در این مقاله با رویکرد تاریخی – تطبیقی به چگونگی نقش‌پذیری توده‌ها و اقشار فرودست در سه رویداد مهم اجتماعی سیاسی ایران در قرن بیستم پرداخته می‌شود. با توجه به گستردگی توده‌ها و فرودستان در جامعه ایران در قرن گذشته و تغییرات مهم در قشربندی اجتماعی ایران به تاثیر و نقش‌پذیری این اقشار در روند تحولات مهم اجتماعی کمتر پرداخته شده است. این پژوهش در صدد است با تکیه بر قشربندی اجتماعی و نقش توده‌ها و فرودستان در سه رویداد انقلاب مشروطه، دوره ملی شدن صنعت نفت و انقلاب اسلامی به تبیین عوامل اصلی موثر در نقش آفرینی این اقشار بپردازد. پرسش اصلی مقاله این است که کدام عوامل در هر سه دوره بر حضور و نقش آفرینی این اقشار اثر داشته و با وجود این زمینه‌ها کدام عوامل به طور خاص و مقطعی توانسته به عنوان محرک، تاثیرپذیری و مشارکت توده ها را در هر رویداد تحت تاثیر قرار دهد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد: تبعیت از گروه‌های مسلط در جنبش‌ها، تحریک ایستارهای احساسی و ارزشی با تاثیر عناصر کاریزماتیک، بحران اقتصادی مقطعی به عنوان محرک توده‌ها، بر نقش‌پذیری توده‌ها و فرودستان تاثیر مستقیمی داشته است. تفاصيل المقالة

توسعه به عنوان مفهومی کلیدی بعد از جنگ جهانی دوم و از دهه 1960 به بعد مطرح شد. از آن زمان به بعد برنامه‌ریزی‌ها، فرآیندها و روش‌ها چه در سطح خرد و چه در کلان در هر کشوری با هدف رسیدن به توسعه تنظیم می‌شود. در این ارتباط رویکردها و الگوهای متعددی توسط نظریه‌پردازان علوم اجتماعی مطرح شده‌اند. از جدیدترین رویکردها به توسعه، استقرار شاخص‌های الگوی حکمرانی خوب است. شاخص‌هایی که سازماندهی نظام اجتماعی و سیاسی بر قالب خاصی و با سامانه ویژه‌ای که تنظیمات خود را بر دو وجه سلبی و ایجابی استوار می‌کند. بر این پایه سوال‌های اساسی که مطرح می‌شود، چنین است: نخست، الگوی حکمرانی خوب بر ساختار نظام اجتماعی چه تاثیری می‌گذارد؟ و دوم، این الگو با این سازماندهی اجتماعی بر مدیریت توسعه چگونه تاثیر گذار است؟ در این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی نشان خواهیم داد که با استقرار شاخص‌های الگوی حکمرانی خوب و هم افزایی و شراکت بین بازیگران اصلی توسعه یعنی دولت، جامعه مدنی و بخش خصوصی جامعه همکار و دولت کارآمد سازماندهی خواهد شد. از طرفی دیگر بین شاخص‌های الگوی حکمرانی خوب و توسعه همه‌جانبه ارتباط وجود دارد. تفاصيل المقالة