شناسایی دقیق عوامل طراحی و عمکردی مؤثر بر پیدایش و افزایش آب بدون درآمد و کاهش میزان تأثیر این عوامل، از جمله راهکارهای کارامد در مدیریت بهینه شبکه توزیع آب شهری و حفظ منابع مالی می‌باشد. در این تحقیق با استفاده از مراجع و تجربه متخصصین در حوزه شبکه‌های توزیع آب، عواملی که در پیدایش اجزای آب بدون درآمد نقش دارند، شناسایی شدند. سپس برای جمع‌اوری اطلاعات موردنیاز در مورد وضعیت عوامل، از نظر مسئولین و کارشناسان در قالب پرسشنامه استفاده شد. برای درنظرگرفتن عدم‌قطعیت‌های ناشی از فقدان داده کافی و اطلاعات دقیق در مورد وضعیت اجزای آب بدون درآمد و مدل کردن روابط احتمالاتی میان عوامل، از شبکه‌های بیزین به‌عنوان ابزار مدل‌سازی استفاده شد. در نهایت برای تحلیل نتایج مدل بیزین، یک شاخص حساسیت ارائه شد تا عوامل مؤثر شناسایی شده براساس میزان اثرگذاری بر اجزای بالادست خود رتبه‌بندی شوند. برای بررسی کارایی مدل پیشنهادی، منطقه تحت پوشش شرکت آب و فاضلاب منطقه 4 تهران به عنوان مطالعه موردی انتخاب شد. نتایج مدل‌سازی حاکی از آن است که احتمال زیاد بودن تلفات ظاهری، تلفات واقعی و آب بدون درآمد در منطقه مورد مطالعه به ترتیب 48/37 درصد، 04/35 درصد و 2/32 درصد است. تفاصيل المقالة

در توسعه ی پایدار سامانه ‌های آب شهری نه تنها باید به جنبه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی و فنی توجه نمود، بلکه باید ارجحیتها و اولویتهای تمامی گروههای ذینفع و ذیمدخل، اعم از مصرف‌کنندگان، ارائه‌دهندگان خدمات و دیگر سازمانهای درگیر را نیز لحاظ نمود. پیچیدگی و تعدد متغیرهایی که در مسأله تصمیم‌گیری برای توسعه ی سامانه ‌های آب شهری وجود دارد، لزوم به کارگیری روشهای نظام مند و کارا، که بتوانند علاوه بر در نظر گرفتن همه جنبه‌های تصمیم‌گیری، عدم‌قطعیتها و عدم‌صراحتهای موجود را در متغیرهای تصمیم  نیز به شمار می روند، مشخص می‌سازد. روشهای تصمیم‌گیری چندمعیاره ی گروهی فازی (FGDM) دسته‌ای از ابزارهای تحلیل نظام مند هستند که بطور گسترده در حل مسائل برنامه‌ریزی و مدیریت منابع آب و محیطزیست به کار گرفته شده‌اند. در مقاله ی حاضر، در قالب یک مطالعه ی موردی، کاربرد روش تصمیم‌گیری چندمعیاره ی فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی فازی (FAHP) در برنامه‌ریزی برای توسعه ی پایدار سامانه های آب شهری نشان داده شده است. هدف از مطالعه ی موردی، انتخاب نمایشنامه ی پایدار توسعه برای سامانه  آب شهری یک منطقه ی فرضی به نام شهرک می‌باشد. در این تحقیق، با به کارگیری چهار معیار و یازده شاخص تصمیم‌گیری نظرات تصمیم‌گیرندگان در قالب پرسشنامه‌های تخصصی جمع‌آوری شده و شش نمایشنامه ی توسعه اولویت‌بندی گردیده اند. نتایج اجرای شبیه ، که براساس نظرات خبرگان مورد صحت‌سنجی قرار گرفته، نشان می‌دهد، که روشهای تصمیم‌گیری گروهی، مانند روش به کار رفته در این تحقیق می‌توانند به عنوان ابزارهای تحلیلی و توانمند، فرآیند تصمیم‌گیری را برای مدیران و تصمیم‌گیرندگان سامانه های آب شهری تسهیل ساخته، و به تحقق اهداف توسعه ی پایدار در بخش مدیریت آب شهری کمک کنند. تفاصيل المقالة