تحلیل پوششی داده ‌ها یک رویکرد نسبتاً جدید با ماهیت داده ‌ای برای ارزیابی عملکرد مجموعه ‌ای از ‏موجودیت ‌های همتا به نام واحدهای تصمیم گیری (‏DMUها) است که چندین ورودی را به چندین خروجی ‏تبدیل می کنند. DEA در دوره زمانی نسبتاً محدودی تبدیل به ابزار کمّی و تحلیلی قدرتمندی برای اندازه‌گیری و ارزیابی عملکرد شده است. DEA در انواع مختلفی از کاربردها در فعالیت ها و محیط‌ های مختلف در سرتاسر دنیا با موفقیت به کار گرفته‌ شده است. همچنین مسأله ی اندازه ‌گیری کارایی هزینه در سیستم‌ های تولیدی و اقتصادی یکی از مسائل مهم روز دنیا می ‌باشد. در دنیای واقعی سیستم‌ های اقتصادی و تولیدی وجود دارند که از ترکیب واحدهای مستقل تشکیل شده‌ اند و یکی از روش‌ های اندازه‌ گیری کارایی هزینه برای سیستم ‌های اقتصادی و تولیدی روش DEA می ‌باشد. این مقاله دو مدل DEA شبکه ای را برای اندازه گیری کارایی هزینه از مدل شبکه ای با مولفه های پردازش یکسان با در نظر گرفتن عملکردهای پردازش های فردی در ساختار شبکه را ارائه می کند. در این مقاله به بررسی مدل کارایی هزینه فار و همکاران پرداخته شده و با اعمال تغییراتی در مدل فار و همکاران به ارائه دو مدل جدید تحلیل پوششی داده های شبکه ای و توسعه یافته برای اندازه‌گیری کارایی هزینه در سیستم‌های شبکه‌ای اقتصادی و تولیدی پرداخته شده است. تفاصيل المقالة

ارزیابی عملکرد یکی از کارهای مهم در مدیریت به منظور درک بهتر موفقیت‌های گذشته‌ی یک واحد تولیدی و برنامه‌ریزی برای توسعه‌ی آینده‌ی ‏آن است. هدف مشخص کردن آن است که چقدر می‌توان انتظار داشت که واحد مورد نظر با مقدار کنونی ورودی بتواند خروجی خود را افزایش ‏دهد، یا اینکه ضمن تولید میزان کنونی خروجی، صرفاً با افزایش کارایی، چقدر می‌توان در ورودی صرفه‌جویی کرد. یک سیستم معمولاً متشکل از ‏بخش‌های متعدد است، که هر کدام کارکردهای خاصی را انجام می‌دهند. وقتی که به عملکرد سیستم به‌عنوان یک واحد کامل علاقه‌مند هستیم، ‏که در آن فقط ورودی‌های وارد شده به سیستم و خروجی‌های خارج شده از سیستم در نظر گرفته می‌شوند، به آن تحلیل واحد کامل یا جعبه‌ی ‏سیاه می‌گویند، زیرا اینکه چگونه ورودی‌ها از طریق محصولات بینابینی به خروجی‌ها تبدیل می‌شوند، مورد توجه نیست. تحلیل واحد کامل، ایده‌ای ‏کلی از عملکرد یک واحد را به دست می‌دهد. با این حال، از آنجا که یک سیستم معمولاً متشکل از چندین بخش است که به‌طور وابسته به هم ‏عمل می‌کنند، لذا صرف نظر کردن از عملیات بخش‌های تشکیل دهنده ممکن است نتایج گمراه کننده‌ای را در پی داشته باشد. برای ارزیابی ‏صحیح عملکرد یک سیستم، این مقاله مجموعه‌ای از مدل‌های جمعی ارائه می‌کند. مدل‌های پیشنهادی، اسلک‌های ناکارایی یک سیستم را از دو ‏دیدگاه خوشبینانه و بدبینانه اندازه‌گیری می‌کنند. لذا یک ارزیابی کلی از عملکرد هر سیستم به دست می‌آید. مثالی از صنعت بانکداری در ایران ‏برای توضیح دادن چگونگی محاسبه‌ی اسلک‌های ناکارایی‌های سیستم و فرآیندها ارائه می‌شود.‏ تفاصيل المقالة