مقدمه: از خود بیگانگی تاثیر منفی زیادی بر افت عملکردهای افراد دارد. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد و مولفه‌های از خود بیگانگی در دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه اصفهان انجام شد. روش پژوهش: این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا کیفی بود. جامعه پژوهش خبرگان دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه اصفهان در سال 1400 بودند که طبق اصل اشباع نظری 20 نفر از آنها با روش‌های نمونه‌گیری هدفمند و گلوله‌برفی به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل فرم اطلاعات جمعیت‌شناختی و مصاحبه نیمه‌ساختاریافته بودند که روایی مصاحبه‌ها با روش مثلث‌سازی تایید و پایایی کدهای استخراج‌شده با روش بازآزمایی دو هفته‌ای 88/0 به‌دست آمد. داده‌ها با روش‌های کدگذاری باز، محوری و انتخابی در نرم‌افزار MAXQDA تحلیل شدند. یافته‌ها: تحلیل داده‌ها نشان داد که از خود بیگانگی 205 شاخص، 29 مولفه و 7 بعد داشت. ابعاد شامل از خود بیگانگی فراسازمانی (با 5 مولفه انسان‌زدایی در کار، آنومی فرهنگی و اجتماعی، اثرات و ارزش‌های جامعه صنعتی، بیگانگی اجتماعی و باورهای فرهنگی)، از خود بیگانگی سازمانی (با 13 مولفه ضعف در مدیریت استعدادها، ضعف جامعه‌پذیری سازمانی، مدیران غیرحرفه‌ای و ضعیف، بیگانگی سازمانی، ضعف ارتباطات بین‌فردی در سازمانی، تنش و تعارض سازمان، ضعف قوانین و مقررات، سیستم نظارت و کنترل ناکارآمد، بی‌نظمی سازمانی، فرهنگ سازمانی مبتنی بر ساخت، فساد و رانت‌خواری، سبک مدیریت استبدادی و بی‌قدرتی در کار)، از خود بیگانگی شغلی (با 4 مولفه احساس بی‌معنایی در کار، عدم انگیزش شغلی، ابهام در نقش و وظایف و سرخوردگی شغلی و سازمانی)، از خود بیگانگی فردی (با 4 مولفه ناتوانی در کار، عزت‌نفس پایین، اختلالات روانشناختی و فقدان اخلاق‌مداری کارکنان)، نگرش‌های رفتاری و سازمانی نامطلوب (با 1 مولفه)، خستگی شغلی (با 1 مولفه) و بیزاری و تنفر از کار (با 1 مولفه) بودند. نتیجه‌گیری: ابعاد و مولفه‌های شناسایی‌شده برای از خود بیگانگی می‌تواند برای متخصصان و برنامه‌ریزان سازمانی تلویحات کاربردی بسیاری داشته باشد و آنان بر اساس ابعاد و مولفه‌های شناسایی‌شده می‌توانند برنامه‌هایی برای کاهش از خود بیگانگی کارکنان طراحی و اجرا نمایند. تفاصيل المقالة