ترادف یکی از انواع روابط معنایی و از مباحث لغوی است که در متون فقه اللغه، اصول و تفسیر در مباحث ادبی مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته است. اندیشمندان در مورد وقوع ترادف در قرآن کریم، بر یک رأی و نظر نیستند. زمخشری از جمله مفسران ادیبی است که تفسیر وی از کم نظیرترین تفاسیر ادبی به شمار می‌آید. طبرسی نیز از مفسران بزرگ معاصر زمخشری بوده و در فنون ادبی چیره دست بوده است. لذا تفسیر مجمع البیان نیز در زمره تفاسیر ادبی به شمار می‌آید. بررسی تطبیقی کشاف و مجمع البیان نشان‌گر آن است که زمخشری با بهره‌گیری از الفاظی چون متقاربان و معنی واحد برخی از واژگان را مترادف با یکدیگر تلقی کرده و در مواردی میان الفاظ به ظاهر مترادف، به تفاوت‌های معنایی اشاره می‌کند. طبرسی نیز بسیاری از لغات را با الفاظی نظیر متقارب المعنی، نظائر و بمعنی واحد هم‌معنا و مترادف دانسته است، گرچه در برخی مواقع نیز به تفاوت معنایی برخی واژه‌ها اشاره می‌نماید. در واقع می‌توان چنین گفت که این دو مفسر علی‌رغم هم معنا دانستن برخی واژگان، از آنجا که قائل به فروق الفاظ نیز می‌باشند، ترادف جزئی در قرآن را پذیرفته‌اند و نمی‌توان گفت این دو از منکران ترادف هستند چنانکه برخی گفته‌اند. تفاصيل المقالة

عدم‌وجود نام امام‌علی(ع) در متن قرآن‌کریم، از یک‌سو، پاره‌ای از اخباریان‌شیعه را برانگیخته تا به‌استناد برخی از روایات، از حذف نام آن‌حضرت از قرآن‌کریم، سخن بگویند و ازسوی‌دیگر، برخی از مخالفان شیعه آن را ابزار شبهه افکنی در خلافت بلافصل امام علی(ع) قرار داده اند؛ عدم‌ذکر نام در نصّ تنزیلی قرآن‌کریم، مبتنی بر علل و مصالح متعدّدی است؛ یکی‌از ‌دلایلی که تاکنون مورد بررسی علمی قرار نگرفته، سنّت آزمون‌الهی در خلافت پیامبر اعظم(ص) است. پژوهۀ پیشِ‌رو، با روش توصیفی-تحلیلی و بااستناد به‌آیات، روایات وشواهد‌تاریخی،رفتار گروه‌های دخیل در آزمون شناخت و پیروی از رهبر الهی را در جامعۀ معاصر نبوی ، مورد بررسی قرارداده ‌‌‎‌و سپس نقش بی‌بدیل عدم‌ذکر نام امام‌علی(ع) درآشکارسازی منویات باطنی افراد وتحقّق بهینۀ این آزمون مهمّ را باز نمایانده‌است. همچنین در فرض ذکر نام، پیامدهای احتمالی خطرناکتر آن را، پیش رو نهاده‌است.ضمنا پیش از ورود به بحث آزمون الهی، با بیان مراد برخی روایاتِ مدّعیِ ذکر نام، شبهۀ آن برطرف شده است. تفاصيل المقالة