غاده السمان شاعر سوری عصر معاصر است که زن، عشق، تبعیض و تعصب ستیزی از بن مایه های اصلی اکثر اشعارش می باشد. در جهان او را بیش‌تر به عنوان نویسنده می‌شناسند. پروین اعتصامی شاعره ایرانی است که در اشعارش عشق به انسانیت، آزادگی، عدالت اجتماعی، علم، هنر و عشق به قشرهای محروم و رنج دیده جامعه موج می زند. این پژوهش، زندگینامه و اشعار دو بانوی شاعر را مورد بررسی قرار داده و تشابه و اختلاف در مضامین را برمی شمرد و به این نتیجه می‌رسد که چگونه دو شاعر در دو برهه زمانی نزدیک به هم تا این اندازه می توانند از مشابهت برخوردار باشند و از دریچه احساس و عاطفه این دو زن، جهان و مسائل موجود در آن را بنگرند، و به اندیشه‌ای نو و بدیع در تطبیق میان ادبیات فارسی و عربی دست یابند. تفاصيل المقالة

این پژوهش کوشیده است با روش توصیفی و تحلیلی و به مدد قرآن به عنوان نخستین و مهم‌ترین منبع در این حوزه به بررسی و تبیین درباره اهداف بیداری اسلامی بپردازد. نتیجه پژوهش دستیابی به یک هدف غایی، یعنی قرب الهی و با استمداد از آیات وحی الهی برای استحکام دولت اسلامی، ثبات و بقای نظام اسلامی و ایجاد نظام عادلانه اسلامی است که امت مسلمان باید آن‌ها را تحقق بخشد و آثار شرک در تمام این جنبه‌ها را بزداید و روح توحیدجویی و قرب به خدا را در تمام ارکان سیاسی و کارگزاران نظام، قانونمند و اجرایی سازد. شناخت حق از باطل نخستین جنبش و حرکت در بیداری اسلامی است که تنها وسیله شناسایی آن همان قرآن و عترت است که میزان است و ثقل اکبر و ثقل اصغر نامیده می‌شود. بیداری اسلامی هدفش حرکت با موازین اسلامی است؛ موازینی که قوانینش را قرآن و عترت مهیا می‌سازد. هدف غایی و مطلوب بیداری اسلامی در نظر قرآن، رسیدن به قرب الهی و انسان کامل شدن است. لازمه این کار نیز تکوین نظامی است که در آن، مکتب الوهیت و ایده توحید تحقق یابد و انسان در آن نظام بتواند به تکامل برسد؛ از بند دنیا و نقایص خود خارج شود و زمینه برای حیات حقیقی و مستمر او ذیل ایده توحید فراهم شود. پس برای رسیدن به این منظور اهداف بلند بیداری اسلامی در قرآن را باید جست‌وجو کرد تا هدف و مقصد نهایی مشخص گردد. تفاصيل المقالة

این مطالعه با هدف بررسی وضعیت انتشارات علمی فصلنامه مطالعات قرآنی بین سال‌های 1389 تا 1392 با رویکرد علم‌سنجی انجام شده است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که فصلنامه مطالعات قرآنی با انتشار 136 مقاله در 15 شماره، حدوداً نظم انتشاراتی را رعایت نموده است. آمار مشارکت نویسندگان بیانگر آن است که نیمی از مؤلفان به تألیف انفرادی و نیمی دیگر به مشارکت گروهی پرداخته‌اند. 42 مقاله با مشارکت نویسندگان همکار از یک دانشگاه، و 27 مقاله با مشارکت پژوهشگران از دانشگاه‌های مختلف تألیف گردیده است. دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت به عنوان دانشگاه پرتولید در جایگاه نخست قرار دارد. در میان نویسندگان مهدی ممتحن پرتولیدترین نویسنده این مجله معرفی می‌گردد. تفاصيل المقالة

عبدالرحمن ابن خلدون عالم اسلامی ومؤرخ اجتماعی، مفکر عالمی ذاعت شهرته واستفاض صیته لنظریة جلیلة استحدثها وأطلق علیها "علم العمران البشری" ولقد اهتم الدارسون فی أنحاء العالم بدراسة نظریته وآثاره المؤلفة نظرا إلی مکانة الاندلس فی العالم الاسلامی وإلی أهمیة دراسة التطورات الاجتماعیة والسیاسیة والحضاریة فیها. الدکتور طه حسین یری بأن التطورات الاجتماعیة والسیاسیة أثر من آثار التطور الفکری والأدبی فدراسة الأدب خاصة أدب العالمین الکبیرین یعطینا صورة حیة عن واقع المجتمع وتطوراته. علی هذا قامت هذه الورقة بدراسة وتحلیل رسائل أرسلها کل من ابن خلدون والوزیر الأدیب ابن الخطیب بعضهم لبعض رغبة للتعریف والتعرّف علی حیاتهما المتقلّبة وآرائهما. إنّهما قد عالجا الأحداث التاریخیة فی ثوب أدبی له تعابیر أدبیة مؤثرة. أضف إلی ذلک أنّ هذه الرسائل تدلّ علی افتنان ادبی من قبلهما کما تفید إفادات سیاسیة، وتاریخیة، وعلمیة، وأدبیة. تفاصيل المقالة

الماء فی‌ النصوص الدینیة هو رمز للمعرفة‌ والحیاة والطهارة‌ والشفافیة، ولهذا العنصر فی النصوص العرفانیة مفاهیم أعمق ویرمز إلی النقاوة الذاتیة والحیاة الخالدة والأنوار والمظاهر الإلهیة. فی هذه النصوص یتناسق رمز العطش حسب المفاهیم الرمزیة لعنصر الماء ویکون له معنی خاص. ومن أبرز مفاهیمه وأکثرها تمیُّزاً، التعبیر عن شوق المُرید وشغفه للوصول إلی الحبیب. إنّ قضیة الماء والعطش فی وقعة عاشوراء متجذرة فی الواقع ولکن التعبیر عن التآویل والتعابیر العرفانیة والرمزیة للأحداث التی تتعلق بالماء والعطش هو أمر لافت للنظر والتأمل، خاصة حینما تمتزج هذه التعابیر بالفنون الشعریة والصور البیانیة وتکسی أقوال وتصرُّفات المشارکین فی هذا المشهد من التاریخ نکهة ولوناً جدیداً. طلب الماء أحیانا یعنی طلب مقام الفناء فی الشیخ وتارة یعنی الفناء فی الله والسقایة تعنی غرف ماء المعرفة والحقیقة من منهل التوحید وإیصاله إلی عطاشی طریق الحق. لهذه التعابیر جذور وخلفیة فی النصوص الأدبیة والأشعار العرفانیة. تفاصيل المقالة

غسان کنفانی کاتب، وناقد، وروائی وشاعر شهید، قد خرج بروایاته العدیدة عن دائرة الواقع الاجتماعی المحلی إلی القضایا الانسانیة العامة التی تتعلق بالوجود وبالإنسان. یدین غسان فی روایته، رجال فی الشمس، کل الأطراف التی تسبب فی نکبة فلسطین، القیادات العاجزة، والقیادات الخائنة والشعب المستسلم والذین تخلوا عن الأرض لیبحثوا عن خلاصهم الخاص والهرب هو الذی ینسی الانسان ذاته وآماله. فکرة الهرب من الواقع هی من الأفکار التی تخضع للرفض فی هذه الروایة. تفاصيل المقالة