چکیده:این پژوهش به بررسی تحلیل حقوقی رژیم مالی قراردادهای بالادستی صنعت نفت و گاز ایران موسوم به IPC، می پردازد. با توجه به کوتاه بودن عمر قراردادهای بیع متقابل و در نتیجه غیر صیانتی بودن تولید آنها و همچنین غیر جذاب بودن برای پیمانکارهای خارجی، قراردادهای جدید نفتی موسوم به IPC با هدف جذب سرمایه‌گذاری خارجی، انتقال فنّاوری، تولید صیانتی از مخازن و افزایش ضریب بازیافت و نهایتاً حضور در بازارهای بین‌المللی با ایجاد شرکت‌های اکتشاف و تولید داخلی، بوجود آمد. در واقع قراردادهای جدید نفتی نوع تکامل یافته قراردادهای بیع متقابل است. مدل جدید قراردادهای جدید نفتی ایران از نوع خدماتی با ریسک است، و حلقه های مختلف صنعت نفت ( اکتشاف، توسعه و تولید ) را در بر می گیرد. در قراردادهای جدید نفتی هزینه ها به طور سالانه و بر اساس رفتار میدان و از طریق مذاکره تعیین می گردد، ساختار مالی این قراردادها از درآمد دولت و نفت هزینه تشکیل شده است. که نفت هزینه شامل هزینه های سرمایه ای مستقیم، هزینه های غیرمستقیم، هزینه پول، هزینه عملیاتی و دستمزد می باشد. بازپرداخت هزینه های سرمایه ای مستقیم در اقساط 5 الی 7 ساله و بازپرداخت سایر هزینه ها به همراه پاداش پیمانکار از محل 50 درصد عواید میدان است. زمان شروع پرداخت بعد از رسیدن به تولید اولیه است. همچنین پرداخت پاداش پیمانکار بر اساس میزان تولید روزانه (فی در بشکه) می باشد. رژیم مالی در قراردادهای نفتی جدید عاملی برای برقراری تعادل و توازن بین منافع متضاد طرفین قرارداد است. تفاصيل المقالة

یکی از عناصر کلیدی قراردادها، هزینه های مرتبط است. در این مقاله برای نخستین بار انواع هزینه ها در قراردادهای بیع متقابل و قراردادهای جدید نفتی مطالعه شده است.ارکان مالی قرارداد بیع متقابل، شامل هزینه سرمایه ای، هزینه غیر سرمایه ای، هزینه تامین مالی پروژه، هزینه عملیاتی و دستمزد می شود. مهمترین وﺟوه تمایز قرارداد جدید نفتی نسبت ﺑﻪ قراردادهای ﺑیع متقابل، ﺑﻠندمدت ﺑودن طول دوره قرارداد و ﺣضور پیمانکار در دوره ﺑهرهﺑرداری است. ساختار مالی این قراردادها شامل درآمد دولت و نفت هزینه می شود که نفت هزینه شامل هزینه سرمایه ای مستقیم، هزینه غیرمستقیم، هزینه پول و هزینه عملیاتی و دستمزد است. هزینه های سرمایه ای مستقیم در قراردادهای جدید نفتی بر خلاف قراردادهای بیع متقابل از ابتدا دارای سقف مشخصی نیست و هر ساله طبق رفتار مخزن و شرایط بازار ( نهاده ها) تعیین می گردد. در قراردادهای جدید نفتی هزینه پول برای تامین منابع مالی پروژه پیش بینی شده است. که این ردیف در قراردادهای بیع متقابل تحت عنوان هزینه بانکی است. بر خلاف قراردادهای بیع متقابل که به تمام هزینه های مستقیم و غیر مستقیم انجام شده توسط پیمانکار بهره تعلق می گرفت. در قراردادهای جدید نفتی، تنها هزینه های غیرمستقیم و تاخیر در بازپرداخت هزینه ها در موعد مقرر مشمول بهره می باشند تفاصيل المقالة