ادبیات و زبان های محلی ایران زمین
,
العدد4,السنة
9
,
پاییز
1398
شعر عامیانه، نقش مهمی در بازنمایی و نهادینه کردن هویّت، بهخصوص هویّت دینی در فرهنگ بختیاری دارد. در این پژوهش، به بررسی مؤلفههای دینی در اشعار عامیانۀ بختیاری (کودکانهها، اشعار مربوط به عروسی و سوگ سرودهها) با روش توصیفی-تحلیلی پرداخته شده تا تصویری که از مفاهیم دی أکثر
شعر عامیانه، نقش مهمی در بازنمایی و نهادینه کردن هویّت، بهخصوص هویّت دینی در فرهنگ بختیاری دارد. در این پژوهش، به بررسی مؤلفههای دینی در اشعار عامیانۀ بختیاری (کودکانهها، اشعار مربوط به عروسی و سوگ سرودهها) با روش توصیفی-تحلیلی پرداخته شده تا تصویری که از مفاهیم دینی در این اشعار بازتاب یافته است و کارکرد این مفاهیم در فرهنگ بختیاری مشخص شود. همچنین بررسی شده است که مؤلفههای دینی در کدامیک از اشعار مذکور، بیشتر بازتاب یافته است و چه تفاوتی در این زمینه دیده میشود. نام خداوند، پیامبر(ص)، حضرت علی (ع)، امام رضا(ع)، امامزادگان، قیامت، زیارت، کعبه، مشهد، کربلا، نماز، قرآن و مُهر، از مهمترین مؤلفههای دینی بازنمایی شده در این اشعار هستند. نتایج پژوهش نشان میدهد در اشعار کودکانه، به صورت غیرمستقیم، کودک را ابتدا با صفات جمالی خداوند آشنا میکنند و به او آموزش میدهند که برای حل مشکلات، باید به خداوند توکل کرد و به پیامبر و امامان متوسل شد. در اشعار مربوط به عروسی بیشتر از اعتقادت مذهبی عروس و داماد سخن گفتهمیشود و اینکه خداوند و ائمه، رفعکنندۀ بلاها هستند. در سوگسرودهها، بیشترین تنوع و بازتاب مؤلفههای دینی را میتوان یافت. در این نوع، همواره هم از اعتقادات دینی شخص متوفی سخن گفته و هم از خداوند خواسته شده است مشکلات و بیماریها افراد را برطرف کند.
تفاصيل المقالة
ادبیات و زبان های محلی ایران زمین
,
العدد1,السنة
10
,
بهار
1399
هدف از این پژوهش، بررسی نشاندادن منزلت اجتماعی زنان بختیاری از طریق پوشاک در اشعار محلی؛ یعنی اشعار عاشقانه، اشعار مربوط به عروسی و سوگ سروده ها، بر مبنای نظری بازتاب و بر اساس روش اسنادی است. نتایج پژوهش نشان می دهد زنان در فرهنگ بختیاری به دو شیوه، پوشاک زیبا و پوش أکثر
هدف از این پژوهش، بررسی نشاندادن منزلت اجتماعی زنان بختیاری از طریق پوشاک در اشعار محلی؛ یعنی اشعار عاشقانه، اشعار مربوط به عروسی و سوگ سروده ها، بر مبنای نظری بازتاب و بر اساس روش اسنادی است. نتایج پژوهش نشان می دهد زنان در فرهنگ بختیاری به دو شیوه، پوشاک زیبا و پوشاک گران قیمت، برای خود منزلت اجتماعی کسب می کنند. برای نشان دادن زیبایی بیشتر به عنصر رنگ پوشاک و برای نشان دادن گران قیمت بودن، به جنس و تزئینات پوشاک توجه میکنند. در اشعار عاشقانه، زن از طریق پوشاک زیبا که بیشتر به رنگ های آبی، سبز و قرمز است، برای خود احترام و در نهایت منزلت اجتماعی کسب می کند. در اشعار مربوط به عروسی، برای نشاندادن منزلت اجتماعی زنان، در کنار زیبایی، عنصر ثروت نیز از طریق اشاره به جنس و تزئینات پوشاک برجسته شده است. در سوگ سروده ها، سرایندگان بیشتر به دنبال نشان دادن جایگاه اجتماعی زن متوفی و خانوادۀ او هستند؛ بنابراین در توصیف پوشاک وی، به جنس پوشاک، نو و پاکیزه بودن آن که تشخّص زن را نشان می دهند، پرداخته اند.
تفاصيل المقالة
شادی از مهمترین حالات روحی و روانی انسان است که با توجه به اهمیتش در زندگی فردی و اجتماعی، از دیرباز مورد توجه اندیشمندان مختلف، از جمله شاعران بوده است. هدف این پژوهش نیز بررسی جایگاه شادی در زندگی، چرایی شاد زیستن، انواع شادی و راههای رسیدن به آن، در شعر نظامی است. أکثر
شادی از مهمترین حالات روحی و روانی انسان است که با توجه به اهمیتش در زندگی فردی و اجتماعی، از دیرباز مورد توجه اندیشمندان مختلف، از جمله شاعران بوده است. هدف این پژوهش نیز بررسی جایگاه شادی در زندگی، چرایی شاد زیستن، انواع شادی و راههای رسیدن به آن، در شعر نظامی است. از نظر نظامی، با توجه به زندگی پر از رنج و سختی و جهان ناپایدار، شاد زیستن برای ادامۀ زندگی امری اجتنابناپذیر است. وی شادیای را که ریشه در معنویت دارد و نتیجۀ فضایل اخلاقی است، بهعنوان یکی از اهداف مهم در زندگی مطرح کرده است. به باور وی، شادی به دو دستۀ مطلوب و نامطلوب تقسیم میشود و در نتیجۀ عوامل مختلف ذهنی و عینی به دست میآید؛ اینکه انسان بر اساس فضایل اخلاقی عمل کند، دلبستۀ ثروت نباشد، دوستی و روابط اجتماعی مناسب با دیگران داشته باشد؛ حاکمان و عاملان، عدالت پیشه و به فقیران کمک کنند. همچنین داشتن خانوادۀ سالم و طبیعت زیبا میتواند در انسان احساس شادی را برانگیزاند. نظامی مرگ را پایان زندگی نمیداند و از آنجا که به اعتقاد او، این پدیده سبب وصال به معشوق ازلی میشود، آن را عاملی برای شادمانی میداند.
تفاصيل المقالة
نویسندگان و شاعران در ادبیات تعلیمی، از ابزارهای مختلفی استفاده میکنند تا مخاطب را برای پذیرش پیام و درونمایههای اخلاقی مورد نظر خود قانع کنند. واقعنمایی از جملۀ این شگردهاست. هرگاه مخاطب باور کند حادثهای بهواقع اتفاق افتاده است، آن را بهتر میپذیرد و در باور کردن أکثر
نویسندگان و شاعران در ادبیات تعلیمی، از ابزارهای مختلفی استفاده میکنند تا مخاطب را برای پذیرش پیام و درونمایههای اخلاقی مورد نظر خود قانع کنند. واقعنمایی از جملۀ این شگردهاست. هرگاه مخاطب باور کند حادثهای بهواقع اتفاق افتاده است، آن را بهتر میپذیرد و در باور کردن آن حادثه، شکوتردید کمتری برایش ایجاد میشود. هدف این پژوهش نیز بررسی شگردهای ایجاد واقعنمایی، بهمنزلۀ یکی از تمهیدات اقناع مخاطب برای پذیرش پیامهای اخلاقی در گلستان سعدی است. سعدی از شگردهایی مانند اشاره به شخصیتهای تاریخی و اسطورهای، زمان و مکان واقعی، بازنمایی گفتار بهشکل مستقیم، زاویهدید اولشخص، شروع داستان از میانۀ داستان، توصیف جزئیات، استناد به منابع دیگر در روایت حکایتها و بیان واقعی بودن داستان از زبان نویسنده، استفاده کرده است تا توهم محاکات در حکایتهای گلستان ایجاد کند. وی بدین طریق توانسته است احساسات خوانندگان را تحریک و تصور خاصی را در آنان ایجاد کند و بدین ترتیب با تزکیۀ رذایل اخلاقی، آنان را بهسوی اهداف متعالی سوق دهد.
تفاصيل المقالة
قاضیان در نظام اجتماعی- سیاسی ایران نقش بسیار مهمی در دفاع از حق، حل اختلافات، صیانت از اموال افراد به ویژه افراد کمعقل و سفیه و استیفای اموال مسلمانان برعهده داشتهاند؛ بنابراین افراد برای دستیافتن به این منصب باید فضایل اخلاقی میداشتند و از رذایلی دوری میجستند. هد أکثر
قاضیان در نظام اجتماعی- سیاسی ایران نقش بسیار مهمی در دفاع از حق، حل اختلافات، صیانت از اموال افراد به ویژه افراد کمعقل و سفیه و استیفای اموال مسلمانان برعهده داشتهاند؛ بنابراین افراد برای دستیافتن به این منصب باید فضایل اخلاقی میداشتند و از رذایلی دوری میجستند. هدف این پژوهش بررسی سیمای اخلاقی قاضیان در ادبیات سنتی (کلاسیک) فارسی به عنوان یکی از بسترهای بازتابدهنده این اصول اخلاقی است. واکاوی فضایل اخلاقی قاضیان، انتقاد از آنها و دستمایه قراردادن مسائل مربوط به امر قضاوت در تصویرسازی برای انتقال مفاهیم اخلاقی و تعلیمی از جمله موضوعهای بررسیشده در این پژوهش هستند. دینداری، عالمبودن، عدالتورزی، دوری از ستم، صبوری و اهل مشورت بودن از مهمترین ویژگیهای اخلاقی قاضیان است. همچنین در ادب فارسی از قاضیان به سبب رذایلی همچون رشوهگیری، ضایع کردن مال یتیمان، غرور و دروغگویی انتقاد شده است. برخی از شاعران نیز برای تعلیم و تفهیم اندیشههای اخلاقی، عرفانی و عاشقانه خود دستگاه قضاوت را دستمایه تصویرسازیهای هنری قرار دادهاند.
تفاصيل المقالة
سند
Sanad is a platform for managing Azad University publications