حس تعلق به مکان از ارکان اصلی پایداری بافت‌های تاریخی طی دوره‌های گذشته تاکنون بوده است. ضعف و یا کاهش حس تعلق به مکان به عنوان یک چالش ریشه‌ای و پنهان، علاوه‌بر آسیب‌های اجتماعی، روحی و جسمی، در بلند مدت موجب بی‌توجهی شهروندان به محیط شهر و حتی فضاها و مسائل کلان‌تر اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی سیاسی و ... می‌شود. از این‌رو شناسایی عوامل موثر بر حس تعلق به مکان در بافت‌های تاریخی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. هدف پژوهش کمی و کاربردی حاضر
که با ترکیبی از روش‌های توصیفی ـ تحلیلی و علی و با رویکرد مدلسازی معادلات ساختاری انجام گرفته است، شناسایی تعیین‌کننده‌های حس تعلق به مکان در بافت تاریخی شهر بندر لنگه است. جامعه آماری پژوهش را کلیه سرپرستان خانوار ساکن در بافت تاریخی تشکیل می‌دهد که از میان آن‌ها 190 نفر به عنوان نمونه آماری برآورد شده و به صورت کاملاً تصادفی مورد پرسشگری قرار گرفته‌اند. ابزار اصلی پژوهش برای گردآوری داده‌های میدانی، پرسشنامه محقق ساخته است که روایی و پایایی آن با طی نمودن فرایندهای مربوطه، تأیید شده است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزارهای SPSS و Amos Graphic استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد وضعیت کلی حس تعلق به مکان با میانگین 022/4 بالاتر از حد متوسط است. نتایج مدل ساختاری تعیین‌کننده‌های حس تعلق به مکان نشان داد مدل ساختاری طراحی شده قابلیت برازش بالایی دارد و توانسته است 75 درصد واریانس متغیر وابسته را تبیین نماید. در مدل ساختاری مذکور اثر کل چهار متغیر مدت اقامت، وضعیت درآمد، دسترسی به خدمات و امکانات رفاهی ـ تفریحی و سرمایه اجتماعی به‌ترتیب با مقادیر 402/0، 379/0-، 342/0 و 308/0، به لحاظ آماری معنی‌دار بوده است و متغیر امنیت با اثر کل 167/0، اثر آماری معناداری بر حس تعلق به مکان نداشته است. تفاصيل المقالة