اثر جادههای جنگلی بر تنوع پوشش گیاهی و ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک در جنگل های کلاردشت
افشین ارجمند 1 , هادی کیادلیری 2 , فرید کاظم نژاد 3 , مجید اسحق نیموری 4
1 - دانشجوی دکتری علوم محیط زیست، گروه علوم جنگل و محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات،
2 - دانشیار گروه محیط زیست و جنگل، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
3 - استادیار، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه دانشگاه آزاد اسلامی، واحد چالوس، ایران.
4 - استادیار گروه جنگلداری، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران.
الکلمات المفتاحية: ", جاده", , ", خاک", , ", غنا", , ", گونه علفی", ,
ملخص المقالة :
مطالعات اکولوژی جاده برای پایش تأثیر جادههای جنگلی بر تنوع زیستی بسیار مهم و ارزشمند است. این مطالعه بمنظور بررسی اثرگذاری جادههای جنگلی بر تنوع زیستی گونههای علفی، زادآوری درختی و گلسنگ در جنگلهای کلاردشت انجام شد. نمونهبرداری ها در قالب قطعات نمونه با فاصله 0، 15، 45 و 75 و 105 متری از حاشیه جاده در دو منطقه جنگلی شاهد و بهرهبرداری شده انجام شد. شاخصهای مورد استفاده غنای گونهای مارگالف، تنوع زیستی شانون-وینر و شاخص یکنواختی Pielou’s بودند. اثرات جاده‌ها بر تنوع پوشش گیاهی در رابطه با خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک نیز بررسی گردید. نتایج نشان داد که جادهسازی در توده بهرهبرداری شده در مقایسه با شاهد، سبب تخریب زادآوری درختی، علفی و گلسنگ شده، اما خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک تحت تاثیر قرار نگرفته است. با افزایش فاصله از جاده بوضوح تنوع و غنای زادآوری در هر دو منطقه شاهد و بهرهبرداری شده افزایش یافته و از شاخص یکنواختی کاستهشده است. در مقابل، تنوع و غنای گونههای علفی کاهش معنی‌‌داری از خود نشان داده است. این مطالعه فواصل 15 تا 45 متری را محدوده اثر بافری حاشیه جاده بر شاخصهای تنوع زیستی و غنای زادآوری درختی، پوشش علفی و گلسنگها گزارش مینماید. اکثر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک نیز با افزایش فاصله از جاده افزایش یافته است. همچنین بین اکثر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک با زادآوری درختان و گونههای علفی همبستگی معنی داری وجود داشت.
