تغییرات اجتماعی- اقتصادی دهه های اخیر عدم تعادل و تمرکز بیش از حد امکانات و خدمات در برخی نقاط و محرومیت دیگر نقاط را در پی داشته است. این مسئله در مناطق روستایی شدید تر بوده و عدم تعادل و توزیع عادلانه خدمات در آن ها مشهودتر است. یکی از خدمات اساسی و زیربنایی در این مناطق حمل و نقل و شبکه راههاست. هدف این پژوهش ، تبیین اثرات فضایی شبکه حمل و نقل بر توسعه روستایی است. روش تحقیق این مقاله از نوع تحلیلی است و تجزیه و تحلیل آن بر مبنای آمار فضایی است و با توجه به ماهیت مکانی داده ها و وابستگی فضایی این داده ها از تکنیک رگرسیون موزون فضایی استفاده شده است. منطقه مورد مطالعه استان تهران و جامعه آماری پژوهش شامل تمام روستاهای بالای 20 خانوار استان تهران می باشد. از هر دهستان یک روستا بطور تصادفی انتخاب و براساس فرمول کوکران 380 خانوار بعنوان نمونه محاسبه گردید؛ با احتساب حد اقل 10 خانوار برای هر روستا جهت افزایش قابلیت تعمیم، حجم نمونه برابر با 717 خانوار گردید. در این مطالعه 45 شاخص مورد بررسی و با انجام عملیات میدانی و پیمایشی اطلاعات مورد نیاز جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان می دهد دهستان های شمالی و شرقی حاشیه کلان شهر تهران که تحت تأثیرشهر تهران می باشند و همین طور دهستان های شرقی استان، حمل و نقل بیشترین تأثیر را بر توسعه روستایی آن ها داشته و دهستان های غربی استان از کمترین تأثیر برخوردار می باشند. تفاصيل المقالة

        روستاها عمدتا دارای اقتصاد تک‌محصولی هستند که این امر سبب عقب‌ماندگی از توسعه و پیشرفت می‌شود. لذا باید به دنبال روش‌هایی بود که بتوان اقتصاد روستاها را با ایجاد تنوع‌بخشی در فعالیت‌های اقتصادی خانوارهای روستایی پویا و توانمند کرد. روستاهای کشور به علت اتکای شدید بر کشاورزی و درآمدهای حاصل از آن و نداشتن منابع اشتغالی و درآمدی غیر از کشاورزی، دارای اقتصاد ضعیف و آسیب­پذیری هستند. پژوهش حاضر به شیوه توصیفی-تحلیلی به بررسی اثرات تنوع‌ فعالیت‌های اقتصادی بر رفاه زیستی خانوارهای روستایی در بخش مرکزی شهرستان کرمان پرداخته است. جامعه آماری پژوهش، 8956 خانوار روستایی ساکن در 11روستای بخش مرکزی شهرستان کرمان بودند که به صورت نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده و مورد سنجش واقع شدند. از این تعداد، 384 خانوار از طریق نمونه‌گیری کوکران انتخاب شدند که جهت اطمینان از صحت داده­ها به 412 خانوار رسید. داده‌های جمع‌آوری شده نیز از طریق نرم‌افزار SPSS  و از طریق آزمون T تک نمونه، رگرسیون و T مستقل مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که همبستگی بالایی بین تنوع­ اقتصادی و رفاه زیستی وجود دارد و خانوارهای دارای تنوع در فعالیت‌های اقتصادی سطح بالاتری از رفاه زیستی را نسبت به خانوارهای فاقد تنوع تجربه می‌کنند. همچنین براساس آزمون T تک نمونه‌ای، میانگین ابعاد تنوع اقتصادی (تعدد فعالیت‌های اقتصادی، امنیت و رضایت شغلی و درآمدی، زمینه سرمایه‌گذاری) در روستاهای مورد مطالعه در سطح ضعیف  بوده و میانگین ابعاد رفاه در مورد متغیرهای(اشتغال و درآمد، فراغت، مشارکت، آموزش‌وپرورش، بهداشت و توان اقتصادی) در سطح نسبتاً نامطلوب و متغیرهای(سلامت، مسکن، دسترسی و رضایت از زندگی) در سطح مطلوب بوده است. تفاصيل المقالة

     امروزه از سرمایه­های ارسالی مهاجران بین­المللی به عنوان یکی از ابعاد مالی و سرمایه­گذاری در کشورهای در حال توسعه نام می­برند. در بُعد عمومی، سرمایه­های ارسالی مهاجران عمدتاً در بخش­های کالبدی، فرهنگی- اجتماعی، اقتصادی، آموزشی و بهداشت و درمان سرمایه­گذاری می­گردند. در شهرستان لامرد به عنوان محدوده پژوهش، اینگونه سرمایه­گذاری­ها در بخش­های مختلف و از جمله در بخش بهداشت و درمان هزینه شده است. اینکه اینگونه سرمایه­ها به چه میزان و با چه الگوی توزیعی در سطح بخش­های سیاسی و اداری برای دسترسی به تأسیسات بهداشت و درمان هزینه گردیده­اند، از مسائل عمده پژوهش به حساب می­آید. از این­رو پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی به ارزیابی توزیع فضایی سرمایه­های ارسالی مهاجران در بخش بهداشت و درمان شهرستان لامرد پرداخته است. نتایج مطالعات اسنادی و اکتشافی حاکی از 88 اقدام عمرانی شامل ساخت انواع مراکز بهداشتی و درمانی و تأسیسات و تجهیزات پشتیبان این بخش است. برآورد اعتباری این اقدامات بر قیمت پایه سال 1391 بیش از 410 میلیارد ریال بوده است. تحلیل فضایی میزان دریافت سرمایه های ارسالی مهاجران در چهار بخش مرکزی، اشکنان، علامرودشت و چاه­ورز نشان می­دهد که مدیریت عرصه­های جغرافیایی در توزیع سرمایه­های ارسالی مهاجران وجود نداشته است. بر اساس استانداردهای پیشنهادی برای خدمات بهداشت و درمان، توزیع فضایی خدمات پایه (خانه­های بهداشت و مراکز بهداشت و درمان) از وضعیت مناسب برخوردار و توزیع فضایی خدمات تخصصی (بیمارستان، درمانگاه و مجتمع­های خدمات درمانی) شاهد عرصه­های دارای توان بالاتر از میزان جمعیت و کاملاً برخوردار (مرکزی و اشکنان) برخوردار (علامرودشت) و  محروم (چاه ورز) را نشان می­دهد. تفاصيل المقالة

تجربه زیستی حیات بشر نشان می دهد برخی از جوامع در برخورد با بحران رفتار تاب آورتری را از خود نشان می­دهند. یکی از عوامل اثرگذار ظرفیت های موجود در جامعه و یکی از این ظرفیت های مهم سرمایه اجتماعی است. اهمیت این سرمایه از این رواست که در مواجهه با بلایا از جمله خشکسالی کمترین آسیب را نسبت به سایر سرمایه ها به خود می بیند. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به روش کمی انجام شده است. و در صدد بررسی ارتباط بین سرمایه اجتماعی و تاب آب آوری در برابر خشکسالی می­باشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی در قالب نرم افزارهای SPSS و AMOS  شامل آزمون­های روایی و معادلات ساختاری جهت آزمون فرضیه­ها استفاده شده­است. داده­های مورد نیاز در این پژوهش با بهره­­گیری از روش کتابخانه­ای و میدانی گردآوری شده است. جامعه آماری پژوهش شامل 13000 نفر از افراد روستایی شهرستان کنگاور بوده است. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران و به تعداد 373 نفر انتخاب گردیده­است. پایایی پژوهش با روش آلفای کرونباخ نشان دهنده پایایی0/7 می­باشد که رقمی قابل اتکاست. نتایج پژوهش نشان داد که میان مولفه­ سرمایه اجتماعی در ابعاد درون گروهی، ارتباط دهنده و سازمانی با تاب­آوری به ترتیب همبستگی مثبت و معناداری 39.، 32. و 36. وجود دارد. همچنین نتایج بدست آمده از معادلات ساختاری نشان داد که با ارتقا یک واحد سرمایه اجتماعی 0.48 انحراف معیار تاب­اوری 42.22 ارتقا پیدا خواهد کرد. همچنین بارهای عاملی بدست آمده نشان می­دهد که متغییرهای سرمایه اجتماعی مورد استفاده با تاب­آوری تناسب بسیار بالایی دارد. تفاصيل المقالة