دارد خسارتهای وارد از ناحیه تأخیر تأدیه به ویژه خسارت ناشی از کاهش ارزش پول را از تأخیر کننده دریکاهش کند؛ مخصوصاً اگر ضمن قرارداد به چنین حقی توافق کنند. هدف مقاله حاضر بررسی خسارات ناشی از کاهش ارزش پول در حقوق دو کشور ایران و انگلستان بوده و در پایان نیز مشترکات و تفاوتهای موجود در حقوق هر دو کشور ارائه خواهد شد. در این تحقیق از روش تحلیلی توصیفی استفاده شده است.

منابع و مأخذ:

 

فهرست منابع و ماخذ:

الف) منابع فارسی

1. امامی، سید حسن، حقو ق مدنی جلد ۱، ناشر: کتاب فروشی اسلامیه،1351.

2. امینی، علیرضا، موضوع شناسی پول و جایگاه آن در احکام فقهی کاهش ارزش پول. مجله جستارهای اقتصاد ایران دوره 4، شماره 8، 1386.

3. جعفری، جمیله و احمد باقری، مبانی فقهی و حقوقی مشروعیت ضمان دولت در پرداخت خسارت ناشی از کاهش ارزش پول، دو فصلنامه مطالعات فقه و حقوق اسلامی، سال ششم، شماره ۱۰،۱۳۹۳.

4. خوئینی، غفور، تعدیل قضایی قرارداد در اثر کاهش ارزش پول. فصلنامه حقوق خصوصی. دوره 2، شماره 4، 1392.

5. دفتر همکاری حوزه و دانشگاه؛ پول در اقتصاد اسلامی؛ تهران: سازمان مطالعه و تدوین علوم انسانی دانشگاه‌ها، سمت،1374.

6. رحیمی بروجردی، علیرضا، بررسی تأثیر کاهش ارزش پول بر تراز پرداخت‌های جمهوری اسلامی ایران. تهران: سومین سمینار سیاست‌های پولی و مالی، 1372.

7. ستاری، ابراهیم، مسئولیت ناشی از تعهدات پولی با تأکید بر کاهش ارزش پول از دیدگاه حقوق ایران و اسلام. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تبریز. دانشکده علوم سیاسی، 1392.

8. سرخوش، جواد، ربای قرضی و معاوضی با بررسی نقش کاهش ارزش پول (از دیدگاه فقهی). پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه امام صادق(ع). دانشکده معارف اسلامی، 1389.

9. شریفی، هاشم، بررسی تطبیقی ایفاء تعهدات پولی در حقوق ایران و انگلیس. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره). دانشکده حقوق، 1389.

10. طباطبائی، سید محمدصادق و پگاه سرمدی، بررسی فقهی و حقوقی قابلیت جبران ضرر ناشی از کاهش ارزش پول، دو فصلنامه فقه و حقوق اسلامی، سال پنجم، شماره ۱۰،۱۳۹۴.

11. عبداللهی، محمود، مبانی فقهی اقتصاد اسلامی، قم: دفتر انتشارات اسلامی،1371.

12. عظیمی، هادی، جبران کاهش قدرت خرید در اثر مرور زمان. تهران انتشارات تکرنگ. چاپ اول، 1388.

13. قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور کیفری، مصوب 28/6/1378

14. قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 12/1/1379

15. منتظر ظهور، محمود، اقتصاد ( خرد و کلان)، تهران، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران،1353.

16. موسوی بجنوردی، سید محمد، پول و تورم، مجله رهنمون، ش 6،1372.

17. موسوی خمینی (امام)، روح الله، تحریرالوسیله، ج 2، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1368 ش.

18. میرجلیلی، حسین، جبران کاهش ارزش پول ؛ نظریه و کاربرد. جستارهای اقتصادی ایران. شماره4،1384

19. میر مغزی، سید حسین، اقتصاد کلان با رویکرد اسلامی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی،1384.

20. نظریه شماره 8047/7 ـ 30/9/1382 اداره کل حقـوق و تدوین قوانین قوه قضائیه

21. نظری، حسن آقا ، نظریه پردازی اقتصاد اسلامی (امکان نظریه پردازی علمی اقتصاد اسلامی و روش آن، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و سازمان سمت،1385.

22. نوفرستی، محمد، بررسی تأثیر سیاست‌های پولی و ارزی بر اقتصاد ایران در چارچوب یک الگوی اقتصاد سنجی کلان پویا مجله تحقیقات اقتصادی، شماره70،1384.

23. هاشمی شاهرودی، سـید‌ مـحمود، احکام فقهی کاهش ارزش پول، فقه اهل‌بیت، ش 2،1374.

24. یوسفی، احمد علی،  پول جدید از نگاه اندیشمندان، فقه اهل بیت، ش 16،1377.

25. یوسفی، احمد، جبران کاهش ارزش پول در دیون و روابط مالی. مجموعه: مقالات عمومی فقه و حقوق اقتصادی، 1395

26. یوسفی، احمد، راههای جبران کاهش ارزش پول در سپرده‌های بانکی. مجله اقتصاد اسلامی. سال چهارم. شماره 3، 1383.

ب) منابع عربی:

27. صدر، سید محمدباقر، الاسلام یقود الحیاه؛ بیروت: دارالتعارف للمطبوعات،1382.

منابع لاتین:

28. John Adams, Understanding Contrac law,Fontana , 1987.