در پژوهش‌های تاریخی معماری علاوه ‌بر ابنیه، داده‌های مکمل فراوانی وجود دارد که در ترسیم سازوکار فرهنگی و اجتماعی دوره‌های تاریخی مؤثر هستند. متون نوشتاری از جمله داده‌هایی هستند که اطلاعات صریح و روشنی در این خصوص فراهم می‌سازند. این مقاله به بررسی مفاهیم شکل‌دهنده به مشروعیت و در نتیجه اقتدار حکومت صفوی در متون به‌جا‌مانده از معماری این دوران می‌پردازد تا نقش استراتژی سیاسیِ صفویه را در تبدیل حکومت خود از یک نظام صوفیانه به یک سلطنت مقتدر شیعی بررسی کند. این مقاله رویکردی کیفی دارد که روش گردآوری داده‌های آن بررسی اسناد و مشاهده است. بدین منظور متون مذکور، در دو قالب، از آغاز تا پایان حکومت شاه عباس اول بررسی شده‌اند؛ در بخش اول متون باقی‌مانده از نویسندگان دربار در توصیف آثار معماری و در بخش دوم متن کتیبه‌های موجود در بناهای ساخته شدۀ این دوران مدنظر قرار گرفته‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که این نوشتارها در آن دوران همچون رسانه‌ای تبلیغاتی عمل می‌کرده و منابع مشروعیت حکومت صفوی، یعنی تأکید بر ارتباط سلطنت و دین، القای نگاه سلسله‌مراتبی به نظام کیهانی و تلاش برای افزایش هیبت پادشاهان، در آن‌ها تأکید می‌شده‌است. تفاصيل المقالة

Care centers for older people are increasingly becoming important than ever before due to the growing rates of the elderly population and transforming familial functions with respect to older people care and also focus on architecture debates that involve comfort and convenience for the elderly.In this connection,the present study aimed to examine the promotion of the objective dimension of quality of life in the physical environment of the elderly and its effects on their psychological health and physical needs.The present study was performed in two combined general sections.In the first section,the elderly were interviewed and theoretical studies were performed using qualitative and descriptive-analytical methods,while theme analysis was carried out to extract physical components.In the second section, quantitative methods and survey analyses(using 88 questionnaires)were used to investigate the views of the elderly about high-quality internal space features at care centers.The features were analyzed by confirmatory factor analyses and SPSS software,as well Student’s T Test.Findings indicated that based on the study’s methodology,the objective dimension of quality of life in the physical environments of the elderly was dependent on six main themes of permeability,environmental diversity,flexibility,visual proportions,sense of belonging,and safety and security.According to the themes obtained from the quantitative and qualitative results,it is critical to focus on the effects of physical factors on promoting the objective dimension of quality of life by facilitating movement in the environment,increasing the relationship between the environment and the surrounding,visual and social physical elements,changing spatial structures,etc.to meet the needs of the elderly and satisfy their safety standards. تفاصيل المقالة

امروزه فضاهای تجاری معاصر از جمله فضاهای شبه عمومی هستند با چرخشی فرهنگی به بستری اجتماعی برای شکل‌گیری هویت جوانان تبدیل شده‌اند. از این رو، جوانان یکی از گروه‌های تأثیرگذار در فضاهای عمومی و شبه عمومی هستند و ایجاد محیطی مطلوب برای جوانان باید از اهداف و آمال برنامه‌ریزان شهری باشد. پژوهش حاضر به دنبال واکاوی عوامل مؤثر بر ترجیحات محیطی مراکز خرید معاصر از منظر جوانان با مورد پژوهی مجموعه سیتی سنتر اصفهان است. روش پژوهش در این مقاله توصیفی-تحلیلی است. این پژوهش از رویکرد کیفی و پژوهش موردی بهره می‌گیرد. به منظور گردآوری داده‌های پژوهش از خودسنجی در قالب مصاحبه نیمه ساختار یافته با سؤالات باز و نمونه گیری ِهدفمند استفاده شده است. همچنین مصاحبه‌ها تا رسیدن به اشباع نظری، با 20 نفر از جوانان 20 تا 30 سال بازدیدکننده از مجموعه سیتی سنتر اصفهان ادامه یافته است. تحلیل داده‌های مصاحبه با تکنیک تحلیل تماتیک(TA) و نرم‌افزار Atlas ti.8 انجام گرفته است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که چهار بعد کالبدی-فضایی، اجتماعی-فرهنگی، کارکردی-فعالیتی و بعد فردی، در ترجیحات جوانان از مجموعه سیتی سنتر اصفهان مؤثر است. تفاصيل المقالة

جمعیت سالمندان رشدی شتابان دارد و سیر تغییرات مراقبت از سالمندان از خانواده های گسترده به سمت هسته ای و فضاهای نگهداری حرکت کرده است.حال فضاهای نگهداری سالمندان به دلیل عملکردشان، به صورت ذاتی احساسات منفی مثل احساس جدایی و بی مهری را برای سالمند به همراه دارند. طراحی ضعیف این فضاها، بدون در نظر گرفتن نیازهای جسمی و روحی سالمندان، موجب تشدید این تأثیرات شده است. هدف اصلی این پژوهش، دستیابی به عوامل کالبدی مؤثر بر ارتقای بعد ذهنی کیفیت فضای نگهداری سالمندان، با مشارکت خود سالمندان است.طرح پژوهش حاضر،ترکیبی است و راهبرد طرح پژوهش در بخش کیفی توصیفی-تحلیلی مضمون و در بخش کمی جمع‌آوری اطلاعات به‌صورت میدانی و تحلیل پیمایشی است.لذا جهت رسید به نظرات سالمندان در مورد ویژگی های فضاهای داخلی باکیفیت با روش تحلیل عاملی تأییدی و به کمک نرم‌افزار SPSS مورد تجزیه ‌وتحلیل قرارگرفت. همچنین به منظور بررسی و مقایسه مؤلفه ها از آزمون t استیودنت استفاده شده است. یافته های نتایج حاکی از آن است که بر اساس نظر سالمندان و مطالعات نظری، بعد ذهنی کیفیت فضاهای نگهداری به چهار مضمون اصلی شامل حس تعلق،خوانایی،تناسبات بصری، ایمنی و امنیت وابسته است.بر اساس نتایج پژوهش حاضر،مضامین به دست آمده، بیان کننده این است که پرداختن به اجزای کالبدی با ایجاد جاذبه های بصری،رضایتمندی،چیدمان فضایی و استانداردهای ایمنی می تواند فضا را برای سالمند با اهمیت کرده و باعث افزایش کیفیت فضای نگهداری شود. نظرات سالمندان،تأییدکننده رویکرد تعامل گرا و درک ذهنی از فضاست که تعیین کننده مؤلفه های مؤثر بر بعد ذهنی کیفیت معماری است. تفاصيل المقالة