امروزه رویکرد توسعه پایدار به عنوان چارچوبی برای تحلیل سکونتگاه­های روستایی از ارزش و اعتبار بالایی برخوردار است و دارای ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی است که در این بین پایداری اجتماعی یکی از سه رکن اساسی و هدف غایی توسعه پایدار بوده است که بیشتر با ابعاد کیفی زندگی انسانی همراه است و با مفاهیمی چون، مشارکت، انسجام، عدالت اجتماعی، کیفیت زندگی، امید به آینده و .. همراه بوده و بر آنها تأکید دارد. بنابراین با توجه به اهمیت موضوع، پژوهش حاضر با هدف سنجش و اولویت­بندی پایداری اجتماعی در مناطق روستایی دهستان حومه شمالی شهرستان اسلام­آباد غرب انجام گردیده است. این پژوهش بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی – تحلیلی است. داده­های مورد نیاز با استفاده از شیوه کتابخانه­ای (فیش­برداری) و میدانی (پرسشنامه) گردآوری شده است. محدوده مورد مطالعه شامل 23 روستای دارای سکنه دهستان حومه شمالی شهرستان اسلام آباد غرب است که دارای 1387 خانوار است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 309 نفر برآورد گردید که بر حسب تعداد خانوار موجود در هر روستا بین سرپرستان خانوار توزیع گردید. تحلیل داده­های حاصل از پرسشنامه با استفاده از تکنیک تصمیم­گیری الکتر انجام گردید که نتایج آن بیانگر این موضوع است که شاخص­های پایداری اجتماعی در روستاهای مورد مطالعه از توزیع مناسبی برخوردار نیست. به گونه­ای که میزان پایداری در 3 روستا در سطح نسبتاً پایدار، در 16 روستا در سطح پایداری متوسط و در 4 روستا در وضعیت نسبتاً ناپایدار قرار دارد. و از بین 10 شاخص در نظر گرفته شده، شاخص همبستگی اجتماعی دارای بیشترین تأثیر و شاخص رضایت از کیفیت خدمات کمترین تأثیر را بر پایداری اجتماعی دهستان حومه شمالی داشته است. تفاصيل المقالة

        گردشگری روستایی بواسطه پیوندها و تعاملاتی که با محیط زیست و جاذبه­های طبیعی و جوامع محلی بر قرار می­کند، پیامدهای قابل توجهی در ابعاد مثبت و منفی از خود در محیط­های انسانی و طبیعی بر جای می­گذارد. از جمله این پیامدها، تأثیرات رواج گردشگری بر پایداری جوامع محلی است، پیامدی که اگر چه ظواهر آن تا حدودی مشخص است چارچوب­های روش­شناختی محدودی در این حوزه ارائه شده است. مناطق روستایی شهرستان نیر به دلیل موقعیت نسبی و شرایط مساعد جغرافیایی در سال­های اخیر گردشگران زیادی را جذب نموده و این امر پیامدهایی را در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست­محیطی در این روستاها ایجاد کرده است. هدف این پژوهش سنجش تأثیرات فعالیت­های گردشگری بر شاخص­های توسعه پایدار جامعه مورد مطالعه می­باشد. این پژوهش بنیادی- اکتشافی بوده و تجزیه و تحلیل داده­ها با روش­های توصیفی- تحلیلی انجام پذیرفته است. داده­های مورد نیاز در این پژوهش با استفاده از فیش برداری و پرسشنامه گردآوری شده­اند. به منظور تحلیل جامع وضعیت شاخص­ها، داده­های مورد نیاز از طریق دو گروه متفاوت جامعه محلی وگردشگران گردآوری شده است. محدوده مورد مطالعه چهار روستای هدف گردشگری شهرستان نیر (1553 نفر) است. حجم جامعه نمونه با استفاده از فرمول کوکران 155 نفر برآورد گردید. که به صورت نسبی در بین گروه­های هدف پخش شده است. به منظور تحلیل موضوع، چارچوبی از 83 شاخص (اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی) به تفکیک جامعه محلی و گردشگران و متناسب با مدل سنجش پایداری پرسکات آلن تدوین و انتخاب شد. نتایج حاصل از مقایسه­ی نظرات بین جامعه محلی و گردشگران نشان می­دهد که تفاوت قابل توجهی بین نظرات گردشگران و جامعه محلی در ارتباط با شاخص­های پایداری وجود دارد به گونه­ای که جامعه محلی شاخص­های گردشگری را پایدارتر از گردشگران ارزیابی می­کنند. اما مجموعاً پایداری شاخص­های مورد مطالعه در محدوده این تحقیق متوسط ارزیابی شده است. تفاصيل المقالة

تاب‌آوری روستایی رویکردی اجتماع محوربرای ارتقای آمادگی اجتماعات روستایی دربرابر ناپایداری‌های ناشی ازمخاطرات است. کاهش آسیب‌پذیری روستائیان از طریق افزایش سطح تاب‌آوری و ارتقای انعطاف‌پذیری در برابر پیامدهای طبیعی، یکی از ویژگی-های مدیریت، برنامه‌ریزی و توسعه باشد که از طریق شناسایی عوامل تأثیرگذار بر تقویت تاب‌‌آوری امکان‌پذیر است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربدی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش 24 روستای دارای سکنه دهستان ویلکیج جنوبی و مرکزی با جمعیت 18249 نفر است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران380 نفر برآورد گردید که پراکندگی تعداد نمونه‌ها در روستاها متناسب با جمعیت آنها و شیوه انتخاب نمونه در هر روستا به صورت تصادفی سیستماتیک بوده است. برای تنظیم پرسشنامه از پنج شاخص تاب‌آوری(اقتصادی، اجتماعی، کالبدی- محیطی، نهادی و روانی) در قالب 45 گویه بهره گرفته شد. میزان پایایی پرسشنامه بر اساس آلفای کرونباخ 91/0 ارزیابی گردید. برای وزن‌دهی شاخص‌ها از تکنیک آنتروپی شانون استفاده گردید، جهت سطح‌بندی روستاها از تکنیک‌های تصمیم‌گیری topsis، vikor و saw و برای ادغام نتایج نیز از تکنیک کپلند استفاده گردید. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد معیار کمک هزینه‌های دولتی(027/0) مهمترین معیار و وابستگی به مکان(016/0) کم اهمیت‌ترین معیار است. نتایج سطح‌بندی روستاها بیانگر این است هشت روستا در سطح خوب، 10 روستا در سطح متوسط و شش روستا نیز در سطح ضعیف قرار دارند. نتایج آزمون t تک نمونه‌ای با میانگین 93/2 نشان داد که تاب-آوری روستاهای دهستان ویلکیج جنوبی و مرکزی پایین‌تر از حد متوسط است. می‌توان دریافت تاب‌آوری در برابر زلزله در وضعیت مناسبی قرار ندارد و زلزله خطری جدی است که مناطق روستایی را تهدید می‌کند تفاصيل المقالة