بررسی رده شناختی زبان گیلکی بیه‌پسی براساس مؤلفه های بیست و چهارگانۀ درایر
محورهای موضوعی : زبان، گویش ها و ادبیات شمال کشور (گیلکی، مازنی، طبری و غیره))
تینا چهارسوقی امین
1
(دانشجوی دکتری زبانشناسی همگانی. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات قم)
کلید واژه: همگانی های زبانی, رده شناسی زبان, زبان گیلکی, مولفه های جهانی درایر,
چکیده مقاله :
رده شناسی شاخه ای از زبان شناسی است که به مطالعۀ شباهت های ساختاری بین زبان های مختلف بدون درنظر گرفتن پیشینۀ آنها می پردازد. تاکید مطالعات رده شناختی بر همگانی های زبانی می باشد. مؤلفه های بیست وچهارگانه درایر یکی از همگانی های اساسی در مطالعۀ ترتیب واژه است. در پژوهش پیش رو با تاکید بر این مسأله که رده ها هرگز قطعی نخواهند بود، به مشخص کردن ردۀ زبان گیلکی بیه پسی و مقایسۀ آن با زبان فارسی پرداخته ایم. براساس این تحقیق می توان گفت زبان گیلکی دارای شانزده مؤلفه از زبان های فعل پایانی قوی (فعل پس از مفعول) و شانزده مؤلفه از زبان های فعل میانی قوی (فعل پیش از مفعول) می باشد. شاید بتوان گیلگی بیه پسی را به گروه زبان های فعل پایانی قوی نسبت داد که به علت ترتیب آزاد واژه در برخی از مؤلفه ها در حال گذار و تغییر به سوی گروه فعل میانی قوی است. می توان انتظار داشت زبان گیلکی نیز به مانند زبان فارسی به علل مختلف در این مرحلۀ گذار قرار دارد.
Typology is a branch of linguistics studies which, regardless of their background, focuses on the structural similarities between different languages; in order to establish a basis for categorizing and classifying the following languages and essentially has a fundamental difference with languages historical comparison. Typological studies focus on language universals and establishing the languages class regarding these universals. Systematic study of language variation is the main objective of these studies. Meanwhile Dryer's group of the twenty-four word order correlation is one of the basic universals in word order survey. Typological study of Iran's local languages aside of better understanding, has an important role in cognitive perspective of their rich history. In the following research with emphasizing on the fact that classes will not be decisive in determine, it is tried to classify the mentioned language in the comparison of Persian
احمدیپور، طاهره (1391)."بررسی ردهشناختی سازهها"، مجله رشد آموزش زبان و ادب فارسی، صص 61-63.
دبیرمقدم، محمد(1392). ردهشناسی زبانهای ایرانی، تهران: انتشارات سمت.
رابینو.ه.ل،(1366) . ولایات دالمرز ایران، گیلان، ترجمۀ جعفر خمامیزاده. رشت. انتشارات طاعتی.
رضاپور، ابراهیم(1393)."ترتیب واژه در سمنانی از منظر ردهشناسی زبان"،مجله جستارهای زبانی، انتشار آنلاین شهریور 1393.
فخرایی، ابراهیم (1359). ادبیات گیلان. رشت. نشر گیلکان.
گلفام، ارسلان( 1379)."شباهتها و تفاوتهای زبانی: جهانیها و ردهشناسی"، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، صص 171- 190.
غلامی، محبوبه (1389)." نشانداری ردهشناختی در زبان فارسی"، مجله دستور، ش6، صص208-236.
منصوری، مهرزاد(1388)."بررسی مجهول در زبان فارسی بر پایه ردهشناسی زبان"، مجله دستور، ش5، صص156-170.
Croft,W.(2003).Typology and Universals.Cambridge: Cambridge University press.
Dryer, M. (1992)."The Greenbergian Word Order Correlations".Language, Vol.68, No.1,pp.81-138.
Keenan,E. & B. Comrie (1977). "Noun phrase accessibility and universal grammar". Linguistic Inquiry, 8:63-99.