پرتقال تامسون (Citrus sinensis Var. thampson) درختی است که از برگ، گل، میوه و ضایعات پوست میوه ی آن در صنایع مختلف بویژه آرایشی، بهداشتی و صنایع غذایی استفاده می گردد. به منظور بررسی میزان برخی مواد ثانویه در برگ و میوه پرتقال (رقم تامسون) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام گردید. نمونه برداری برگ و میوه، از باغات پرتقال شهرستان بندرگز که در فاصله 42 کیلومتری غرب گرگان واقع میباشد، انجام پذیرفت. تیمارهای تحقیق عبارت بود از چهار جهت جغرافیایی تاج درخت (شمال، جنوب، مشرق و مغرب) و اندام های برگ و میوه درخت. متغیرهای مورد اندازه گیری شامل، میزان فنل کل، فلاونویید کل، فعالیت آنتی اکسیدانی، قند محلول کل و فلاونوئیدهای نارنجین و هسپریدین بودند که بوسیله دستگاه های اسپکتروفتومتر و HPLC مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج اثرات متقابل نشان داد حداکثر میزان قند محلول کل(19 درصد)، فعالیت آنتی اکسیدانت کل(18 درصد) و فلاونوئید کل(79/25 درصد) مربوط جهت جغرافیایی شرق در میوه بود. بالاترین مقدار فلاونوییدهای نارنجین(75/34 درصد) و هسپریدین(50 درصد) مربوط به جهت جنوب در میوه می باشد. همچنین بیشترین میزان فنل کل(23درصد) مربوط جهت جغرافیایی غرب و میوه بوده است. با توجه به نتایج حاصل از این آزمایش مشخص شد که جهت جغرافیایی جنوب و مشرق بیشترین تاثیر را بر صفات بیوشیمیایی و اندام میوه داشتند. تفاصيل المقالة