زمینه و هدف: تالاب‌ها به عنوان یکی از مهم‌ترین انواع اکوسیستم‌های جهان به شدت در حال تهدید می‌باشند. تالاب پریشان علاوه بر اینکه جزء مناطق حفاظت‌شده ایران قرار دارد بلکه به عنوان تالاب بین‌المللی و نیز ذخیره‌گاه زیست‌کره نیز شناخته شده است. درک روند تغییرات این تالاب می‌تواند برای بهبود وضعیت آتی آن بسیار مفید باشد. از این رو هدف پژوهش حاضر پايش تغييرات پهنه آبی تالاب پريشان در بازه زمانی 30 ساله می‌باشد. روش بررسی: در راستای هدف تحقیق تصاوير ماهواره¬ لندست براي چهار دوره زماني 13۶۶، 1377، 13۸۶ و ۱۳۹۵ به همراه سایر داده‌های مورد نیاز تهیه گرديد. با انجام پردازش‌های مورد نیاز در نرم¬افزار ENVI 4.7، نقشه¬هاي پوشش اراضي تالاب پریشان با بهره‌گیری از شاخص تفاضلي نرمال شده پوشش گياهي و شاخص تفاضلي نرمال شده آب در قالب روش درخت تصمیم در سه طبقه پهنه آبی، پوشش گیاهی و سایر اراضی استخراج شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که در بازه بلندمدت سی‌ساله (۱۹۸۷ تا ۲۰۱۶) از مساحت ۱۹۶۳ هکتاری پهنه آبی تالاب پریشان تنها ۱۳ هکتار در انتهای بازه باقیمانده است. پایش تغییرات نشان می‌دهد که پهنه آبی تالاب پریشان نسبت به سال 1366 حدود 1950، نسب به سال 1377 حدود 3605 و نسب به سال 1386 حدود 2272 هکتار کاهش مساحت داشته است. بحث و نتیجه‌گیری: استفاده از داده‌های ماهواره‌ای و تکنیک‌های سنجش از راه دور به همراه مدل طبقه‌بندی درخت تصمیم حاکی از قابلیت روش مورد استفاده برای شناسایی و طبقه‌بندی پوشش اراضی در محدوده‌های تالابی که پوشش گیاهی و آب درهم تنیده‌اند، می‌باشد. تفاصيل المقالة

افزایش تعداد گردشگران به طوری که بیش از حد توان اکولوژیک یک منطقه باشد می‌تواند اثرات مخرب و بازگشت‌ناپذیری در جامعه میزبان یا مقصد داشته باشد و یا منجر به کاهش کیفیت تجربه گردشگری شود. همچنین کدهای اخلاقی پیچیدگی‌های خاص خود را دارند و بایستی به‌طور دقیق مورد بررسی قرار گیرند، در صورت عدم توجه به این امر، مشکلات محیط زیستی و اجتماعی گریبان جامعه را خواهد گرفت و چنانچه محیط زیست تخریب شود؛ بیش‌ترین زیان آن متوجه خود انسان می‌شود که این مسئله در واقع با توسعه پایدار در تعارض است. حفاظت یعنی هم مراقبت و هم استفاده منطقی از منابع طبیعی؛ بنابراین اکوتوریسمی پایدار است که ضمن پاسخ به نیازهای نسل امروز نیازهای نسل آتی را نیز مورد توجه قرار ‌دهد. پژوهش حاضر یک تحقیق کاربردی است که با در نظر گرفتن مواردی که بیان شد، به بررسی اثرات محیط زیستی اکوتوریسم در استان خراسان جنوبی و جایگاه آموزش محیط زیست در کاهش اثرات مخرب آن پرداخته شده است. به این معنی که تمام نیازهای جامعه میهمان و میزبان را پوشش داده و سبب منفعت طرفین شود. روش بررسی از طریق مشاهده، مصاحبه و بررسی اسناد موجود است که در ابتدا به پتانسیل‌های گردشگری این استان و همچنین مشکلاتی که به سبب توسعه اکوتوریسم به آن‌ها وارد شده است اشاره می‌شود. در نهایت به آموزش محیط زیست به عنوان بهترین و موثرین راه برای آگاه کردن و ایجاد حس مسئولیت در بین اقشار جامعه به خصوص افرادی که با هدف حفاظت از طبیعت وارد آن می‌شوند، پرداخته شده است. تفاصيل المقالة

پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل برنامه‌ریزی محیط‌زیستی تثبیت ماسه‌های روان در خطوط و تاسیسات ریلی در محور سیستان و -بلوچستان با رویکرد سه مرحله‌ای انجام گرفت. در بخش اول با استفاده از تکنیک داده بنیاد (GT) ضمن مصاحبه با 16 نفر از خبرگان دانشگاهی، مدیران و کارشناسان ارشد تاسیسات ریلی و سازمان محیط‌زیست در حوزه تثبیت ماسه‌های روان کشور و با انجام کدگذاری بر روی داده‌ها، تعداد 77 مولفه در قالب 21 مقوله شناسایی و مدل مربوطه طراحی و فرضیه‌ها مشخص گردید. در بخش دوم به منظور بررسی برازش مدل از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری (SEM) با استفاده از نرم‌افزار Amos بهره گرفته شد. در مرحله سوم به منظور الویت‌بندی، برقراری ارتباط و توالی بین مولفه‌ها از روش مدل‌سازی ساختاری تفسیری (ISM) استفاده شد. بر اساس نظر خبرگان و تجزیه و تحلیل‌های صورت گرفته، اولویت مولفه‌های تاثیرگذار در برنامه‌ریزی محیط‌زیستی تثبیت ماسه‌های روان در شش سطح احصاء گردید. مطابق نتایج حاصل، راهبردهای تدوین شده در خصوص تثبیت ماسه‌های روان در خطوط و تاسیسات ریلی، اثر مثبت و معناداری بر پیامدهای حاصله دارند و شدت تاثیر راهبردها بر پیامدها برابر با مقدار 91/0 است که مقدار قابل توجهی است و نشان از تاثیر قوی عوامل راهبردها بر پیامدها دارد. همچنین دو معیار هدف‌گذاری تثبیت ماسه‌های روان در خطوط و تاسیسات ریلی با توجه به رسالت وجودی آنها و شناخت شرایط موجود و نیازمندی‌های پروژه‌های تثبیت ماسه‌های روان در خطوط و تاسیسات ریلی به عنوان متغیرهای دارای تاثیرگذاری بالا و تاثیرپذیری کم، به عنوان تاثیرگذارترین سطوح شناسایی شدند. تفاصيل المقالة