تغییر اقلیم، یکی از مهمترین چالش هایی است که اکوسیستم های طبیعی را تحت تأثیر قرار داده و دارای اثرات متفاوتی بر روی میزان دما، بارش، شدت و فراوانی خشکسالی و سیلاب و پارامترهای هیدرولوژیکی حوزه های آبخیز می باشد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر تغییر اقلیم بر روند تغییرات دما، بارش و تشعشات خورشیدی و همچنین تعیین اثر تغییرات این متغیرها در میزان تغذیه حوزه آبخیز رودخانه کرج است. در این تحقیق، ابتدا با استفاده از داده های دو مدل جهانی HadCM3 و CGCM1 و با کاربرد مدل ریزمقیاس نمایی SDSM، شبیه سازی متغیرهای اقلیمی برای سه دوره (2039-2010، 2069-2040 و 2098-2070) صورت گرفت. سپس با استفاده از مدل HELP، میزان تغذیه حوزه آبخیز کرج برآورد گردیده و اثر تغییرات متغیرهای هواشناسی بر روی میزان تغذیه آب های زیرزمینی، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از شبیه سازی متغیرهای اقلیمی تحت سناریو منتخب A2 تغییر اقلیم، نشان داد که در سه دوره آتی نسبت به دوره پایه، مقدار دما، بارش و تشعشعات خورشیدی به ترتیب افزایش (1/5، 2/8 و 4/55 درصد)، کاهش (8/1، 15/1 و 18 درصد) و افزایش (0/5، 1/4 و 2/4 درصد) خواهند یافت. نتایج حاصل از شبیه سازی میزان تغذیه آب های زیرزمینی با استفاده از مدل HELP تحت سناریو منتخب A2 تغییر اقلیم، حاکی از این بود که میزان تغذیه در سه دوره آتی نسبت به دوره پایه، به ترتیب 9/6، 15/1 و 15/6 درصد کاهش پیدا می کند. همچنین نتایج تحقیق نشان داد که مدل HELP به عمق تبخیر و تعرق، حساسیت بالایی دارد. تفاصيل المقالة

یکی از راهکارهای مهم برای حفاظت و اصلاح خاک، جنگل‌کاری و احیای زمین‌های تخریب یافته و در نتیجه کاهش دی اکسید کربن اتمسفر است. خاک مهمترین مخزن کربن اتمسفری محسوب می‌گردد و فقدان پوشش گیاهی مناسب بر روی آن منجر به فرسایش شده که این امر یکی از عوامل هدررفت کربن به شمار می‌رود. از این رو این پژوهش با هدف بررسی اثرات جنگل‌کاری شهری بر میزان ترسیب کربن خاک در توده‌های اقاقیا زبان گنجشک، اقاقیا و سرو نقره‌ای در دو عمق 15-0 و 30-15 انجام شد. همچنین یک قطعه زمین جنگل‌کاری نشده (بایر) به‌عنوان قطعه شاهد در نظر گرفته شد. این پژوهش در پارک جنگلی پردیسان تهران انجام گرفت و مقدار ترسیب کربن خاک به همراه فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی آن اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که ترسیب کربن در خاک توده‌های اقاقیا زبان گنجشک، اقاقیا و سرو نقره‌ای به‌ترتیب 96/18، 86/14 و 69/9 تن در هکتار و اراضی بایر 97/6 تن در هکتار می‌باشد. کربن ترسیب شده در توده اقاقیا زبان گنجشک با معنی‌داری (01/0>p) بیشترین مقدار را نشان داد. نتایج تجزیه رگرسیون گام‌به‌گام کربن آلی با عوامل دیگر بررسی شده خاک نشان داد که درصد ماده آلی و نیتروژن خاک از مهم‌ترین اجزاء تأثیر‌گذار بر مقدار کربن آلی خاک بود. سایر صفات بررسی شده تأثیر معنی‌داری بر کربن آلی خاک نداشتند. به این ترتیب هر یک از توده‌های فوق به‌ترتیب باعث افزایش ترسیب کربن خاک به میزان 99/11، 89/7 و 72/2 تن در هکتار نسبت به زمین بایر اطراف شده‌اند که ارزش اقتصادی آن برای گونه‌های مذکور به‌ترتیب 3792، 2972 و 1938 دلار به ازاء هر هکتار در مدت 14 سال محاسبه شد. کربن آلی خاک در عمق اول توده‌های جنگل‌کاری شده بیشتر از عمق دوم بود، ولی در اراضی بایر عکس این قضیه مشاهده شد. تفاصيل المقالة

روش های مختلفی برای مکان یابی مناطق مستعد توسعه اکوتوریسم توسط محققین مختلف پیشنهاد شده که با توجه به شرایط منطقه ای از نقاط ضعف و قوت مختلفی برخوردار هستند. بدیهی است استفاده از روش های کمی و کاهش دخالت کارشناسی در فرآیند تصمیم گیری و ارزیابی می تواند نتایج بهتری ارایه کند. بنابراین در این پژوهش به منظور ارزیابی برای توسعه اکوتوریسم از روش ارزیابی چند شاخصه (MADM) مبتنی بر منطق فازی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شده است. به این منظور یکی از مناطق جنگلی شمالی کشور که دارای ظرفیت های متنوع در زمینه اکوتوریسم می باشد (جنگل های منطقه کلاردشت) انتخاب و موضوع در منطقه مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا معیارها و شاخص های اکولوژیک مطالعه به روش فازی، کمی و نرمال شدند. همچنین وزن عوامل با روش تحلیل سلسله مراتبی تعیین گردید. سپس با استفاده از عملگر ترکیب خطی وزنی (WLC) کلیه لایه ها تلفیق شدند و توان منطقه برای اکوتوریسم پهنه بندی گردید. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که روش WLC کارآیی بیشتری نسبت به مدل مخدوم در فرآیند مکان یابی مناطق تفرجی در منطقه مورد مطالعه دارد، چرا که استفاده توام از منطق فازی و روش AHP در تعیین ارجحیت و وزن معیارها نسبت به یکدیگر شرایط منطقی تر و انعطاف پذیرتری را برای ارزیابی به روش WLC فراهم می کند. در این روش به کارگیری همزمان معیارها و شاخص های اکولوژیکی- اقتصادی و اجتماعی نیز ممکن می باشد. از جمله مهمترین نتایج به دست آمده از این مطالعه، تاثیر متغیر وضعیت جنگل بر تقاضای اکوتوریسم می باشد. همچنین راه سازی در منطقه موجب جذابیت منطقه از دید بازدیدکنندگان می شود و افزایش تقاضای اکوتوریسم را در پی دارد، از طرف دیگر تخریب جنگل و محیط زیست و کاهش کیفیت آنها باعث می شود تقاضای اکوتوریسم منطقه کاهش پیدا کند. تفاصيل المقالة

یکی از مهم ترین چالش هایی که بر اکوسیستم های طبیعی و جنبه های مختلف زندگی انسان تأثیر دارد تغییر اقلیم است. تأثیرات گرمایش جهانی بر بخش هیدرولوژی و چرخه آب در طبیعت بسیار جدی است و شناخت این اثرات به صورت کمی، آمادگی بیشتری برای مقابله با تبعات آن ایجاد می‌کند. در تحقیق حاضر عملکرد دو مدل با ساختارهای متفاوت که یکی از آنها مدل جعبه سیاه (شبکه عصبی مصنوعی) و مدل نیمه توزیعی (SWAT) انتخاب شد و از لحاظ خطا و عدم قطعیت مورد بررسی قرار گرفت. همچنین برای بررسی اثر تغییر اقلیم از مدل بزرگ مقیاس ( CanESM2 ) تحت سناریو RCP2.6 و RCP8.5 استفاده شد. نتایج در این پژوهش نشان داد که مدل های جعبه سیاه عملکرد بهتری نسبت به مدل های فیزیکی دارد. نتایج تغییر اقلیم در این پژوهش نشان می‌دهد که بارش (3 الی 59درصد) و دما (53/1 الی 93/6 درجه سانتیگراد)روند افزایشی دارد بخصوص این روند افزایشی در مقادیر حدی و سیلاب های تند بیشتر خود رانشان می‌دهد. همچنین میزان رواناب در دوره آتی 7 الی 11 درصدی افزایش می‌یابد به همین دلیل در مطالعات شهری حتماً باید به افزایش پدیده های سیلاب در دوره آتی توجه نمود. تفاصيل المقالة

حوزه آبخیز گلاب دره-دربند، از حوضه های شمال شهر تهران می باشد که توجه به مدیریت این حوضه ها، به علت اشراف این حوضه‌ها به شهر تهران و احتمال خطر جانی و مالی سیلاب های حاصل از آن‌ها، از اهمیت خاصی برخوردار است. در این تحقیق، جهت تعیین پاسخ حوزه آبخیز مربوطه در برابر رگبارهای سیل آسا در قبل و بعد از عملیات آبخیزداری، از نرم افزار HEC–HMS استفاده گردیده است. با مد نظر قرار دادن عدم توانمندی در تعیین رگبارهای منطبق با بازه زمانی قبل و پس از اقدامات آبخیزداری انجام شده در حوزه آبخیز به منظور بررسی مطالعات سیلاب ناشی از رگبارهای واحد، اقدام به بررسی و آنالیز آماری داده های بارش و سیلاب مربوط به ایستگاه های باران سنجی و هیدرومتری واقع در حوضه گلاب دره- دربند گردید و شبیه سازی حوضه در محیط نرم افزار HEC–HMS صورت گرفت تا بتوان پس از شبیه سازی حوضه، سیلاب ناشی از حوضه را در مقابل بارش حداکثر 24ساعته برای دوره برگشت‌های 10، 25 و100، سنجیده و مقایسه نمود. نتایج ارزیابی همزمان بارش و سیلاب در حوزه آبخیز مورد مطالعه، در قبل و بعد از اجرای طرح های آبخیزداری، نشان داد که عملیات آبخیزداری، تأثیری مستقیم در کاهش سیلاب، افزایش نفوذ سیلاب و کنترل آن داشته است و این تأثیر، در سیلاب های با دوره بازگشت بالا، بیشتر بوده است بطوری که. دبی پیک سیلاب و حجم سیلاب در دوره برگشت های 10، 25 و100 ساله، بعد از اجرای طرح‌های آبخیزداری، به ترتیب10، 4/27 و 40 درصد کاهش را نشان می دهد. تفاصيل المقالة

سابقه و هدف: شمشاد گیاه بومی ایران بوده که اهمیت خاصی در میان ذخایر جنگلی جهان دارد و در سرتاسر جنگل های هیرکانی گسترش دارد. در سال های اخیر کالونکتریا سودوناویکولاتا یکی از مهمترین علت های بلایت و ریزش برگ های شمشاد در ایران بوده است. این مطالعه برای اولین بار در ایران با هدف بررسی تنوع ژنتیکی جدایه های کالونکتریا سودوناویکولاتا در جنگل های هیرکانی با استفاده از نشانگرهایRAPD و ISSR انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه تعداد 75 جدایه قارچ از شمشاد در جنگل های هیرکانی شمال ایران جداسازی شد. جدایه ها از نظر ریخت شناسی و رنگ کلنی بررسی شدند. تنوع ژنتیکی جدایه ها با استفاده از نشانگرهای RAPD و ISSR مورد مطالعه قرار گرفت. بخشی از ژن بتاتوبولین در جدایه های کالونکتریا سودوناویکولاتا تعیین توالی شد و در NCBI ثبت گردید. آنالیز فیلوژنتیکی به کمک نرم افزار PAUP انجام شد. یافته ها: کلنی ها بر روی محیط PDA دارای مشخصاتی مانند رنگ قهوه ای با هاله کمرنگ، کنیدی های استوانه ای و در دو انتها دایره ای شکل، تک دیواره با قطر 68-48 میکرومتر، استیپ بلند به طول 90-140 میکرومتر، دارای جداره عرضی و در انتها دارای وزیکل بیضی شکل دارای و پاپیل در نوک بودند. درخت فیلوژنتیکی رسم شده بر اساس ژن بتا توبولین، نشان داد که تمامی جدایه ها در یک گروه قرار دارند. بررسی تنوع ژنتیکی نشان داد که جمعیت جدایه های این قارچ در ایران از تنوع ژنتیکی پایینی برخوردار هستند. نتیجه گیری: به نظر می رسد که در برخی از مناطق با توجه به پدیده فشار انتخاب، تغییر ژنتیکی در عامل بیماری آغاز شده باشد. تفاصيل المقالة