زمینه و هدف: فضاهای گذران اوقات فراغت، از مهم ترین حوزه های عمل‌کردی در شهرها هستند. دسترسی مناسب به این فضاها می‌تواند نقش موثری در تعادل روحی شهروندان داشته باشد. به دلیل این‌که نوع دسترسی، بر اساس فاصله و زمان رسیدن از یک مکان به مکان دیگر سنجیده می‌شود، می‌توان به نقش بسیار مهم ساختار شبکه معابر در این زمینه پی برد.روش بررسی: در پژوهش حاضر، که به روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از داده‌های کتاب‌خانه‌ای و میدانی انجام شده است، دسترسی به فضاهای فراغتی منطقه 9 تهران در ارتباط با شبکه معابر آن تحلیل گردید. با استفاده از روش تحلیل شبکه، در مجموع دسترسی به 11 نوع از فضاهای فراغتی در قالب 4 کاربری (پارک و فضای سبز، ورزشی، فرهنگی و پذیرایی) مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته ها: سطوح ارزیابی دسترسی، شامل سه سطح خوب، متوسط و ضعیف بود که یافته ها نشان داد دسترسی به فضاهای ورزشی مطلوب بوده و مراکز پذیرایی و پارک‌ها و فضای سبز نیز دارای دسترسی نسبتا مطلوبی هستند؛ اما دسترسی به فضاهای فرهنگی به صورت متوسط و ضعیف بود. به طور کلی از نظر کیفیت دسترسی، منطقه 9 تهران به دو بخش شرقی و غربی تقسیم شده است که نیمه غربی آن دارای دسترسی مطلوب‌تری نسبت به نیمه شرقی است.بحث و نتیجه گیری: هم‌چنین نتایج حاصل از نقشه دسترسی یکپارچه به فضاهای فراغتی نشان داد که دسترسی در جوار خیابان‌های اصلی و شریانی، بهتر از بخش های داخلی بلوک هاست. این مسأله در نیمه شرقی منطقه به وضوح مشخص است. نتیجه این امر، محرومیت بخش‌های داخلی محله‌ها و پیدایش نابرابری در دسترسی به فضاهای فراغتی است. تفاصيل المقالة

زمینه و هدف: رشد شهرهای امروزی اغلب بدون رعایت استانداردها و به صورت لجام گسیخته ای دنبال می شود، با این تصویر اگر شهرها دچار سوانح (طبیعی و غیر طبیعی) شوند، بازگشت به شرایط پیش از سوانح بسیار مشکل است. هدف مقاله حاضر سنجش و ارزیابی میزان تاب آوری جوامع شهری در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و محیط زیستی شهر شیراز بوده است. روش بررسی: پژوهش حاضر از حیث هدف کاربردی و از توع تحلیلی-توصیفی می باشد. این پژوهش با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی به دنبال ارزیابی میزان تاب آوری با تاکید بر کیفیت زندگی در شهر شیراز می باشد، در این راستا تعداد 30 پرسشنامه در اختیار متخصصان قرار گرفت و سوالات مشتمل بودند بر ابعاد اقتصادی، اجتماعی فرهنگی، زیست محیطی و کالبدی، سپس ابعاد یاد شده و زیر معیارهای آنها در روش AHP امیتاز بندی شدند. یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که: بیشترین میزان تاب آوری به ترتیب اولویت، به بعد زیست محیطی با میانگین(243/0)، بعد اجتماعی-فرهنگی با میانگین (198/0)، بعد کالبدی- ساختاری با میانگین (191/0) و بعد اقتصادی با میانگین (110/0) اختصاص دارد. بحث و نتیجه گیری: با توجه به یافته های تحقیق می توان ادعا کرد که بین میزان تاب آوری و مولفه های اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی رابطه معناداری وجود دارد با این توضیح که هرچه میزان هر یک از مولفه ها بالاتر باشد میزان تاب آوری نیز افزایش پیدا می کند. کمبود آلودگی های زیست محیطی و تنوع زیست محیطی موجب وجود پایداری نسبی در این مقوله گردیده است و از طرفی وجود روابط اجتماعی و بین فردی تقریبا مطلوب بین ساختار سنی و جنسی جامعه وضعیتی تاب آور از حیث اجتماعی و فرهنگی ایجاد کرده است. وجود کاربری های متنوع و ابینه تاریخی در بافت شهری به عنوان امتیازی مثبت و وجود فرسودگی در برخی مکان ها چه از نظر ساختاری و چه از نظر عملکردی به عنوان امتیازی منفی نمایان شده است. متاسفانه پایین بودن توان اقتصادی و مباحث مربوط به اشتغال همانند سایر شهرهای کشور از سطح بسیار پایین و نامطمئنی دارد که لزوم تقویت این بخش به شدت احساس می شود. تفاصيل المقالة