بر پایه مستندات و اشعار شاهنامه می توان ساختار کلی انواع حکومتهای باستانی و چگونگی آیین کشور داری آنها را مورد بررسی قرار داد . فردوسی، روایات مربوط به ساختارهای کلی حکومتهای پادشاهی پیش از اسلام و معیارهای مقبولیت، حکومت وفرمانروایی آنها را، در پنجاه روایت وبه صورت داستان آورده است .مهم ترین این مطالب، اغلب در ابتدای هر روایت یا داستان و نیز در خلال داستانهای متعدد که به لحاظ سیاسی حائز اهمیت می باشند، ایراد گردیده است. فردوسی ضمن نقل داستان ، آن بخش هایی را که از یک جهت، آشکار کننده ساختار حکومت های ایرانی و حتی غیر ایرانی ،قبل از اسلام و از جهت دیگر، مربوط به ضوابط هر یک از آنهاست، از دیدگاه خود مورد ارزیابی قرار داده است. فردوسی دربوته ی آزمایش تاریخ، پنجاه دوره پادشاهی را سخته وسنجیده وبه امتحان کشیده واعمال ،اقوال وکردار آنان را ازتنزل تاترقی مورد بررسی و ارزیابی قرار داده است. بنابراین می توان بر پایه متون و روایات شاهنامه ساختار انواع حکومتهای باستانی و چگونگی رسمیت ومقبول داشتن آنها را دریافت ، ضمن این که از دیدگاه خود فردوسی در شاهنامه هم می توان آگاه شد. در شاهنامه نمونه های دیگری نیز وجود دارد که با مقایسه آنها ، تشخیص وجوه تمایز واوصاف انها در داد،عدل یا بیداد پادشاهان ، میسر می گردد. کلید واژه: شاهنامه، فردوسی، آیین کشور داری ،حکومت های پادشاهی قبل و بعد از اسلام، مقبولیت حکومتهای پادشاهی. تفاصيل المقالة