خانواده، مهم‌ترین نهاد اجتماعی در اسلام است . هدف اصلی از تشکیل خانواده، ایجاد زمینه‌های لازم برای رشد فردی و ایجاد سکون، آرامش و مودت بین زوجین است (روم/21) که لازمه آن، رضایت‌مندی زوجین از تداوم زندگی مشترک می‌باشد. از این‌رو، هر گاه تداوم زندگی مشترک موجب عسر و حرج گردد، راهکارهای متعددی برای حفظ حقوق زوجین بیان شده است که با توجه به ثبوت حق طلاق برای زوج ، فقه و قانون مدنی ، امکان درخواست و الزام زوج به طلاق را در صورت ثبوت عسر و حرج از جانب زوجه مد نظر قرار داده¬اند. پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی به نقد موارد مذکور در ماده 1130 قانون مدنی پرداخته و معتقد است که موارد مذکور، موجب تفسیر مضیق عسر و حرج در دادگاه‌های خانواده شده و ضرورت دارد به شاخصه‌هایی همچون: شرایط فردی و خانوادگی زوجه، شرایط اجتماعی، جنبه روانی و عاطفی زوجه اشاره شود تا زمینه تحقق اهداف متعدد زندگی خانوادگی بیش از پیش فراهم گردد. با توجه به اینکه معیارهای عسر و حرج در مواردی به لحاظ شخصی بودن و در مواردی به لحاظ نوعی بودن مد نظر قرار میگیرد، لذا بهترین گزینه برای درک بهتر تنگناهای زندگی زوجه و جلوگیری از تشت آراء قضات در مراجع قضایی ، بینابینی بودن ملاک عسر و حرج می باشد. تفاصيل المقالة