چکیده زمینه و هدف : در منابع علمی، هویت شهر دارای ابعاد مختلف عینی و ذهنی معرفی شده است که با مؤلفه های مختلفی در منظر و سیمای شهر بروز دارد. از سوی دیگر افزایش کیفیت و زیبایی محیط در الگوهای کالبدی منسجم، مقدمه ای در حصول هویت در شهر خواهد بود. در این مقاله پس از بازشناسی ابعاد مختلف هویت شهر و نیز تبیین مؤلفه های ایجادگر کیفیت و زیبایی از منابع علمی و نظریه های بزرگان طراحی محیط، سعی در ارزیابی هویتمندی قسمتی از منظر شهری اسلامشهر از نظر کابران آن داریم. روش پژوهش: بخش اول پژوهش بررسی مبانی نظری مرتبط با موضوع است . در بخش دوم پژوهش تعداد 250 نفر از کاربران محیط به سوالات ما در زمینه های هویتی پاسخ دادند که نتایج آن به صورت کیفی و کمی با روش استدلال منطقی و تطبیق با معیارهای هویتی ارائه شده است. انتظار می رود نتایج این پژوهش چهارچوبی مناسب جهت تدوین لایحه ساماندهی هویت سیما و منظر شهری اسلامشهر و افزایش کیفیت محیط شهری باشد. یافته ها: شهر پدیده مصنوعی است که وابسته به فعالیت های انسان و روابط اجتماعی او می باشد. برای شناخت هر شهر می باید اجزای فیزیکی و غیر فیزیکی آن را مورد شناسایی قرارداد و از همدیگر تفکیک نمود. مطالعه شهر اسلامشهر بدین روش در دستور کار قرار گرفت و با شناخت همه جانبه شهر، مسایل و مشکلات مبتلا به شهر مذکور از قبیل هویت شهروندان. عدم وجود تناسبات کالبدی در فضاهای شهری. عدم احساس تعلق شهروندان به محیط زندگی. عدم انطباق پذیری و سازگاری با محیط.عدم وجود تعاملات اجتماعی مورد شناسایی قرار گرفت. بحث و نتیجه گیری : بر اساس مطالعه میدانی انجام شده در تحقیق حاضر مشخص گردیدکه ارتباط مستقیم وتنگاتنگی بین هویت شهر وکیفیت محیط زیست ان با رفتار شهروندان ساکن در ان شهر وجود دارد. علاوه بر ان همواره هویت شهری به عنوان یکی از اصول اساسی توسعه پایدار در زمینه شناخت شهرها محسوب می گردد. بنابراین با توجه به شناخت همه جانبه از شهر اسلامشهر. راه حل مسایل و مشکلات مبتلا به شهر مذکور از طریق توجه به استخوان بندی اصلی شهر. ایجاد فضاهای متنوع شهری. تنوع کاربری زمین. ارتقای هویت شهروندان. افزایش کیفیت محیط زیست زندگی. ایجاد حس تعلق به محیط در شهروندان امکان پذیر می باشد. تفاصيل المقالة

شهر از نظر کالبدی _فضایی با هدف ایجاد محیطی با هویت زیبا، مانوس و خوانا رشد می کند. در شهرهای مذهبی علاوه بر این اهداف، با رویکرد ارائه خدمات به زائرین و گردشگران مذهبی، در رشد اقتصادی شهر مؤثر است و می‍تواند در ایجاد رونق اقتصادی، اشتغال و امکانات نیز برای ساکنین تأثیرگذار باشد، به نحوی که در هماهنگی کامل با تقدس شهر و ابنیه موجود شهرهای مذهبی، مطابقت داشته باشد. تطابق اقتصادی در نظام سلسله مراتبی فضایی در شهر باید همسو با بافت شهری باشد، تا بتواند بین مذهب، مسکن و اقتصاد تعادل برقرار نماید. پیدایش و شکل گیری شهر کربلا نشان می دهد، در سال‍های اخیر برنامه‍ریزی و طرح های شهری برای همسویی رشد شهر متناسب با وجود عنصر و شاخص اصلی به نام بارگاه و حرم امام حسین(ع) انجام نشده است. استفاده از طرح جامع مصوب شهر کربلا توانسته است تا حدودی به برخی از ابعاد و شاخص های شهر توجه نماید و با تأکید بر این عوامل روند توسعه شهر متناسب با اقلیم و شرایط موجود را پیشنهاد و طراحی نماید. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش و ماهیت توصیفی– تحلیلی– تاریخی است و با بهره‍گیری از منابع کتابخانه‍ای، اسنادی و طرح‍های بالادست و استفاده از سیستم‍های جغرافیایی (GIS)، سنجش از دور و تفسیر نقشه‍های هوایی و ماهواره‍‍ای و با روش تجزیه و تحلیلSWOT به تحلیل قابلیت ها و چالش‍های توسعه کالبدی فضایی شهر پرداخته شده است و با رعایت سلسله مراتب فضایی، معابر و شناخت گره های شهری، چالش ها با استفاده از روش تجزیه و تحلیلSWOT شناسایی شود. نتایج به دست آمده نشان می‍دهد، اصلی‍ترین راهبرد توسعه شهر کربلا، بایستی مبتنی بر به کارگیری برنامه‍های توسعه اقتصادی و اجتماعی در بخش‍های مختلف شهر باشد و از این طریق بتوان، به توسعه کالبدی– فضایی مناسب که حاصل توسعه اقتصادی و اجتماعی شهر است، دست یافت و بهترین مسیر ارتباطی بین هسته مرکزی با سایر نقاط شهر برقرار ساخت. تفاصيل المقالة