هدف پژوهش حاضر واکاوی سیر محتوایی تحول غزل و شعر زنان معاصر ایران می‌باشد. جامعه مورد بررسی شعر و غزل زنان از عهد مشروطه تا آغاز دهۀ نود معاصر است. نمونه پژوهش شعر ژاله قایم مقامی، شعر و غزل سیمین بهبهانی و فروغ فرخزاد بود. طرح پژوهش توصیفی-تحلیلی و گردآوری اطلاعات از طریق کتابخانه ای و منابع پژوهشی دیجیتالی انجام شد. برای تحلیل از شیوه جریان‌شناسی شخصیت محور محتوای غزل زنان و سیر مهم‌ترین تحولات آن در بستر تاریخ معاصر استفاده شد. نتایج نشان داد، کلیت و کیفیت شعر زنان در این دوره رو به کمال بود. غزل زنان ایران معاصر، پس از غزل سیمین بهبهانی و فروغ فرخزاد به سمت افق‌های نو و آزاداندیشانه ای حرکت کرده است که از میان جریان‌های فکری درون فرهنگی و برون فرهنگی ایران، دو نوع غزل متعهد، اجتماع‌محور و غزل پست مدرن و گاه نیز غزل زبان‌گرای ساختارشکن بیشترین سهم را دارد. غزل زنان نیز هم چون شعر آزاد نیمایی مجال بروز عواطف زنانه را یافته و غزل از حالت کلاسیک و یک صدایی به جریان‌ها و صداهای متعددی وارد شده است. مطالعۀ غزل زنان در این صدسال یعنی مطالعۀ صدسال جامعه‌شناختی شعر زنان و به تبع آن جامعه ایرانی است. تفاصيل المقالة

هدف پژوهش حاضر، تحلیل تطبیقی محتوای فرهنگی و روان شناختی عواطف زنانه در اشعار نجمه زارع، مریم جعفری و رزا جمالی با شعر غاده السمان بود. جامعۀ پژوهش شامل کلیه اشعار نجمه زارع، مریم جعفری، رزا جمالی و اشعار غاده السمان می باشد. نمونۀ پژوهش اشعار مربوط به محتوای فرهنگی و روان شناختی عواطف زنانه شاعران مذکور بود. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی است. جمع آوری اطلاعات کتابخانه‌ای و به صورت فیش‌برداری انجام شد. یافته‌ها نشان داد که یکی از مضامین مهم شعر زنان، بحث محتوای فرهنگی و روان شناختی و نشانه‌های آن است که هرکدام از شاعران زن با توجه به ذهنیت و فرهنگ جامعۀ خود برداشت متفاوت و گاه مشترک از آ ن ها دارند. از موارد مهم و مشترک دیگر در اشعار این شاعران، زبان عاشقانه و تغزلی زنانه بود. این شاعران هرکدام به نوعی زبان رمانتیک عاشقانۀ خاص خود را داشته‌اند که در بعضی موارد به غاده‌السمان شبیه و گاه متفاوت بودند. بن‌مایۀ فراگیر عاطفی شعر نجمه زارع اندوه و دوری از محبوب است. غزل عاشقانه و اجتماعی مریم جعفری در بحش گفتمان و زبان زنانه خاص تر بود. اشعار رزا جمالی بر پایه تخیل زنانه بود و بیشتر مضامین رمانتیک زنانه را در قالب رمز و نماد نشان داده است و اشعار وی از لحاظ کاربرد کلمات احساسی و زنانه در مقایسه با دو شاعر ایرانی دیگر بیشتر است. در مورد غاده‌السمان ترکیبی از موارد ذکرشده این سه شاعر ایرانی در زبان رمانتیک زنانه‌اش وجود دارد؛ یعنی هم شاعری گلایه‌مند از فراق معشوق و هم دفاع از حقوق زنان است. تفاصيل المقالة