نظریه پردازان علوم سیاسی و روابط بین الملل در سال های پایانی قرن بیستم با هدف رفع نقاط ضعف نظریه های واقعگرا و آرمانگرا، خواهان توجّه به عناصر فرهنگی و هویتی برای بررسی و تحلیل رفتار بازیگران عرصه سیاست شدند. در این چارچوب، نظریه پردازان سازه انگار روی هویت، عناصر شکل دهنده آن، چگونگی ایجاد و تأثیر آن بر رفتار بازیگران تمرکز کردند. با توجّه به این دیدگاه، مقاله حاضر به دنبال بررسی رفتار نخبگان سیاسی دولت- کشور قرقیزستان در دوران پس از استقلال این کشور می باشد. با پذیرش این دیدگاه، در این مقاله بررسی خواهیم کرد که دولت قرقیزستان که برای نخستین بار در تاریخ، به عنوان یک موجودیت ملّی مستقل مطرح شده بود، چه انتخاب هایی را برای تعریف هویت ملّی خود پیش رو داشت و چرا یکی از آن ها را برگزید. در این مسیر سه آبشخور اصلی شکل دهنده هویت قرقیزها شامل پیوندهای قبیله ای و تاریخ اسطوره ای پیش از اسلام؛ اسلام و در نهایت نقش عامل اسلاو از دوران تزاری تا شوروی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در نهایت، با بررسی هر سه مورد این نتیجه به دست می آید که دولت قرقیزستان با توجّه به میراث به جا مانده از شوروی و اوضاع منطقه و جهان و البته روحیات رهبران خود، اسطوره های کهن قرقیز را به عنوان سنگ بنای هویت جدید ملّت خود برگزیده و از میان این اسطوره ها حماسه مناس را به عنوان نماد یک قرقیز مورد تبلیغ قرار داده است. تفاصيل المقالة

از آنجایی که جمهوری اسلامی ایران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی همواره مورد تحریم های اقتصادی، جنگ اقتصادی و فشارهای دیپلماتیک در عرصه روابط تجاری بین المللی بوده است، توجه به ابعاد اقتصادی امنیت برای این کشور بسیار حائز اهمیت است. یکی از سیاست های تأثیرگذار بر امنیت اقتصادی جمهوری اسلامی ایران، اقتصاد مقاومتی می باشد که از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی به مثابه یک استراتژی موثر در برون رفت ایران از چالش های اقتصادی در نظر گرفته شده است. از این رو، مقاله حاضر تلاش دارد با بهره گیری از رویکرد ابعاد امنیتی مکتب کپنهاک به روش تبیینی به این سوال پاسخ دهد که اقتصاد مقاومتی چه تاثیری بر روند امنیت اقتصادی جمهوری اسلامی ایران دارد؟ یافته های مقاله نشان می دهند؛ اقتصاد مقاومتی باعث ایجاد توان اقتصادی در داخل کشور می‌شود و این مسأله هم در کاهش ضریب تاثیر تهدیدات خارجی و ترمیم آسیب‌پذیری‌های داخلی نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. در عین حال، اقتصاد مقاومتی در راستای امنیت زایی برای جمهوری اسلامی می تواند از طریق کاهش وابستگی به اقتصاد بین الملل، کاهش جنگ روانی اقتصادی، رهایی از اقتصاد تک محصولی، حل مشکلات درونی اقتصاد ملی، اشتغال زایی، مهار بیکاری و تورم، افزایش استقلال سیاسی به تقویت پایه های اقتصادی امنیت ملی ایران کمک نماید. تفاصيل المقالة

بیوتروریسم به مثابه یک رفتار ضد-امنیتی، مولود فرا-فرآیندهای جهانی‌شدن می‌باشد که تهدیداتی برای جوامع انسانی، ساختارهای حکومت و امنیت بین‌الملل به بار می‌آورد. طبق چنین فهمی، تقدیس سیاست مرگ و گفتمان نفرت- ارعاب به مثابه شالوده رفتار بیوتروریستی، باعث شد تا قرن بیست‌و‌یکم به مثابه دوران گذار از عصر اطلاعات به عصر تروریسم تلقّی شود. با توسعه مطالعات و فنون بیولوژیک، پیوند بین قدرت و دانش به یک موضوع ژانوسی بدل شد که علاوه بر مصارف پزشکی، برای اهداف سیاسی هم به کار می‌رود. هم‌افزایی کارکرد دیالکتیکی بیوتروریسم با رشد منابع مالی-فنی، سازمانی-لجستیکی و کاهش انزوای سیاسی- ایدئولوژیک، آن را به یک پدیده استراتژیک امنیتی بدل ساخت. نگاشته جاری به تحلیل پیوند بین بیوتروریسم و امنیت به مثابه پرسش اصلی می‌پردازد. فرضیه پژوهش با تأکید بر همسبتگی منفی بین امنیت و بیوتروریسم، رشد یکی را ملازم با کاهش دیگری می‌پندارد. از این رو، تکمیل زنجیره نهادی سیاست پزشکی و فهم سیاست به مثابه پزشکی سیاسی به عنوان راهکار پیشنهادی پژوهش جاری است که با امنیتی‌سازی سلامت و پزشکی‌سازی امنیت، ضمن رشد امنیت جامعه‌ای، منجر به تکثیر نیروهای اجتماعی سلامت در سیاست بین‌الملل می‌شود. نگاشته جاری با روش تحلیلی و تئوری مسئولیت حفاظت و مدیریت منازعات به آزمون فرضیه جاری می‌پردازد. تفاصيل المقالة

انقلاب اسلامی ایران یکی از مهم‌ترین رخدادهای جهانی قرن بیستم در منطقه فوق استراتژیک غرب آسیا با ژئوپلیتیک ویژه که مشتمل بر: آبراهه‌های مهم، منبع سرشار انرژی و نقطه اتصال سه قاره آسیا، آفریقا و اروپا در نزدیک‌ترین کشور متحد با آمریکا حادث شد، باعث اتخاذ سیاست‌های مختلفی از سوی آمریکا برای مقابله با این نظم جدید برهم‌زننده خلاف هارمونی منافع ملی فرامنطقه‌ای خود شد. یکی از سیاست‌های مهم برای فشار بر ایران، استفاده از سلاح تحریم و مهار موقعیت ترانزیتی بود که با توجه ‌به وابستگی تک‌محصولی به هیدروکربن صادراتی و مشتقات آن، وابستگی به سرمایه‌گذاری در زمینه انرژی و پتروشیمی بری از آسیب نبود. با این توصیف به روش طرح پژوهش تبیینی در پی پاسخ به این سؤال هستیم که منافع اقتصادی تا چه میزان بر تقابل آمریکا و ایران در غرب آسیا مؤثر است؟ فرضیه پژوهش حاضر این است که تحریم اقتصادی و اثر آن بر کاهش توان اقتصادی دولت-ملت در داخل و اعمال فشار بر جغرافیای منطقه‌ای تأثیر مستقیمی بر تقابل داشته است. روش پژوهش تبیینی بوده که به دنبال شناخت فهم عوامل آسیب‌زا بر زیرساخت‌های اقتصادی و علل تقابل آمریکا-ایران یعنی منافع اقتصادی در غرب آسیا با نگاهی رئالیستی و ارائه راهکارهای سازنده است.

تفاصيل المقالة

در این مقاله تلاش شده است علل مخالفت ایالات متحده آمریکا با دانش هسته ای جمهوری اسلامی ایران در سایه ی موضوع امنیت اسراییل، مورد بررسی قرار گیرد. از این رو، جهت تبیین این مساله ابتدا به عوامل نزدیکی دیرینه ی این دو دولت از جمله منافع مشترک استراتژیک و تهدیدات امنیتی متوجه این دو کشور، پرداخته شده است. در چارچوب تئوری بازدارندگی، رشد و توسعه ی ایران، به عنوان یک تهدید امنیتی این دو متحد استراتژیک مطرح شده است که موجبات کاهش جایگاه برتر این دو قدرت منطقه ای و جهانی را به دنبال خواهد داشت. در یافته های پژوهش حاضر جلوگیری از دستیابی ایران به دانش هسته ای در راستای منافع استراتژیک مشترک دو دولت مطرح شده است که به روش تبیینی و همراه با ارایه ی راهکارها، مورد بررسی قرار گرفته است. تفاصيل المقالة

محمد بن سلمان، پس از ورود به دستگاه قدرت در عربستان سعودی، تغییرات بزرگی را در راهبرد سیاست خارجی عربستان ایجاد کرد. او با خروج از راهبرد سنتی سیاست‌ تدافعی، راهبردی تهاجمی را در قبال ایران و مسائل منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا در پیش گرفت. در این میان، تغییر الگوهای ائتلاف در منطقه در قالب اتحاد با اسرائیل، طرح ناتو عربی و تلاش برای ابقای نظامیان آمریکایی در منطقه، امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را با تهدید مواجه کرده است. با این اوصاف، پژوهش حاضر در پی پاسخ‌گویی به این پرسش اساسی است که استراتژی سیاست خارجی محمد بن سلمان در منطقه چه الزاماتی را برای سیاست خارجی و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران ایجاد کرده است؟ در این مقاله، از نظریه امنیت منطقه‌ای مکتب کپنهاگ و واقع‌گرایی تهاجمی به صورت تلفیقی به عنوان چارچوب نظری بهره گرفته‌شده و روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است و برای گردآوری داده‌ها از روش کتابخانه‌ای-اسنادی استفاده شده است. یافته‌های پژوهش حاضر نشان‌گر آن است که نزدیکی فزآینده عربستان به اسرائیل، تلاش برای ایجاد جبهه عربی همراه با مصر و امارات متحده عربی، تلاش ریاض برای نزدیکی فزآینده به آمریکا و روی آوردن این کشور به تقابل گسترده با ایران، امنیت ملی ایران را در سطحی گسترده متأثر ساخته ضرورت بازنگری در نوع تعامل با عربستان را در دو سطح تقابل و تنش‌زدایی ایجاد کرده است. تفاصيل المقالة