منطقه خاورمیانه از مناطق پُراهمیت جهان است که از زمان های بسیار دور مورد توجه قدرتهای جهان بوده است. ویژگی بارز این منطقه برخورداری از ذخائر بزرگ نفت و گاز است. اما موضوعی که در سده بیستویکم پُررنگ شده است، خیزش چین و تلاش این کشور آسیایی پس از گذراندن دوره اصلاحات برای حضور پویا و مؤثر در مناطق استراتژیک جهان از جمله خاورمیانه است و چون این کشور برای رشد اقتصادی خود به منابع انرژی این منطقه نیازمند است، میکوشد از راههای گوناگون از جمله برقراری روابط گسترده با کشورهای این منطقه نفوذ خود را در آن افزایش دهد. براین‌اساس، پژوهش حاضر در صدد پاسخ به این پرسش میباشد که چرا در چند دهه گذشته روند حضور چین در خاورمیانه بیشتر شده است؟ مقاله پیش روی که بر روش توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر چارچوب نظری وابستگی متقابل پیچیده استوار است، این فرضیه را در پاسخ به سؤال اصلی خود مورد آزمون قرار داده است که: افزایش اتکا اقتصاد چین به واردات سوخت‌های فسیلی بدلیل نیاز روزافزون این کشور به انرژی خاورمیانه در جهت توسعه اقتصادی و صنعتی؛ متغیر اصلی تحول تدریجی سیاست چین در قبال خاورمیانه بالاخص با دو کشور غنی و سرشار از انرژی ایران و عربستان سعودی، از اصل عدم مداخله به سیاست گسترش تعاملات اقتصادی- سیاسی می‌باشد. تفاصيل المقالة

در دنیایی که تفکر لیبرال‌دموکراسی، به‌ عنوان یکی از گفتمان‌های مطرح در جهان، متفکران غربی را واداشته که‌ آن‌ را تنها راه صحیح اداره ملت‌ها بدانند و دین را کاملاً از صحنه سیاست کنار بزنند و این باور را ایجاد کنند که دین، توانایی اداره جوامع بشری را ندارد، در ایران اسلامی، حکومتی دینی بر پایه ولایت فقیه، به رهبری فقیه فرزانه حضرت امام خمینی (ره) شکل گرفت؛ به‌گونه‌ای ‌که جهانیان با مشاهده این حکومت، پی‌بردند که دین، حرفی برای گفتن دارد و می‌تواند با شناخت نیازهای روحی و روانی، جوامع بشری را به سوی سعادت رهنمون سازد. در اندیشه حضرت امام خمینی (ره) بارزترین مصادیق حقوق شهروندی عبارت است از حق آزادی، حق امنیت، حق برخورداری از عدالت اجتماعی و دیگر حقوق نیز به این سه عنصر اصلی باز می گردد. خاستگاه بنیادین این حقوق از منظر جهان بینی اسلامی و در اندیشه حضرت امام خمینی (ره) ، حقوق فطری است که از جعل و اعتبار الهی نشأت می گیرد. در حقیقت، حقوق شهروندی عطیه ای الهی است که خداوند به انسان اجتماعی، بخشیده است و کسی حق محروم کردن او را از این موهبت ندارد. تفاصيل المقالة

امام خمینی (ره) با اندیشه‌ی جامع و سیره‌ی عملی خود، به عنوان حقیقتی ماندگار و شخصیتی فراملّی در جامعه‌ی بشری فروزان است. شخصیت امام خمینی (ره) به واسطه‌ی گستره‌ی فکری و قلمرو عملی،‌ از ابعاد متعدد و جهات متنوعی برخوردار می‌باشد. این ویژگی به طور مستقیم در اندیشه و سیره‌ی گفتاری و رفتاری ایشان انعکاس یافته است، به گونه ای که واکاوی اندیشه و سیره‌ی ایشان،‌ در نهایت یک منظومه‌ی کلی را می نمایاند که حاکی از انسجام و ارتباط منطقی اجزای آن است. در این میان،‌ علی‌رغم گذشت بیش از سه دهه از پیروزی انقلاب اسلامی، هنوز هم گاهی این سوال مطرح می‌شود که اندیشه‌ها و موضع‌گیری‌های فراملّی از چه ضرورتی برخودار است و چرا جمهوری اسلامی ایران در حوزه‌های فراملّی نقش‌آفرینی می‌کند؟ در این زمینه، مطالعه‌ی اندیشه‌های فراملّی امام خمینی (ره) و بازتاب آن در میان ملت‌ها و در مقیاس جهانی، می‌تواند بسیار گره‌گشا باشد. این نوشتار،‌ برخی ابعاد اندیشه‌ی فراملّی امام خمینی (ره) را مورد واکاوی قرار داده و با رویکرد تحلیلی بر این نکته تأکید می ورزد که میان اندیشه‌های فراملّی امام و تجلی جهانی نهضت امام خمینی (ره)، ارتباطی مستقیم برقرار است. تفاصيل المقالة

مسلم صانعی[1]- ماشاءالله حیدرپور[2]- داود کیانی[3] تاریخ دریافت: 1/10/1397- تاریخ پذیرش: 29/10/1398 چکیده: توسعه و گسترش تمدن صنعتی، علم‌ گرایی و اصالت فرد اگرچه موجب توانمندی انسان در تسلط بر طبیعت گردید لیکن نتوانست جهان زیست آرمانی را فراهم آورد. چالش‌های برآمده از دل این روش شناسی معرفتی و معضلات زیست‌محیطی جهانی ناشی از آن، پرسش‌های اساسی را در برابر اینگونه رفتار خودخواهانه تمدنی و رشد صنعتی افسار گسیخته، در اذهان ایجاد نمود. نظریات مختلف روابط بین‌الملل نیز در برابر این پرسش‌گری‌ها راهکارهای مختلفی را ارائه نموده‌اند. رویکردهای لیبرالیستی نیز با توجه به مبانی هستی شناختی و معرفتی خود، داعیه‌دار حل معضلات زیست‌ محیطی جهانی هستند. توجه و تأکید به همکاری‌های جهانی، صلح، نقش بازیگران غیردولتی، حقوق بین‌الملل، نهاد گرایی و رژیم‌های بین‌المللی از جمله نقاط مثبت نظریات لیبرالیستی در مواجه با معضلات زیست‌محیطی جهانی می‌باشد. از سوی دیگر تأکید بر اصالت فرد و آزادی‌های فردی، اولویت مسائل اقتصادی، کم توجهی به سایر عوامل محدود کننده همکاری و منافع ملی قدرت‌های بزرگ، عدم توجه عملی به توسعه پایدار، کم توجهی به سطوح تحلیل فروملی و منطقه‌ای از جمله نقاط ضعف این رویکرد محسوب می‌گردد. [1]- دانشجوی دکتری، روابط بین‌الملل، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران moslem.sanei@gmail.com [2]- استادیار و عضو هیئت علمی، گروه روابط بین‌الملل، واحد قم ، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران: نویسنده مسئول mashallah.heidarpour@gmail.com [3]- دانشیار و عضو هیئت علمی، گروه علوم سیاسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران dkiani@outlmook.co تفاصيل المقالة

ناتو، یکی از مهمترین سازمان‌های بین‌المللی است که پس از جنگ سرد و تحول کارکردی در مأموریت‌های خود، گسترش به شرق را به‌عنوان یکی از اولویت‌هایش تعریف نموده است. در این چارچوب، ناتو در قالب ابتکار همکاری استانبول، تلاش نموده تا در راستای تأمین امنیت انرژی، ایفای نقش در امنیت منطقه و محصور نمودن ایران، حضور خود در خلیج‌فارس را تحکیم نماید. در این شرایط، تلاش سازمان همکاری شانگهای برای نقش‌آفرینی در مسائل امنیتی، ایجاد محدودیت برای ناتو و کنترل مسیرهای مواصلاتی انرژی در خلیج‌فارس، تداعی‌کننده رویارویی پیمان ورشو با ناتو است. این مقاله تلاش دارد تا به این سؤال اصلی بپردازد که تقابل امنیتی ناتو و شانگهای در خلیج‌فارس بر مبنای چه رویکرد و عللی قابل‌تحلیل است؟ فرضیه پژوهش، علل اصلی تقابل را در اهداف امنیتی متعارض، تزاحم منافع در مسیرهای مواصلاتی انرژی و دیدگاه‌های متفاوت در قبال ایران می‌داند. تفاصيل المقالة

چکیدهشناخت عوامل ایجاد رفتاراجتماعی و سازمانی در سیاستگذاری زیست محیطی برای حفظ و ارتقا محیط زیست بسیار تأثیرگذار و ضروری است. بنابراین، تحقیق حاضر در پی پاسخ به این سؤال است که عوامل ایجاد رفتار های اجتماعی تا چه حد تسهیل کننده سیاستگذاری های سازمانی زیست محیطی هستند؟ که قبل از سیاستگذاری زیست محیطی باید عوامل رفتار اجتماعی و سازمانی تاثیر گذار بر سیاست گذاری ها را، مانند اطلاعات زیست محیطی، نگرش زیست محیطی، نگرانی زیست محیطی، سواد زیست محیطی و نهادها و سازمان های دولتی مانند اصول مرتبط به محیط زیست در قانوان اساسی و سایر سازمان های عمومی دولتی را شناخت تا بتوان بر اساس داده های تاثیرگذار بر رفتارهای اجتماعی و کارکردهای سازمانی به سیاستگذاری زیست محیطی پرداخت. مقاله حاضر توصیفی- تحلیلی بوده و با استفاده از روش کتابخانه ای به بررسی سوال مورد اشاره در دو بخش شناخت عوامل رفتار اجتماعی و جایگاه سازمانی سیاستگذاری ها پرداخته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که شناخت درست از عوامل ایجاد رفتار اجتماعی و سازمانی می تواند به کاهش شکاف بین رفتارهای اجتماعی و سازمانی، در سیاستگذاری عقلایی زیست محیطی کمک کند و با توجه به ساختار سیاسی و فرهنگی کشورهای در حال توسعه از جمله ایران، سرآغاز تحولی بطور عمده در سیاستگذاری های عمومی باشد. تفاصيل المقالة

تحول مفهوم امنیت پس از فروپاشی نظام دو قطبی در روابط بین‌الملل تاثیر گسترده‌ای بر کلیت سیاست خارجی چین در قبال سایر کشورها بر جای گذارده است.بر این اساس لازم است تحقیقاتی در زمینه واکاوی پیامدهای تحول مفهوم امنیت برراهبرد سیاست خارجی چین در قبال کشورهای منطقه خلیج فارس و علی‌الخصوص ایران صورت پذیرد. هدف اصلی پژوهش حاضر،پاسخ به این سوال است که تحول مفهوم امنیت چه تاثیراتی بر رویکرد سیاست خارجی چین در قبال جمهوری اسلامی ایران بر جای گذاشته است؟فرضیه مقاله حاضر بر این اساس تدوین شده است که تحول مفهوم امنیت بر رویکرد سیاست خارجی چین در قالب گذار از امنیت تک‌بعدی صرف نظامی به امنیت چند‌بعدی همه جانبه پایدار، موجب توجه چین به ابعاد متعدد امنیت نظیر امنیت اقتصادی،سیاسی،فرهنگی،تامین انرژی،نظامی و دفاعی این کشور در قبال جمهوری اسلامی ایران گردیده و سیاست خارجی چین در قبال ایران را دستخوش تغییر و دگرگونی گسترده‌ای نموده است که در متن مقاله حاضر به پژوهش مولفه‌های تاثیرگذار آن پرداخته می-شود.گردآوری داده‌های مقاله حاضر بر مبنای روش کتابخانه‌ای و بهره برداری از اسناد و منابع مجازی بوده و روش تحقیق این پژوهش،توصیفی-تحلیلی می‌باشد. تفاصيل المقالة