بحث نابرابری توسعه نواحی از موضوعاتی است که اخیرا در فرهنگ برنامه ریزی منطقه ای مطرح شده است و هنوز در کشور ما جایگاه چندان مشخصی ندارد. گام نخست در حل مسائل ناشی از عدم تعادل های منطقه ای شناخت و سطح بندی مناطق از نظر برخورداری در زمینه های گوناگون است به گونه ای که لازمه برنامه ریزی منطقه ای، شناسایی جایگاه نواحی نسبت به یکدیگر به لحاظ شاخص های توسعه است.این پژوهش برآن است تا با روش توصیفی-تحلیلی، با استفاده از روش اسنادی و آماری و بهره گیری از 49 شاخص و با استفاده از تکنیک های تصمیم گیری ویکور، تاپسیس، ساو و در انتها با استفاده از تکنیک روش ادغام کپ لند، به تحلیل عدم تعادل فضایی-جغرافیایی خدمات اجتماعی، اقتصادی، بهداشتی و فرهنگی در شهرستان های استان خوزستان بپردازد. برای تحلیل و ترسیم نقشه از نرم افزار های Excel و ArcGis استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که شهرستان اهواز با توجه به اینکه مرکز اداری- سیاسی استان می باشد در رتبه اول قرار گرفته است. شهرستان دزفول در مرتبه دوم واقع شده و شهرستان آقاجاری در این رتبه بندی سطح آخر را کسب کرده و در شرایط نامناسبی نسبت به سایر شهرستان ها استان قرار گرفته است. تکنیک ادغام کپلند نشان می دهد که شهرستان های استان خوزستان در سه سطح برخوردار، نیمه برخوردار و محروم قرار دارند. این شرایط ضرورت برنامه ریزی منطقه ای صحیح را برای رسیدن به توسعه متوازن مطرح می کند به طوری که توسعه متعادل به نحو احسن بهترین شرایط و امکانات را برای پیشرفت جامع و همه جانبه فراهم آورد و تفاوت های بین منطقه ای و درون منطقه ای را به حداقل برساند و در نهایت از بین ببرد. تفاصيل المقالة

رشد جمعیت و گسترش سکونت‌گاه‌ها بر روی نواحی پرمخاطره، اثر حوادث طبیعی را در جوامع مختلف به ویژه در حال توسعه، افزایش داده است. با توجه به قرارگیری استان خوزستان در محل برخورد صفحه عربستان و فلات ایران، زلزله‌خیز بودن و عدم مکان گزینی درست سکونت‌گاه‌های آن و رشد و توسعه آن‌ها بر روی گسل‌های فعال، پهنه بندی این استان برای شناسایی مناطق نامساعد از نظر خطر زلزله و جلوگیری از عدم استقرار سکونتگاه‌های انسانی در این مناطق برای کاهش خطرات احتمالی در آینده را ضروری نموده است. پژوهش حاضر با ماهیت توسعه ای – کاربردی با هدف پهنه بندی خطر زلزله شهرستان‌های استان خوزستان برای مقابله با خطرات احتمالی ناشی از این بلای طبیعی صورت گرفته است. همچنین ابتدا 7 پارامتر موثر در تشخیص مناطق زلزله‌خیز انتخاب، سپس با استفاده از مدل FAHP ترکیب و نقشه پهنه بندی خطرپذیری زلزله حاصل شد. یافته‌ها حاکی از آن است که از نظر خطرپذیری زلزله از کل مساحت استان خوزستان ، حدود 7 درصد در محدوده‌ی (خطرپذیری خیلی کم)، 13 درصد (کم)، 20 درصد (متوسط)، 27 درصد (زیاد) و 33 درصد (خیلی زیاد) است و از میان شهرستان‌ها، اندیمشک و آبادان به ترتیب بیشترین و کمترین خطر پذیری زلزله را داشته اند. تفاصيل المقالة

بررسی شناخت وضعیت و تنگناهای توسعۀ محیط جغرافیایی به لحاظ پایداری و توسعۀ پایدار در شهرها از اهم مسائل در دو حوزه شهر و توسعه پایدار می‌باشد. استفاده از شاخص‌های توسعۀ پایدار در ابعاد جغرافیای محیطی میتواند معیاری مناسب هم برای تعیین جایگاه شهرها و هم در جهت حل مشکلات و نارساییهایی آنها برای نیل به رفاه اقتصادی و سلامت اجتماعی فرهنگی ساکنین جهت رسیدن به توسعهی پایدار شهری باشد. در این راستا پژوهش حاضر با ماهیت "توسعه‌ای- کاربردی" با روش تحقیق "توصیفی- تحلیلی" با هدف اصلی "شناخت و ارزیابی پایداری محیطی به عبارتی اولویت بندی توسعه پایدار در استان یزد" و استفاده از "مدل Entropy-TOPSIS و نرم افزار GIS، Visio، Grafer، SPSS و Excel" و بهره‌گیری از "50 شاخص(بهداشتی، زیست محیطی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی)" موضوع مورد مطالعه را در استان مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است. که نتایج تحقیق نشان داده است: در ماتریس مدل اختلاف طبقه‌ای گروه بندی شهرهای استان به لحاظ جمعیتی منظم نبوده و در فواصل بین طبقه اول و طبقه آخر ماتریس هیچ نقطه شهری وجود ندارد. بطوریکه 44.22 درصد جمعیت شهرها در طبقه اول توزیع گردیده‌اند و ضریب آنتروپی انرا تائید کرده است بدین صورت که ضریب آن سال 1385 (0.37-) و در سال 1390 (0.23-) بدست آمده که نشان‌دهنده حرکت نسبی سلسله‌مراتب شهری به سوی عدم تعادل و تمرکز بیشتر می‌باشد. در نهایت الویت بندی توسعه با میزان TOPSIS بدست آمده نشان می‌دهد شهرستان‌های یزد و ابرکوه به ترتیب با میزان 973/0 و 610/0 توسعه یافته‌ترین مناطق می‌باشند. تفاصيل المقالة