این مقاله به توسعه مدلی مفهومی به منظور بررسی و تحلیل هزینه‌های اثر گذار بر فرآیند پشتیبانی در شرکت‌های کوچک و متوسط در صنایع غذایی و خودرو اختصاص دارد و در آن با اتکا بر ادبیات موضوع در حوزه لجستیک و مطالعات موردی انجام شده در شرکت‌های مذکور تأثیر طرح هدفمندی یارانه‌ها بر هزینه‌های لجستیک و راهکارهای کاهش هزینه مورد مطالعه قرار گرفته است. در این پژوهش از ترکیب روش‌های کیفی نظیر مصاحبه و روش‌های کمی نظیر فرآیند تحلیل سلسله مراتبی موسوم به AHP و تحلیل های آماری استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که در سطح کلان هزینه‌های لجستیک به هفت گروه هزینه حمل و نقل، نگهداری موجودی، انبارداری، پردازش سفارش و سیستم‌های اطلاعات، جابه‌جایی، اندازه دسته سفارش و هزینه‌های مربوط به سطح خدمات مشتریان قابل تقسیم است که بر حسب نوع صنعت، اهمیت نسبی آن‌ها متفاوت است. به کارگیری روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی بر روی هزینه‌های لجستیک در شرکت‌های مورد مطالعه نشان داد که سهم عمده در این هزینه‌ها به حمل و نقل، توزیع و هزینه‌های سرمایه موجودی اختصاص دارد. در مقایسه هزینه‌های لجستیک قبل و بعد از اجرای مرحله اوّل طرح هدفمندی یارانه‌ها در شرکت پگاه 48/1% و در شرکت فنرسازی زر 42/2% در درآمد حاصل از فروش افزایش داشته است. بیشترین تأثیر اجرای طرح در این افزایش بر روی هزینه‌های حمل و نقل به دلیل آزادسازی قیمت‌های حامل‌های انرژی و هزینه‌های نگهداری موجودی به دلیل شرایط متغیر کسب و کار و مقابله با مخاطرات بیرونی بوده است که ناگزیر به افزایش حجم موجودی انبارهای خود شده‌اند. توسعه سیستم مدیریت هزینه‌های لجستیک در مفهوم هزینه کل، برنامه ریزی‌ها در راستای کنترل لجستیک و بهینه سازی زمان و مقدار خرید از جمله راهکارهای مشترک در دو شرکت مورد مطالعه در جهت کاهش هزینه‌های لجستیک و قیمت تمام شده محصولات است. رابطه بین راهکارها و کاهش هزینه با استفاده از آزمون ناپارامتریک دوجمله‌ای (Binomial) بررسی و راهکارها با آزمون آماری فریدمن اولویت‌بندی شده‌اند. تفاصيل المقالة