به ‌منظور ارزیابی تحمل به تنش خشکی در 18 لاین پیشرفته گندم دوروم در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 4 تکرار تحت دو شرایط دیم و آبیاری تکمیلی طی سال زراعی 97-1396 در ایستگاه گچساران بررسی شد. در این مطالعه صفات روز تا سنبله‌دهی، روز تا رسیدگی فیزیولوژیک، ارتفاع بوته، طول پدانکل، طول سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، نمره ‌زراعی، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در مترمربع، کاهش دمای کانوپی در دو مرحله سنبله‌دهی و پرشدن دانه، مقدار سبزینگی در دو مرحله سنبله‌دهی و پرشدن دانه اندازه‌گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین لاین‌های مورد مطالعه در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی از نظر صفات روز تا سنبله‌دهی، ارتفاع بوته، طول پدانکل، طول سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، نمره زراعی، تعداد دانه در سنبله، کاهش دمای کانوپی و مقدار سبزینگی در دو مرحله سنبله‌دهی و پرشدن دانه اختلاف معنی دار وجود داشت. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که لاین‌های 4، 9، 13، 15 ،16 و 17 در اکثر صفات از بقیه لاین ها بهتر بودند. ارزیابی لاین‌های حساس و متحمل با محاسبه شاخص تحمل (Ti) برای صفات اندازه گیری شد. لاین‌های 1، 2، 4، 6، 9، 15 و 17 که در اکثر صفات شاخص Ti بالایی داشتند، لاین‌های متحمل‌تری بودند. انتخاب لاین‌های برتر براساس شاخص انتخاب ژنوتیپ برتر (SIIG) انجام شد. لاین‌های 4، 5، 9 و 15 با داشتن بالاترین مقدار این شاخص، جزو متحمل‌ترین لاین‌ها و مناسب برای کشت در شرایط دیم بودند. لاین‌های 7، 8، 10 و 14 با داشتن پایین‌ترین مقدار این شاخص جزو حساس‌ترین لاین‌ها بودند. نتایج حاصل از این رتبه‌بندی با نتایج حاصل از تجزیه خوشه‌ای برمبنای شاخص های Ti مطابقت زیادی داشت. تفاصيل المقالة

در این پژوهش، از نشانگر مولکولی چندشکلی قطعات تکثیر شده تصادفی DNA (RAPD) برای تعیین تنوع ژنتیکی 10 جمعیت Agropyroncristatum (L.) Garetn. استفاده شد. قطعات چندشکلی بوسیله 10 آغازگر اختیاری 10 نوکلئوتیدی از میان 50 آغازگر تولید گردید. در مجموع 58 نوار چندشکل که دارای تکرارپذیری بالایی بودند، انتخاب و وارد محاسبات شدند. ضرایب تشابه ژاکارد بر اساس حضور و عدم حضور باندها محاسبه گردید. دامنه ضرایب تشابه از 17/0 تا 37/0 متغیر بود. بیشترین تشابه ژنتیکی بین جمعیت‌های 7844 (بافت) با 3029 (بجنورد) و کمترین تشابه ژنتیکی بین 4336 (کرمان) با 4056 (چادگان) و 208 (اصفهان) با 1727 (گرگان) مشاهده شد. نتایج تجزیه واریانس مولکولی نشان داد که تنوع بین جمعیت‌ها و درون جمعیت‌ها معنی‌دار و از مجموع تنوع کل، سهم بین جمعیت‌ها و درون جمعیت‌ها به ترتیب 46/13 و 54/86 درصد بود. میانگین درجه تمایز ژنی (15/0=FST) نشان داد که درصد بالایی از تنوع کل مربوط به تنوع درون جمعیت‌ها بود. تجزیه کلاستر با استفاده از ضرایب تشابه ژاکارد مبتنی بر روش ادغام بر حسب متوسط گروه‌ها (UPGMA) انجام گرفت و جمعیت‌ها در سه گروه مجزا قرار گرفتند. نتایج تجزیه به مؤلفه‌های هماهنگ اصلی به طور قوی نتایج تجزیه کلاستر را تایید کرد. گروه‌بندی جمعیت‌ها با استفاده از تجزیه کلاستر با الگوی جغرافیایی محل رویش آنها مطابقت زیادی نداشت ولی با نتایج مطالعات مورفولوژیکی که قبلا بر روی جمعیت‌ها انجام شده بود همخوانی خوبی داشت و با توجه به نتایج این تحقیق در شرایط آزمایش کنترل شده، نشانگرهای RAPD می‌‌توانند وسیله‌ای مناسب و مؤثر در ارزیابی تنوع ژنتیکی بین جمعیت‌های A.cristatum باشند. تفاصيل المقالة

به‌منظور گروه‌بندی لاین‌های خالص نوترکیب گندم بهاره، آزمایشی در دو سال زراعی 93 و 94 با استفاده از 148 لاین انبرد نوترکیب گندم نان بهاره حاصل از تلاقی رقم Yecora Rojo و ژنوتیپ No. 49 به همراه والدین در دو مکان مهاباد و میاندوآب در قالب طرح آلفا لاتیس با دو تکرار و در دو شرایط آبیاری کامل و تنش کم‌آبی اجرا شد. در این بررسی صفات وزن ساقه، طول پدانکل، وزن پدانکل، طول سنبله، سنبله در متر مربع، وزن دانه، تعداد دانه، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت اندازه‌گیری شدند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس مرکب داده‌ها بین دو شرایط رطوبتی از لحاظ کلیه صفات اختلاف معنی‌داری وجود داشت و اثر متقابل ژنوتیپ در شرایط تنها بر صفت عملکرد بیولوژیک معنی‌دار بود که امکان مقایسه لاین‌ها در متوسط شرایط محیطی فراهم شد. در تجزیه به عامل‌ها از طریق تجزیه به مؤلفه‌های اصلی، چهار عامل وارد مدل شدند که 04/75 درصد از تغییرات داده‌ها را تبیین نمودند. بر اساس نتایج تجزیه خوشه‌ای، ژنوتیپ‌ها به 4 گروه تقسیم شدند که گروه اول که در بر گیرنده ژنوتیپ های شماره 7، 15، 17، 21، 27، 30، 34، 36، 37، 40، 56، 58، 59، 60، 62، 66، 67، 69، 76، 81، 89، 90، 91، 97، 99، 109، 117، 118، 121، 125، 136 و والد No. 49 بودند که بالاترین عملکرد دانه و اجزای عملکرد را به خود اختصاص داد. این ژنوتیپ‌ها به‌عنوان ژنوتیپ های مناسب جهت برنامه‌های به نژادی جهت ایجاد ارقام پرمحصول شناسایی شدند. تفاصيل المقالة