نظر به اهمیت و گسترش بهره مندی از گونه های معرف در برآورد پویایی و پایداری زیست بوم های طبیعی، این پژوهش با هدف ارزیابی و اندازه گیری گلسنگ های پوست زی به عنوان شاخص زیستی در جنگل های شمال در منطقه نوشهر صورت پذیرفت. بدین منظور، گونه های گلسنگ در توده های بهره برداری شده و مدیریت نشده (شاهد) راش در سه پارسل 209، 234 و 241 از بخش 2 شوراب از طرح جنگل داری گلبند در شهرستان نوشهر (استان مازندران) مورد بررسی قرار گرفت. در اجرای این تحقیق از قاب هایی با ابعاد 40×60 سانتی متری برای برداشت نمونه های گلسنگ پوست زی در سطح هر پایه درختی استفاده گردید. سپس با استفاده از تحلیل گونه های شاخص (IV)، میزان تعلق پذیری گونه های گلسنگ در هر توده بررسی و تفکیک شد. نتایج این پژوهش نشان داد که 8 گونه گلسنگ متعلق به 7 جنس و 5 خانواده در جنگل های بهره برداری شده و 15 گونه گلسنگ متعلق به 13 جنس و 10 خانواده در توده مدیریت نشده ثبت گردید. گونه های گلسنگی Graphis scripta، Pertusaria albescens، Opegrapha vulgata، Lepraria lobificansو Parmotrema perlatum به عنوان معرف توده های شاهد و گونه هایLecanora thysanophora ، Flavoparmelia caperata و Ramalina thrausta معرف توده های بهره برداری شده در این پژوهش تفکیک و معرفی گردیدند. بر این اساس حضور یا عدم حضور این گونه ها در زیست بوم های طبیعی می تواند شاخص مناسبی در ارزیابی اقدامات مدیریتی در جنگل های راش در منطقه مورد بررسی باشد. در یک نتیجه گیری کلی می توان بیان نمود که گونه های معرف در توده های بهره برداری شده و شاهد متفاوت بودند که نشان می دهد بهره برداری جنگل سبب تغییر شرایط محیطی و عدم حضور برخی عناصر رویشی گلسنگی شده است. تفاصيل المقالة

اگرچه نگرانی‌هایی در مورد تاثیر تغییر اقلیم بر روی جنگل‌ها وجود دارد، اما اثر تغییرات اقلیمی آینده بر گونه‌های درختان در جنگل‌های هیرکانی کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است. تاثیر تغییر اقلیم بر پراکنش گونه‌ها معمولا منجر به جابه‌جایی گونه‌ها به ارتفاعات و عرض‌های جغرافیایی بالاتر می‌شود. گونه ممرز (Carpinus betulus) فراوان‌ترین گونه درختی در جنگل‌های هیرکانی است که در بخش زیادی از شمال ایران پراکنش دارد. در این مطالعه، تاثیر تغییر اقلیم بر تغییر ارتفاع از سطح دریای گونه ممرز با استفاده از مدل‌های پراکنش گونه‌ای برای حال حاضر، سال‌های 2050 و 2070 میلادی تحت سناریوهای مختلف تغییر اقلیمی مورد بررسی قرار گرفته است. در این پژوهش به‌منظور ارزیابی عملکرد مدل‌های پراکنش گونه‌ای از آماره‌های مختلف شامل Sensitivity ،KAPPA ،AUC ،TSS و Specificity استفاده شد. بر اساس معیارهای ارزیابی مدل، مدل جنگل تصادفی کارایی بالاتری نسبت به سایر مدل‌ها در پراکنش گونه ممرز در شمال ایران داشت. پیش‌بینی آینده مدل‌های پراکنش گونه‌ای نشان داد تغییرات آب‌وهوایی تاثیر منفی در پراکنش ممرز خواهد داشت که باعث کاهش چشمگیر مناطق دارای پتانسیل حضور این ‌گونه تحت سناریوهای RCP2.6 (خوش‌بینانه‌ترین سناریو) و RCP8.5 (بدبینانه‌ترین سناریو) در سال‌های 2050 و 2070 میلادی خواهد شد. نتایج نشان داد گونه ممرز در حال حاضر بیشترین پتانسیل حضور تا ارتفاع 1000 متر از سطح دریا را دارد ولی تا ارتفاع 2500 متر هم گسترش دارد و با تغییر اقلیم بیشترین پتانسیل حضور را در ارتفاع بیشتر از 1000 متر از سطح دریا خواهد داشت. اگرچه مکانیزم‌های بسیار پیچیده‌ای پراکنش گونه‌های درختی در مناطق کوهستانی را توجیه می‌کند، اما اقلیم یکی از مهم‌ترین این مکانیزم‌ها است و نتایج این پژوهش می‌تواند معیاری برای برنامه‌ریزی آینده در جنگل‌های هیرکانی باشد. تفاصيل المقالة

حفاظت از تنوع زیستی یکی از نگرانی‌های جهانی محسوب می‌شود و نیاز به مدیریت جنگل به‌ عنوان اکوسیستم پیچیده و نقش حیاتی آن در حفظ تنوع زیستی، به طور گسترده‌ای مورد پذیرش قرار گرفته است. خرد زیستگاه‌های درختی بر اساس خطوط میزان و به روش انتخابی و بر پایه متد لاریو و همکاران به طور دقیق تعیین شدند. پارامترهای اندازه گیری اعم از شیب، ارتفاع، میزان رطوبت، دما، نور و بافت خاک اندازه گیری شدند و در نهایت با استفاده از نرم افزار Pc-ordwin نسخه 4/5 و آزمون آنالیز چندمتغیره (CCA)، عوامل محیطی اثرگذار بر خردزیستگاه های مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد در پارسل شاهد، دما با نور، شیب، ارتفاع و بافت خاک رابطه مستقیم دارد و میانگین وزنی نور، ارتفاع، خاک و همبستگی مثبت در این پارسل بیشتر است، درحالی که در پارسل مدیریت شده خلاف آن است. خردزیستگاه های درختی موجود در پارسل شاهد و مدیریت شده، تحت تاثیر شرایط محیطی متفاوتی به وجود آمده اند. با توجه به نتایج حاصل از آزمون CCA و با توجه به نوع اقدامات مدیریت مدنظر می توان با افزایش یا کاهش عوامل محیطی قید شده، جنگل را به سمت نوع مدیریت مدنظر سوق داد. تفاصيل المقالة

مطالعات اکولوژی جاده برای پایش تأثیر جادههای جنگلی بر تنوع زیستی بسیار مهم و ارزشمند است. این مطالعه بمنظور بررسی اثرگذاری جادههای جنگلی بر تنوع زیستی گونههای علفی، زادآوری درختی و گلسنگ در جنگلهای کلاردشت انجام شد. نمونهبرداری ها در قالب قطعات نمونه با فاصله 0، 15، 45 و 75 و 105 متری از حاشیه جاده در دو منطقه جنگلی شاهد و بهرهبرداری شده انجام شد. شاخص‌های مورد استفاده غنای گونهای مارگالف، تنوع زیستی شانون-وینر و شاخص یکنواختی Pielou’s بودند. اثرات جاده‌ها بر تنوع پوشش گیاهی در رابطه با خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک نیز بررسی گردید. نتایج نشان داد که جادهسازی در توده بهرهبرداری شده در مقایسه با شاهد، سبب تخریب زادآوری درختی، علفی و گلسنگ شده، اما خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک تحت تاثیر قرار نگرفته است. با افزایش فاصله از جاده بوضوح تنوع و غنای زادآوری در هر دو منطقه شاهد و بهرهبرداری شده افزایش یافته و از شاخص یکنواختی کاستهشده است. در مقابل، تنوع و غنای گونه‌های علفی کاهش معنی‌‌داری از خود نشان داده است. این مطالعه فواصل 15 تا 45 متری را محدوده اثر بافری حاشیه جاده بر شاخصهای تنوع زیستی و غنای زادآوری درختی، پوشش علفی و گلسنگها گزارش مینماید. اکثر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک نیز با افزایش فاصله از جاده افزایش یافته است. همچنین بین اکثر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک با زادآوری درختان و گونههای علفی همبستگی معنی داری وجود داشت. تفاصيل المقالة

زمینه و هدف: برای کمّی سازی واکنش تاج‌پوشش درختان نسبت به تغییرات محیط، از مشخصه های شاخص سطح برگ (LAI) و تاج پوشش استفاده می شود که به عنوان مشخصه های نورسنجی تاج پوشش شناخته می شوند. با دخالت جاده سازی در جنگل، مشخصه های نورسنجی تاج پوشش تغییر می کند. بنابراین هدف از این پژوهش، بررسی مقادیر LAI و تاج پوشش در حاشیه جاده های درجه دو جنگلی و مقایسه آن با مقدار مشخصه های یاد شده در تیپ راش-ممرز است.روش بررسی: این مطالعه در بخش یک طرح جنگلداری لنگا در شهرستان کلادرشت انجام گرفت. در پارسل بهره برداری شده، به صورت تصادفی 10 خط نمونه به صورت عمود بر جاده در دامنه خاکریزی این جاده که در سال 1363 احداث شده است، پیاده شد و در تیرماه 1398، در فواصل صفر (حاشیه جاده)، 15، 45، 75 و 105 متری اقدام به عکس‌برداری از تاج پوشش (در سه تکرار با مجموع 30 عکس در هر فاصله از جاده)، با روش عکس برداری نیم کروی انجام شد. سپس مقادیر مشخصه های یاد شده در نرم‌‌‌افزار GLA با توجه به حلقه شماره چهار این نرم افزار، مورد پردازش قرار گرفت.یافته ها: براساس آزمون ANOVA، مقادیر تاج پوشش و LAI در بین فواصل مختلف از جاده های جنگلی متفاوت است و براساس آزمون توکی، مقدار مشخصه های یاد شده در فاصله صفر متر از جاده (حاشیه جاده) به طور معنی داری کمتر از دیگر فواصل است (001/0p<).بحث و نتیجه گیری: به دلیل این که این جاده جز جاده های درجه دو در جنگل به شمار می آید و تردد در آن به ندرت انجام می گیرد و از سوی دیگر بهره برداری به صورت تک گزینی درختی (با شدت دخالت کم) در این جنگل انجام شده، بنابراین جنگل در این منطقه با مرور زمان توانسته است اثرات منفی جاده سازی را تعدیل نماید و تنها در حاشیه جاده تاثیر معنی داری بر مقادیر مشخصه های یاد شده مشاهده می شود. تفاصيل المقالة