این پژوهش با هدف تبیین تحلیل تشخیصی دانش آموزان موفق و ناموفق بر اساس مولفه های خانوادگی(وضعیت اقتصادی،درگیری تحصیلی والدین، فشارهای روانی)و عوامل اجتماعی( روابط با همسالان) انجام گرفت. نوع مطالعه از نوع همبستگی است. جامعه اماری دانش آموزان پایه دهم با روش هدفمند انتخاب شدند. حجم نمونه شامل 400 دانش آموز (دختر و پسر) می باشد. در پژوهش حاضر، ادراک دانش آموزان از مشارکت و درگیری والدین در تحصیل ، به وسیله پرسشنامه مشارکت و درگیری والدین بر اساس مقیاس هور-دمپسی سنجیده شد.به منظور سنجش میزان فشارهای روانی در خانواده پرسشنامه هشت سؤالی استفاده گردید. برای اندازه گیری موقعیت اقتصادی- اجتماعی خانواده از طریق گزارش دانش آموز در دو بخش تسهیلات زندگی براساس پرسشنامه مطالعه بین المللی تیمز و تحصیلات پدر ومادر بررسی شد. ارتباط ها ی اجتماعی کودکان بر اساس پرسشنامه السون بررسی شد. داده ها از دانش اموزان براساس میانگین معدل نوبت اول سال تحصیلی97-1396جمع اوری و برای دستیابی به تفاوت های گروهی و پیش بینی عضویت گروهی روش آماری تحلیل ممیز به کار رفت این تحلیل با روش همزمان صورت گرفت نتایج تحلیل داده ها نشان داد معادله تحلیل افتراقی دارای قدرت تفکیک بسیار بالایی جهت تفکیک دانش آموزان موفق از ناموفق بر اساس متغیر های تحصیلات والدین ، تسهیلات در خانواده ، فشار روانی و درگیری تحصیلی والدین می باشد. به عبارت دیگر، همبستگی میان متغیرهای مذکور با احتمال وجود موفقیت تحصیلی مثبت به دست آمد.پژوهش حاضر از دو جنبه نظری و عملی حائز اهمیت است از جنبه نظری در پزوهشهای پیشین موفقیت و شکست تحصیلی به تفکیک بررسی شده است ولی در پزوهش حاضر با ارائه مدلی جدید در زمینه موفقیت و عدم موفقیت تحصیلی که در آن توالی جدیدی از سازه های تاثیر گذار بر موفقیت (خانوادگی و اجتماعی)مد نظر قرار گرفته است سعی دارد با تبیین بیشتری از عوامل پیش بینی کننده موفقیت بدنه پژوهش های پیشین را تکمیل کند بنابراین سوال پژوهشی مطرح در این پژوهش عبارت است از : آیاعوامل خانوادگی و اجتماعی تبیین کننده معادله تشخیصی دانش آموزان موفق و ناموفق است؟ تفاصيل المقالة