بررسی عملکرد و کیفیت علوفه توده‌های بومی اسپرس (Onobrychis viciifolia Scop.) در منطقه اصفهان
محورهای موضوعی : بوم شناسی گیاهان زراعیسعید دوزاده امامی 1 , محمد علی علیزاده 2 , مرضیه اله دادی 3 , حسین زینلی 4 , صادق جلالی 5
1 - بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (AREEO)، اصفهان، ایران
2 - سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی(AREEO) ، تهران، ایران
3 - گروه اکوفیزیولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
4 - سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی(AREEO) ، تهران، ایران.
5 - بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (AREEO)، اصفهان، ایران.
کلید واژه: اسپرس, توده بومی, پروتئین خام, کیفیت علوفه, عملکرد ماده خشک, نسبت برگ به ساقه,
چکیده مقاله :
اسپرس (Onobrychis viciifolia Scop.) یکی از گیاهان علوفه ای مهم است که به دلیل سازگاری های ویژه و کیفیت علوفه، در بسیاری از مناطق ایران کشت می شود. آزمایشی مزرعه ای در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار از سال 1392 تا 1395 در ایستگاه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان انجام شد. 20 توده بومی از مناطق مختلف ایران، مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات مورفولوژیکی، عملکرد و کیفیت علوفه اندازه گیری شد. بر اساس نتایج بدست آمده، در میان توده ها اختلاف کمتر از 10 روز بین حداقل تا حداکثر روز از زمان کشت تا گلدهی، وجود داشت. در سال دوم، مراحل فنولوژیکی (شروع رشد بهاره، زمان گلدهی) در تاریخ های زودتری نسبت به سال اول، بوقوع پیوست. حداکثر تعداد برگ (127 عدد) از توده اشنویه و حداکثر نسبت برگ به ساقه (5/2) از توده 2759، حاصل شد. در بین توده های مختلف، پلی کراس، بیشترین محتوای ماده خشک (27/31 درصد) و عملکرد علوفه خشک در واحد سطح (3/3179 کیلوگرم در هکتار) را تولید کرد. همچنین، توده های اسپرس، کیفیت متفاوتی داشتند. بیشتر جمعیت ها از نظر عملکرد و کیفیت، برای تغذیه دام مناسب بودند. با توجه به وجود تنوع در بین جمعیت ها از نظر صفات مختلف، از هر جمعیت می توان برای اهداف مختلفی از جمله برنامه های اصلاح نژاد، حفاظت از خاک و تولید عملکرد ماده خشک بالا، استفاده کرد. بطور کلی برای تولید علوفه، جمعیت هایی مانند 3001 و 13535 (متحمل به بیماری سفیدک سطحی) با عملکرد و کیفیت علوفه قابل قبول را می توان در شرایط آب و هوایی اصفهان، توصیه نمود.
Sainfoin (Onobrychis viciifolia Scop.) is one of the most important ancient fodder plants with special adaptability and quality that is cultivated in many parts of Iran. A field experiment in form of complete block design with three replications was conducted in Research Station of Agricultural and Natural Resources Research of Isfahan province during 2013- 2015. Twenty native populations from various regions of Iran were tested. Morphological characteristics, yield and fodder quality of plants was measured. According to results, there was less than 10 days difference among populations from planting to flowering stage. The phenological stages (beginning of spring growth, flowering time) in the second year began earlier than that of the first year. Maximum leaf number (127) and leaf/stem ratio (2.5) were obtained in Oshnavieh and 2759, respectively. PLC produced the highest dry matter content (31.27%) and dry forage yield (3179.3 kg ha-1) among populations. Populations also differed in terms of fodder quality. Most populations had adequate yield and quality potential for livestock feeding. Regarding variation in different traits among populations, each population can be used for different goals such as breeding programs, soil conservation and production of high dry matter yield. In generally, 3001 and 13535 populations (tolerant to powdery mildew disease) with acceptable forage yield and quality can be recommended in Isfahan climatic conditions.
_||_