بذر کتان Linum usitatissimum L. یکی از مهمترین محصولات دانه روغنی جهان است و روغن آن منبع ارزشمندی از اسیدهای چرب ضروری امگا-3 از نوع آلفالینولنیک‌اسید می‌باشد. این گیاه نسبت به کودی که در نزدیکی ساقه ریخته می‌شود حساس است، بنابراین تغذیه برگی عناصر غذایی به عنوان یک روش‌ کارآمد با تأثیرگذاری عمده بر رشد، کمیت و کیفیت مواد مؤثره این محصول به‌کار می‌رود. پژوهش حاضر در مزرعه گیاهان دارویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه طی سال 1398 جهت ارزیابی اثر محلول‌پاشی غلظت های مختلف بوریک‌اسید، سالسیلیک‌اسید و اوره در ساعات مختلف روز به منظور افزایش کمیت و کیفیت اسیدهای چرب ضروری به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارها به فواصل ده روز در سه دوره پس از شروع گلدهی اعمال و برداشت نهایی جهت استخراج روغن توسط حلال نرمال هگزان پس از رسیدن کپسول‌ها انجام گرفت. درصد پروفایل اسیدهای چرب روغن کتان با استفاده از دستگاه کروماتوگراف گازی و کروماتوگراف گازی متصل به طیف سنج جرمی تعیین شد. بر اساس نتایج بدست آمده محلول‌پاشی 50 میلی‌گرم در لیتر سالیسیلیک‌اسید بعد از غروب بر درصد آلفالینولنیک‌اسید و 3 ‌گرم در لیتر بوریک‌اسید بعد از غروب بر لینولئیک‌اسید، 100 میلی‌گرم در لیتر سالیسیلیک‌اسید قبل از طلوع بر ایکوزادی‌انوئیک‌اسید و 5 گرم در لیتر اوره بعد از غروب بر پالمیتولئیک‌اسید مؤثر واقع شد. همچنین می‌توان گفت ترکیبی از اثرات محیط بر گیاه قبل و حین محلول‌پاشی و فیزیولوژی گیاه در هنگام جذب و پس از جذب، بر میزان تأثیر ماده محلول‌پاشی شده تأثیرگذار است. تفاصيل المقالة

آزمایش در سال زراعی 97-1396 در روستای آچاچی میانه به‌صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح کاملاً ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﺑﺎ سه تکرار اجرا ﺷﺪ. تیمارها شامل سه سطح تنش (a1: بدون تنش (غرقاب) و a2: دور آبیاری هر 10 روز (از مرحله شروع پنجه زنی)، a3: دور آبیاری 20 روز (از شروع پنجه‌زنی)؛ زئولیت در دو سطح (b1: عدم کاربرد (شاهد)؛ b2: 10 تن در هکتار) و ارقام در چهار سطح (c1: شاه‌پسند ؛ c2: طارم محلی ؛ c3: CT13382-8-3-M و c4: سنگ جو) بود. ترکیب غرقاب در کاربرد زئولیت در رقم CT13382-8-3-Mبا میانگین 9/5 تن در هکتار بیشترین و ترکیب 20 روز یک‌بار در عدم کاربرد زئولیت در رقم شاه‌پسند با میانگین 06/1 تن در هکتار کمترین عملکرد دانه داشت. بیشترین میزان انتقال مجدد ماده خشک از اندام هوایی هنگامی به دست آمـد کـه رقم سنگ جو تحت سطح هر 10 روز یک‌بار آبیاری در عدم کاربرد زئولیت قـرار گرفـت (816 کیلـوگرم در هکتار) و با افزایش مصرف زئولیت از سهم انتقال مجدد در عملکرد شلتوک کاسته شد. سایر برگ ها در مقایسه با سایر اندام ها (برگ پرچم و ساقه) نقش اصلی را در انتقال مجدد مـاده خشک به دانه‌ها ایفا کرده و میزان آن بسته به ژنوتیپ و شـرایط محیطـی از 45/3-63/14 درصـد متغیر بود. ساقه ها در انتقال مجدد ماده خشک به دانه از سایر اندام های هوایی کمتر بوده بین 5/2 -7/16 درصد بود. درمجموع به نظر می رسد که انتقال مجدد ماده خشک از اندام های هوایی ژنوتیپ های برنج نقش مهمی در پر کردن دانه دارد. تفاصيل المقالة